Życie Wieczne

Piotr-246 · Gość

CZESC SZOSTA

O przyszłey Fortunie śiedzących na Thronie Polskim.

Pewna rzecz iest/ że biały Orzeł nie długo znowu przez wszystek świaj skrzydła swe rośćiągnie/ gdy któryszkolwiek Król Polski abo Aquiloński/ Turki podbiwszy/ Thron abo Maiestat Swiata/ z Polski do Syryey przenieśie/ ytamże go na górze Libańskiey gdźie się beł począł/ y ztąd go tu do nas Polach Przodek nasz przeniósł postanowi. Na którem z Następcami swemi/ aż do skończenia świata/ znowu iak przed tem Azyey/ Aphryce y Europie (ieżeli nie szerzey) Panować będźie. Bo tak rzetelnie mamy obiecano Dan. 11. In tempore praesinito praeliabitur adversus eum Rex Austri. W przeyrzanem od Boga czaśie będzie woiował przeciwko niemu, to iest Turkowi iako się z wysszych tam słów pokazuie/ Król Południowy. (O którem nimasz więcey aby mu miał co uczynić/ ale o Polskim zaraz następuie). Et quasi tempestas veniet contra eum Rex Aquilonis, in curribus & in equitibus & in classe magna: & ingredietur terras & conteret & pertrasiet, & introibit in terram gloriosam & multi corruent. Hae autem solae salvabantur de manu eius Edom & Moab & Principes filiorum Ammon. Et mittet manum suam in terras, & terra AEgypti argeti, & in omnibus praeciosis AEgypti. Per Lybiam quoq; & AEthyopiam transibit, & fama turbabit eum ab Oriente ab Aquilone, & veniet in multitudine magna, vt conterat & interficiat plurimos. Et figet tabernaculum suum Apedno, inter duo maria, super montem inclytum & Sanctum, & veniet usq; ad summitatem eius; & nemo auxiliabitur ei. A nie trzeba myślić/ że to iuż mogło bydź/ bo zaraz następuią słowa o sądźie Bożym. W on czas powstanie Michał Xiążę wielkie &c. Z czego znać iż co tu Prorok obiecuie/ od tego czasu tak się pocznie/ aż do sądnego dnia trwać będźie.
Co aby wszyscy rozumieli tak brzmi po Polsku. Y iako nawałność przydzie przećiwko niemu, to iest Turkowi/ Król Aquilonski. to iest Polski/ z wozami y ieznemi, y wielką morzką potęgą: y wnidzie w ziemie, to iest Azyańskie/ y zetrze, to iest Turka y przeydzie, to iest daley. Y wnidzie do ziemie Chwalebney, to iest Palęstyny/ y wielu porazi. A te same, to iest Narody uydą ręki iego, Edom y Moab y Xiążęta synów Ammonowych. Y puśći rękę swą na ziemie, to iest różne/ a ziemia AEgyptska nie wybiega się. Y będzie panował nad skarbami złota y śrebra, y nad kleynotami AEgyptu. Przez Libią też y Murzynską ziemię przeydzie. (a nimasz aby tam iaką przykrość miał uczynić; zkąd znać że tam chętnie będźie przyięty za Pana y Successora onego Goga/ który aż y tam panował: iako się wyżey z Ezechiela pokazało) y wieść rozgniewa go, od wschodu y od Aquilonu, to iest o iakichśi rebelliach podomno Babylonskich y Tatarzkich/ y przeydzie, to iest wróći się z Aphryki/ z wielką wielośćią, to iest Lybów y Murzynów tam przybranych/ aby starł y zgładził wielu. Y położy (to iest uskromiwszy one przećiwnośći) przybytek swóy na Iapednie, to iest Japhetowem grunćie/ między dwiema morzami, to iest Syriyskiem y Czarnem/ na górze Oney y Swiętey, to iest Libanie (gdźie iak się pokazało beła Panocha pierwotna Stolica świata/ w którey Japhet pierwszy po Potopie Panował) y doydzie aż do wierzchu iey, to iest pierwszey zacnośći oney góry/ a żaden mu nie pomoże, to iest/ iż na to żadnych lig Chrześćiańskich/ ani cudzych pomocy nie będźie potrzeba/ ale samą tylko pomocą Bożą przeyrzany od Boga którykolwiek Król Polski/ znowu tam uśiądźie y do końca w pokoiu wszystkiemu światu panować będźie.
Toż rzetelnie tenże Prorok y wyżey cap. 2. przyobiecał mówiąc. Suscitabit Deus Caeli, Regnum quod in aeternum non dissipabitur, & Regnum eius alteri populo non tradetur: comminuet autem & consumet universa Regna haec, & ipsum stabit in aeternum, to iest. Wzbudzi Bóg Nieba Królestwo które na wieki nie będzie rozsypane, a Królestwo iego inszemu Narodowi nie będzie dane: y skruszy a strawi wszytkie Królestwa te, a samo będzie stać na wieki, to iest aż do skończenia świata. Bo lubo to mieysce Pisma S. nie mniey dobrze iako y pospolićie wykładaią Duchownie o Kośćiele S. iednakże według litery właśnie iest o właśćiwe Panowaniu świata: które do czasu przez nawiedzenie Wiarą S. (iako się pokazało) upokorzone/ wzbudźi znowu Pan Bóg przed sądnem dniem/ y będźie piastował na ręku Boskiey swoiey opatrznośći aż do skończenia świata. Którego sensu nie ieno pomienione z iedenastego rozdźiału tego Proroka mieysce temu podobne: ale też y niektóre słowa w tem się znayduiące potwierdzaią. Jako między inszemi te/ iż takowe Królestwo iednego Narodu/ inszemu nie ma bydź dane, a drugie iż zkruszy y strawi wszystkie insze Królestwa. Ztąd abowiem znać iż takowe Królestwo szablą ma powstać/ a nie słowem Bożem iako Kośćiół S. przez Ewangelią. Który ani żadnemu osobliwemu Narodowi nie iest dany/ ale wszytkim iednako (bo P. Bóg nie brakuie do Nieba osobami) ani też Duchowna iego zwierzchność wywraca królestw doczesnych/ iako to zkruszy y ztrawi/ to iest podbije pod moc wszelkie insze/ które się niegdy z niey wybiły.
A niech proszę nikt przećiwko temu istotnemu literalnemu sensowi tem nie narabia/ że takowe Królestwo zowie Prorok Nieba Królestwem, zaczym nie może bydź ieno o Kośćiele S. rozumiane. Bo naprzód uważyć potrzeba/ że z tych trzech słów/ Bóg nieba Królestwo, to Nieba więcey służy pierwszemu słowu a niżeli ostatniemu: tak iż podobnieyszy iest wykład tego. Wzbudzi Bóg Nieba, to iest Niebieskie Królestwo, &ć. a niżeli/ Wzbudzi Bóg, Nieba, to iest Niebieskie Królestwo: ponieważ tak tenże Prorok na inszych mieyscach/ iako też y drudzy/ a naostatek y sam Chrystus/ częstokroć Pana Boga zowią Bogiem Nieba, dla różnośći od mniemanych Bogów ziemskich: iako na przykład w temże rozdźiale do Nabogdonozora. Tu Rex Regum es, & Deus Caeli, regnum & fortitudinem & Imperium dedit tibi. Tyś iest Królem królów, to iest (iako się wyżey wywiodło) Cesarzem nad królami około Babylonu: a Bóg nieba, królestwo y moc y wypieractwo, abo Hetmaństwo dałći. Dość tedy iaśnie to drugie mieysce tegoż Proroka w tymże rozdźiale obiaśnia/ że iako się tu muśi/ tak y tam słuszniey może rozumieć Bóg Nieba, to iest Niebieski/ a niżeli Nieba Królestwo, to iest Niebieskie. Dla tegoż Prorok rzekszy. Wzbudzi Bóg Nieba, królestwo które na wieki nie będzie rozsypane nie mówi a królestwo ono/ iakoby Niebieskie/ ale iego, to iest Boga Nieba, inszemu Narodowi nie będzie dane. Jednak day to/ żeby kto sprzecznie chćiał na ten mieyscu słowo Nieba raczey do Królestwa/ a niżeli do Boga wiązać: tedyby ani to iescze nic pomienionego wykładu o istotnem Państwie świata nie naruszyło: ponieważ w Raiu od Boga Niebieską władzą iest postanowione. Względem czego tak słusznie zwać się może Niebieskiem Królestwem iako y Żydowskie: o których (to iest Jzraelskiem y Judskiem) mamy 4. Ezdrae 2. Accipite iucunditatem gloriae vestrae gratias agentes Deo qui vos ad Caelestia Regna vocauit. Bierzćie ućiechę chluby waszey, dziękuiąc Bogu który was do królestw Niebieskich. to iest pomieniony dwu Żydowskich powołał, abo przywróćił z niewoli Babylońskiey; bo to brzmią według litery te słowa Ezdrasowe.
Tak iasnych obietnic Danielowych na dwu mieyscach powienionych/ nie mniey rzetelnie y Jan S. Apocal. 20. potwierdza mówiąc iż przed skończeniem świata/ Solvetur Sathanas de carcere suo, & exibit & seducet gentes quae sunt super quatuor angulos terrae Gog & Magog Będzie mówi wypuszczony Szatan z więzienia swego, y wynidzie y będzie zwodził Narody które są, to iest na on czas będą we czterech kątach ziemie Goga y Magoga: to iest/ w ten czas kiedy znowu wszystka źiemia od Wschodu aż do Zachodu y od Pułnocka aż do Południa/ y wszystkie iey Narody między temi czterema kątami/ będźie pod zwierzchnośćią Successorów/ onych niegdy Synów Japhetowych Goga y Magoga lubo Lacha y Polacha; w których się kończy ten wywód istotnego Państwa.
Co się zaś tknie czasu/ rychło się wypełnią Koronie Polskiey te obietnice Boże/ nie ludzka rzecz iest wiedźieć rozporządzenie czasów/ które BÓg ma w swoiey mocy. Atoli iednak mimo to żeśmy iuż na schełku świata/ y z samych pomienionych słów Danielowych/ łacno się domyślić iż to iuż nie długo dali Bóg będźie. Bo iuż na oko widźiemy/ że Król Południowy/ lubo (według dźiśieyszych rzeczy) Hiszpański ustawicznie przećiwko Turkowi od Południa zewsząd postępuie/ lubo (według onecznych za Daniela) AEgyptski/ iemu rebellizuie. Już Król Aquiloński S. pamięći Zygmunt Trzeći/ bez wszelkiey cudzey pomocy ludzkiey (a z wielkiem podźiwieniem się wszystkiego świata) znacznie począł Roku Pańskiego 1621. Turecką śiłę kruszyć/ gdy obecnego z niezliczoną wielośćią z pod Choćima/ sromotnie odpłoszył. Już tenże nie dawno przed tem skrzydła białego Orła przez Moskwę rozćiągnął. Już go wieśći gniewać poczęły Wschodnie naiazdów Tatarskich y Pułnocne wpadnienia Szwedów do Prus. Zaczym iuż tego ieno wyglądać/ aby który iego Następca ruszył się wszystką mocą dopinać pomienionych obietnic Bożych. Przeto wszelki człowiek Boga się boiący/ a wypełnienia słów iego pragnący/ powinien mu tego winszować/ mówiąc. Day to Panie Boże. Amen.

Soli Deo sit honor & glorha, qui regnat in posteris Sethi & Iapheti in saecula saeculorum.

Piotr-246 · Gość

Poprawiam na bardziej współczesny język polski:

CZESC SZOSTA

O przyszłey Fortunie śiedzących na Thronie Polskim.

Pewna rzecz iest/ że biały Orzeł nie długo znowu przez wszystek świaj skrzydła swe rośćiągnie/ gdy któryszkolwiek Król Polski abo Aquiloński/ Turki podbiwszy/ Thron abo Maiestat Swiata/ z Polski do Syryey przenieśie/ ytamże go na górze Libańskiey gdźie się beł począł/ y ztąd go tu do nas Polach Przodek nasz przeniósł postanowi. Na którem z Następcami swemi/ aż do skończenia świata/ znowu iak przed tem Azyey/ Aphryce y Europie (ieżeli nie szerzey) Panować będźie. Bo tak rzetelnie mamy obiecano Dan. 11. In tempore praesinito praeliabitur adversus eum Rex Austri. W przeyrzanem od Boga czaśie będzie woiował przeciwko niemu, to iest Turkowi iako się z wysszych tam słów pokazuie/ Król Południowy. (O którem nimasz więcey aby mu miał co uczynić/ ale o Polskim zaraz następuie).

Et quasi tempestas veniet contra eum Rex Aquilonis, in curribus & in equitibus & in classe magna: & ingredietur terras & conteret & pertrasiet, & introibit in terram gloriosam & multi corruent. Hae autem solae salvabantur de manu eius Edom & Moab & Principes filiorum Ammon. Et mittet manum suam in terras, & terra AEgypti argeti, & in omnibus praeciosis AEgypti. Per Lybiam quoq; & AEthyopiam transibit, & fama turbabit eum ab Oriente ab Aquilone, & veniet in multitudine magna, vt conterat & interficiat plurimos. Et figet tabernaculum suum Apedno, inter duo maria, super montem inclytum & Sanctum, & veniet usq; ad summitatem eius; & nemo auxiliabitur ei.

A nie trzeba myślić/ że to iuż mogło bydź/ bo zaraz następuią słowa o sądźie Bożym. W on czas powstanie Michał Xiążę wielkie &c. Z czego znać iż co tu Prorok obiecuie/ od tego czasu tak się pocznie/ aż do sądnego dnia trwać będźie.

Co aby wszyscy rozumieli tak brzmi po Polsku. Y iako nawałność przydzie przećiwko niemu, to iest Turkowi/ Król Aquilonski. to iest Polski/ z wozami y ieznemi, y wielką morzką potęgą: y wnidzie w ziemie, to iest Azyańskie/ y zetrze, to iest Turka y przeydzie, to iest daley. Y wnidzie do ziemie Chwalebney, to iest Palęstyny/ y wielu porazi.

A te same, to iest Narody uydą ręki iego, Edom y Moab y Xiążęta synów Ammonowych. Y puśći rękę swą na ziemie, to iest różne/ a ziemia AEgyptska nie wybiega się. Y będzie panował nad skarbami złota y śrebra, y nad kleynotami AEgyptu.

Przez Libią też y Murzynską ziemię przeydzie. (a nimasz aby tam iaką przykrość miał uczynić; zkąd znać że tam chętnie będźie przyięty za Pana y Successora onego Goga/ który aż y tam panował: iako się wyżey z Ezechiela pokazało) y wieść rozgniewa go, od wschodu y od Aquilonu, to iest o iakichśi rebelliach podomno Babylonskich y Tatarzkich/ y przeydzie, to iest wróći się z Aphryki/ z wielką wielośćią, to iest Lybów y Murzynów tam przybranych/ aby starł y zgładził wielu.

Y położy (to iest uskromiwszy one przećiwnośći) przybytek swóy na Iapednie, to iest Japhetowem grunćie/ między dwiema morzami, to iest Syriyskiem y Czarnem/ na górze Oney y Swiętey, to iest Libanie (gdźie iak się pokazało beła Panocha pierwotna Stolica świata/ w którey Japhet pierwszy po Potopie Panował) y doydzie aż do wierzchu iey, to iest pierwszey zacnośći oney góry/ a żaden mu nie pomoże, to iest/ iż na to żadnych lig Chrześćiańskich/ ani cudzych pomocy nie będźie potrzeba/ ale samą tylko pomocą Bożą przeyrzany od Boga którykolwiek Król Polski/ znowu tam uśiądźie y do końca w pokoiu wszystkiemu światu panować będźie.

Toż rzetelnie tenże Prorok y wyżey cap. 2. przyobiecał mówiąc. Suscitabit Deus Caeli, Regnum quod in aeternum non dissipabitur, & Regnum eius alteri populo non tradetur: comminuet autem & consumet universa Regna haec, & ipsum stabit in aeternum, to iest. Wzbudzi Bóg Nieba Królestwo które na wieki nie będzie rozsypane, a Królestwo iego inszemu Narodowi nie będzie dane: y skruszy a strawi wszytkie Królestwa te, a samo będzie stać na wieki, to iest aż do skończenia świata.

Bo lubo to mieysce Pisma S. nie mniey dobrze iako y pospolićie wykładaią Duchownie o Kośćiele S. iednakże według litery właśnie iest o właśćiwe Panowaniu świata: które do czasu przez nawiedzenie Wiarą S. (iako się pokazało) upokorzone/ wzbudźi znowu Pan Bóg przed sądnem dniem/ y będźie piastował na ręku Boskiey swoiey opatrznośći aż do skończenia świata. Którego sensu nie ieno pomienione z iedenastego rozdźiału tego Proroka mieysce temu podobne: ale też y niektóre słowa w tem się znayduiące potwierdzaią. Jako między inszemi te/ iż takowe Królestwo iednego Narodu/ inszemu nie ma bydź dane, a drugie iż zkruszy y strawi wszystkie insze Królestwa. Ztąd abowiem znać iż takowe Królestwo szablą ma powstać/ a nie słowem Bożem iako Kośćiół S. przez Ewangelią. Który ani żadnemu osobliwemu Narodowi nie iest dany/ ale wszytkim iednako (bo P. Bóg nie brakuie do Nieba osobami) ani też Duchowna iego zwierzchność wywraca królestw doczesnych/ iako to zkruszy y ztrawi/ to iest podbije pod moc wszelkie insze/ które się niegdy z niey wybiły.

A niech proszę nikt przećiwko temu istotnemu literalnemu sensowi tem nie narabia/ że takowe Królestwo zowie Prorok Nieba Królestwem, zaczym nie może bydź ieno o Kośćiele S. rozumiane. Bo naprzód uważyć potrzeba/ że z tych trzech słów/ Bóg nieba Królestwo, to Nieba więcey służy pierwszemu słowu a niżeli ostatniemu: tak iż podobnieyszy iest wykład tego. Wzbudzi Bóg Nieba, to iest Niebieskie Królestwo, &ć. a niżeli/ Wzbudzi Bóg, Nieba, to iest Niebieskie Królestwo: ponieważ tak tenże Prorok na inszych mieyscach/ iako też y drudzy/ a naostatek y sam Chrystus/ częstokroć Pana Boga zowią Bogiem Nieba, dla różnośći od mniemanych Bogów ziemskich: iako na przykład w temże rozdźiale do Nabogdonozora. Tu Rex Regum es, & Deus Caeli, regnum & fortitudinem & Imperium dedit tibi.

Tyś iest Królem królów, to iest (iako się wyżey wywiodło) Cesarzem nad królami około Babylonu: a Bóg nieba, królestwo y moc y wypieractwo, abo Hetmaństwo dałći. Dość tedy iaśnie to drugie mieysce tegoż Proroka w tymże rozdźiale obiaśnia/ że iako się tu muśi/ tak y tam słuszniey może rozumieć Bóg Nieba, to iest Niebieski/ a niżeli Nieba Królestwo, to iest Niebieskie.

Dla tegoż Prorok rzekszy. Wzbudzi Bóg Nieba, królestwo które na wieki nie będzie rozsypane nie mówi a królestwo ono/ iakoby Niebieskie/ ale iego, to iest Boga Nieba, inszemu Narodowi nie będzie dane. Jednak day to/ żeby kto sprzecznie chćiał na ten mieyscu słowo Nieba raczey do Królestwa/ a niżeli do Boga wiązać: tedyby ani to iescze nic pomienionego wykładu o istotnem Państwie świata nie naruszyło: ponieważ w Raiu od Boga Niebieską władzą iest postanowione. Względem czego tak słusznie zwać się może Niebieskiem Królestwem iako y Żydowskie: o których (to iest Jzraelskiem y Judskiem) mamy 4. Ezdrae 2. Accipite iucunditatem gloriae vestrae gratias agentes Deo qui vos ad Caelestia Regna vocauit. Bierzćie ućiechę chluby waszey, dziękuiąc Bogu który was do królestw Niebieskich. to iest pomieniony dwu Żydowskich powołał, abo przywróćił z niewoli Babylońskiey; bo to brzmią według litery te słowa Ezdrasowe.

Tak iasnych obietnic Danielowych na dwu mieyscach powienionych/ nie mniey rzetelnie y Jan S. Apocal. 20. potwierdza mówiąc iż przed skończeniem świata/ Solvetur Sathanas de carcere suo, & exibit & seducet gentes quae sunt super quatuor angulos terrae Gog & Magog Będzie mówi wypuszczony Szatan z więzienia swego, y wynidzie y będzie zwodził Narody które są, to iest na on czas będą we czterech kątach ziemie Goga y Magoga: to iest/ w ten czas kiedy znowu wszystka źiemia od Wschodu aż do Zachodu y od Pułnocka aż do Południa/ y wszystkie iey Narody między temi czterema kątami/ będźie pod zwierzchnośćią Successorów/ onych niegdy Synów Japhetowych Goga y Magoga lubo Lacha y Polacha; w których się kończy ten wywód istotnego Państwa.

Co się zaś tknie czasu/ rychło się wypełnią Koronie Polskiey te obietnice Boże/ nie ludzka rzecz iest wiedźieć rozporządzenie czasów/ które BÓg ma w swoiey mocy. Atoli iednak mimo to żeśmy iuż na schełku świata/ y z samych pomienionych słów Danielowych/ łacno się domyślić iż to iuż nie długo dali Bóg będźie. Bo iuż na oko widźiemy/ że Król Południowy/ lubo (według dźiśieyszych rzeczy) Hiszpański ustawicznie przećiwko Turkowi od Południa zewsząd postępuie/ lubo (według onecznych za Daniela) AEgyptski/ iemu rebellizuie.

Już Król Aquiloński S. pamięći Zygmunt Trzeći/ bez wszelkiey cudzey pomocy ludzkiey (a z wielkiem podźiwieniem się wszystkiego świata) znacznie począł Roku Pańskiego 1621. Turecką śiłę kruszyć/ gdy obecnego z niezliczoną wielośćią z pod Choćima/ sromotnie odpłoszył. Już tenże nie dawno przed tem skrzydła białego Orła przez Moskwę rozćiągnął. Już go wieśći gniewać poczęły Wschodnie naiazdów Tatarskich y Pułnocne wpadnienia Szwedów do Prus. Zaczym iuż tego ieno wyglądać/ aby który iego Następca ruszył się wszystką mocą dopinać pomienionych obietnic Bożych. Przeto wszelki człowiek Boga się boiący/ a wypełnienia słów iego pragnący/ powinien mu tego winszować/ mówiąc. Day to Panie Boże. Amen.

Soli Deo sit honor & glorha, qui regnat in posteris Sethi & Iapheti in saecula saeculorum.

Piotr-246 · Gość

dalsze poprawki:

CZĘŚĆ SZÓSTA

O przyszłej Fortunie siedzących na Thronie Polskim.

Pewna rzecz iest/ że biały Orzeł nie długo znowu przez wszystek świat skrzydła swe rozciągnie/ gdy któryszkolwiek Król Polski abo Aquiloński/ Turki podbiwszy/ Thron albo Maiestat Swiata/ z Polski do Syryey przenieśie/ ytamże go na górze Libańskiey gdźie się był począł/ y ztąd go tu do nas Polach Przodek nasz przeniósł postanowi.

Na którem z Następcami swemi/ aż do skończenia świata/ znowu jak przed tem Azyey/ Aphryce y Europie (ieżeli nie szerzey) Panować będźie.

Bo tak rzetelnie mamy obiecano Dan. 11.

In tempore praesinito praeliabitur adversus eum Rex Austri.

W przeyrzanem od Boga czaśie będzie woiował przeciwko niemu, to iest Turkowi iako się z wysszych tam słów pokazuie/ Król Południowy. (O którem nimasz więcey aby mu miał co uczynić/ ale o Polskim zaraz następuie).

Et quasi tempestas veniet contra eum Rex Aquilonis, in curribus & in equitibus & in classe magna: & ingredietur terras & conteret & pertrasiet, & introibit in terram gloriosam & multi corruent. Hae autem solae salvabantur de manu eius Edom & Moab & Principes filiorum Ammon. Et mittet manum suam in terras, & terra AEgypti argeti, & in omnibus praeciosis AEgypti. Per Lybiam quoq; & AEthyopiam transibit, & fama turbabit eum ab Oriente ab Aquilone, & veniet in multitudine magna, vt conterat & interficiat plurimos. Et figet tabernaculum suum Apedno, inter duo maria, super montem inclytum & Sanctum, & veniet usq; ad summitatem eius; & nemo auxiliabitur ei.

A nie trzeba myślić/ że to iuż mogło być, bo zaraz następuią słowa o sądźie Bożym. W on czas powstanie Michał Xiążę wielkie &c. Z czego znać iż co tu Prorok obiecuie/ od tego czasu tak się pocznie/ aż do sądnego dnia trwać będźie.

Co aby wszyscy rozumieli tak brzmi po Polsku. I iako nawałność przydzie przećiwko niemu, to iest Turkowi/ Król Aquilonski. to iest Polski/ z wozami y ieznemi, y wielką morzką potęgą: y wnidzie w ziemie, to iest Azyańskie/ y zetrze, to iest Turka y przeydzie, to iest daley. Y wnidzie do ziemie Chwalebney, to iest Palęstyny/ y wielu porazi.

A te same, to iest Narody uydą ręki iego, Edom y Moab y Xiążęta synów Ammonowych. I puśći rękę swą na ziemie, to iest różne/ a ziemia AEgyptska nie wybiega się. Y będzie panował nad skarbami złota y śrebra, y nad kleynotami AEgyptu.

Przez Libią też y Murzynską ziemię przeydzie. (a nimasz aby tam iaką przykrość miał uczynić; zkąd znać że tam chętnie będźie przyięty za Pana y Successora onego Goga/ który aż y tam panował: iako się wyżey z Ezechiela pokazało) y wieść rozgniewa go, od wschodu y od Aquilonu, to iest o iakichśi rebelliach podomno Babylonskich y Tatarzkich/ y przeydzie, to iest wróći się z Aphryki/ z wielką wielośćią, to iest Lybów y Murzynów tam przybranych/ aby starł y zgładził wielu.

Y położy (to iest uskromiwszy one przećiwnośći) przybytek swóy na Iapednie, to iest Japhetowem grunćie/ między dwiema morzami, to iest Syriyskiem y Czarnem/ na górze Oney y Swiętey, to iest Libanie (gdźie iak się pokazało była Panocha pierwotna Stolica świata/ w którey Japhet pierwszy po Potopie Panował) y doydzie aż do wierzchu iey, to iest pierwszey zacnośći oney góry/ a żaden mu nie pomoże, to iest/ iż na to żadnych lig Chrześćiańskich/ ani cudzych pomocy nie będźie potrzeba/ ale samą tylko pomocą Bożą przeyrzany od Boga którykolwiek Król Polski/ znowu tam uśiądźie y do końca w pokoiu wszystkiemu światu panować będźie.

Toż rzetelnie tenże Prorok y wyżey cap. 2. przyobiecał mówiąc.

Suscitabit Deus Caeli, Regnum quod in aeternum non dissipabitur, & Regnum eius alteri populo non tradetur: comminuet autem & consumet universa Regna haec, & ipsum stabit in aeternum, to iest.

Wzbudzi Bóg Nieba Królestwo które na wieki nie będzie rozsypane, a Królestwo iego inszemu Narodowi nie będzie dane: y skruszy a strawi wszytkie Królestwa te, a samo będzie stać na wieki, to iest aż do skończenia świata.

Bo lubo to mieysce Pisma S. nie mniey dobrze iako y pospolićie wykładaią Duchownie o Kośćiele S. iednakże według litery właśnie iest o właśćiwe Panowaniu świata: które do czasu przez nawiedzenie Wiarą S. (iako się pokazało) upokorzone/ wzbudźi znowu Pan Bóg przed sądnem dniem/ y będźie piastował na ręku Boskiey swoiey opatrznośći aż do skończenia świata.

Którego sensu nie ieno pomienione z iedenastego rozdźiału tego Proroka mieysce temu podobne: ale też y niektóre słowa w tem się znayduiące potwierdzaią. Jako między inszemi te/ iż takowe Królestwo iednego Narodu/ inszemu nie ma bydź dane, a drugie iż zkruszy y strawi wszystkie insze Królestwa.

Stąd abowiem znać iż takowe Królestwo szablą ma powstać/ a nie słowem Bożem iako Kośćiół S. przez Ewangelią. Który ani żadnemu osobliwemu Narodowi nie iest dany/ ale wszytkim iednako (bo P. Bóg nie brakuie do Nieba osobami) ani też Duchowna iego zwierzchność wywraca królestw doczesnych/ iako to zkruszy y ztrawi/ to iest podbije pod moc wszelkie insze/ które się niegdy z niey wybiły.

A niech proszę nikt przećiwko temu istotnemu literalnemu sensowi tem nie narabia/ że takowe Królestwo zowie Prorok Nieba Królestwem, zaczym nie może bydź ieno o Kośćiele S. rozumiane.

Bo naprzód uważyć potrzeba/ że z tych trzech słów/ Bóg nieba Królestwo, to Nieba więcey służy pierwszemu słowu a niżeli ostatniemu: tak iż podobnieyszy iest wykład tego.

Wzbudzi Bóg Nieba, to iest Niebieskie Królestwo, &ć. a niżeli/ Wzbudzi Bóg, Nieba, to iest Niebieskie Królestwo: ponieważ tak tenże Prorok na inszych mieyscach/ iako też y drudzy/ a naostatek y sam Chrystus/ częstokroć Pana Boga zowią Bogiem Nieba, dla różnośći od mniemanych Bogów ziemskich: iako na przykład w temże rozdźiale do Nabogdonozora.

Tu Rex Regum es, & Deus Caeli, regnum & fortitudinem & Imperium dedit tibi.

Tyś iest Królem królów, to iest (iako się wyżey wywiodło) Cesarzem nad królami około Babylonu: a Bóg nieba, królestwo y moc y wypieractwo, abo Hetmaństwo dałći.

Dość tedy iaśnie to drugie mieysce tegoż Proroka w tymże rozdźiale obiaśnia/ że iako się tu muśi/ tak y tam słuszniey może rozumieć Bóg Nieba, to iest Niebieski/ a niżeli Nieba Królestwo, to iest Niebieskie.

Dla tegoż Prorok rzekszy. Wzbudzi Bóg Nieba, królestwo które na wieki nie będzie rozsypane nie mówi a królestwo ono/ iakoby Niebieskie/ ale iego, to iest Boga Nieba, inszemu Narodowi nie będzie dane.

Jednak day to/ żeby kto sprzecznie chćiał na ten mieyscu słowo Nieba raczey do Królestwa/ a niżeli do Boga wiązać: tedyby ani to iescze nic pomienionego wykładu o istotnem Państwie świata nie naruszyło: ponieważ w Raiu od Boga Niebieską władzą iest postanowione.

Względem czego tak słusznie zwać się może Niebieskiem Królestwem iako y Żydowskie: o których (to iest Jzraelskiem y Judskiem) mamy 4. Ezdrae 2.

Accipite iucunditatem gloriae vestrae gratias agentes Deo qui vos ad Caelestia Regna vocauit.

Bierzćie ućiechę chluby waszey, dziękuiąc Bogu który was do królestw Niebieskich. to iest pomieniony dwu Żydowskich powołał, abo przywróćił z niewoli Babylońskiey; bo to brzmią według litery te słowa Ezdrasowe.

Tak iasnych obietnic Danielowych na dwu mieyscach powienionych/ nie mniey rzetelnie y Jan S. Apocal. 20. potwierdza mówiąc iż przed skończeniem świata/

Solvetur Sathanas de carcere suo, & exibit & seducet gentes quae sunt super quatuor angulos terrae Gog & Magog

Będzie mówi wypuszczony Szatan z więzienia swego, y wynidzie y będzie zwodził Narody które są, to iest na on czas będą we czterech kątach ziemie Goga y Magoga: to iest/ w ten czas kiedy znowu wszystka źiemia od Wschodu aż do Zachodu y od Pułnocka aż do Południa/ y wszystkie iey Narody między temi czterema kątami/ będźie pod zwierzchnośćią Successorów/ onych niegdy Synów Japhetowych Goga y Magoga lubo Lacha y Polacha; w których się kończy ten wywód istotnego Państwa.

Co się zaś tknie czasu/ rychło się wypełnią Koronie Polskiey te obietnice Boże/ nie ludzka rzecz iest wiedźieć rozporządzenie czasów/ które BÓg ma w swoiey mocy.

Atoli iednak mimo to żeśmy iuż na schełku świata/ y z samych pomienionych słów Danielowych/ łacno się domyślić iż to iuż nie długo dali Bóg będźie.

Bo iuż na oko widźiemy/ że Król Południowy/ lubo (według dźiśieyszych rzeczy) Hiszpański ustawicznie przećiwko Turkowi od Południa zewsząd postępuie/ lubo (według onecznych za Daniela) AEgyptski/ iemu rebellizuie.

Już Król Aquiloński S. pamięći Zygmunt Trzeći/ bez wszelkiey cudzey pomocy ludzkiey (a z wielkiem podźiwieniem się wszystkiego świata) znacznie począł Roku Pańskiego 1621. Turecką śiłę kruszyć/ gdy obecnego z niezliczoną wielośćią z pod Choćima/ sromotnie odpłoszył.

Już tenże nie dawno przed tem skrzydła białego Orła przez Moskwę rozćiągnął.

Już go wieśći gniewać poczęły Wschodnie naiazdów Tatarskich y Pułnocne wpadnienia Szwedów do Prus.

Zaczym iuż tego ieno wyglądać/ aby który iego Następca ruszył się wszystką mocą dopinać pomienionych obietnic Bożych. Przeto wszelki człowiek Boga się boiący/ a wypełnienia słów iego pragnący/ powinien mu tego winszować/ mówiąc.

Day to Panie Boże. Amen.

Soli Deo sit honor & glorha, qui regnat in posteris Sethi & Iapheti in saecula saeculorum.

Piotr-246 · Gość

dalsze poprawki:

CZĘŚĆ SZÓSTA

O przyszłej Fortunie siedzących na Tronie Polskim.

Pewna rzecz iest/ że biały Orzeł nie długo znowu przez wszystek świat skrzydła swe rozciągnie/ gdy któryszkolwiek Król Polski albo Aquiloński, Turki podbiwszy, Tron albo Majestat Swiata/ z Polski do Syrii przenieśie/ i tamże go na górze Libańskiey gdźie się był począł/ y ztąd go tu do nas Polach Przodek nasz przeniósł, postanowi.

Na którem z Następcami swemi/ aż do skończenia świata/ znowu jak przed tem Azyey/ Aphryce y Europie (jeżeli nie szerzey) Panować będźie.

Bo tak rzetelnie mamy obiecano Dan. 11:

"In tempore praesinito praeliabitur adversus eum Rex Austri."

W przejrzanem od Boga czaśie będzie woiował przeciwko niemu, to iest Turkowi iako się z wyższych tam słów pokazuje/ Król Południowy. (O którem nimasz więcey aby mu miał co uczynić/ ale o Polskim zaraz następuie).

Et quasi tempestas veniet contra eum Rex Aquilonis, in curribus & in equitibus & in classe magna: & ingredietur terras & conteret & pertrasiet, & introibit in terram gloriosam & multi corruent. Hae autem solae salvabantur de manu eius Edom & Moab & Principes filiorum Ammon. Et mittet manum suam in terras, & terra AEgypti argeti, & in omnibus praeciosis AEgypti. Per Lybiam quoq; & AEthyopiam transibit, & fama turbabit eum ab Oriente ab Aquilone, & veniet in multitudine magna, vt conterat & interficiat plurimos. Et figet tabernaculum suum Apedno, inter duo maria, super montem inclytum & Sanctum, & veniet usq; ad summitatem eius; & nemo auxiliabitur ei.

A nie trzeba myśleć, że to iuż mogło być, bo zaraz następują słowa o sądźie Bożym. W on czas powstanie Michał Książę wielki &c. Z czego znać iż co tu Prorok obiecuie/ od tego czasu tak się pocznie/ aż do sądnego dnia trwać będźie.

Co aby wszyscy rozumieli tak brzmi po Polsku. I iako nawałność przydzie przećiwko niemu, to iest Turkowi/ Król Aquilonski. to iest Polski/ z wozami y ieznemi, y wielką morską potęgą: y wnidzie w ziemie, to iest Azyańskie/ y zetrze, to iest Turka y przeydzie, to iest daley. Y wnidzie do ziemie Chwalebney, to iest Palęstyny/ y wielu porazi.

A te same, to iest Narody ujdą ręki iego, Edom y Moab y Xiążęta synów Ammonowych. I puśći rękę swą na ziemie, to iest różne/ a ziemia AEgyptska nie wybiega się. Y będzie panował nad skarbami złota y śrebra, y nad kleynotami AEgyptu.

Przez Libią też y Murzynską ziemię przeydzie. (a nimasz aby tam iaką przykrość miał uczynić; zkąd znać że tam chętnie będźie przyięty za Pana y Successora onego Goga/ który aż y tam panował: iako się wyżey z Ezechiela pokazało) y wieść rozgniewa go, od wschodu y od Aquilonu, to iest o iakichśi rebelliach podomno Babylonskich y Tatarzkich/ y przeydzie, to iest wróći się z Aphryki/ z wielką wielośćią, to iest Lybów y Murzynów tam przybranych/ aby starł y zgładził wielu.

I położy (to iest uskromiwszy one przećiwnośći) przybytek swój na Iapednie, to iest Japhetowem grunćie/ między dwiema morzami, to iest Syriyskiem y Czarnem/ na górze Oney y Swiętey, to iest Libanie (gdźie iak się pokazało była Panocha pierwotna Stolica świata, w którey Japhet pierwszy po Potopie Panował) y doydzie aż do wierzchu jey, to iest pierwszej zacnośći oney góry/ a żaden mu nie pomoże, to iest/ iż na to żadnych lig Chrześćiańskich/ ani cudzych pomocy nie będźie potrzeba/ ale samą tylko pomocą Bożą przeyrzany od Boga którykolwiek Król Polski/ znowu tam uśiądźie y do końca w pokoiu wszystkiemu światu panować będźie.

Toż rzetelnie tenże Prorok y wyżey ( cap. 2 ) przyobiecał mówiąc:

Suscitabit Deus Caeli, Regnum quod in aeternum non dissipabitur, & Regnum eius alteri populo non tradetur: comminuet autem & consumet universa Regna haec, & ipsum stabit in aeternum, to iest.

Wzbudzi Bóg Nieba Królestwo które na wieki nie będzie rozsypane, a Królestwo iego inszemu Narodowi nie będzie dane: y skruszy a strawi wszytkie Królestwa te, a samo będzie stać na wieki, to iest aż do skończenia świata.

Bo lubo to mieysce Pisma S. nie mniey dobrze iako y pospolićie wykładaią Duchownie o Kośćiele Św. iednakże według litery właśnie iest o właśćiwe Panowaniu świata: które do czasu przez nawiedzenie Wiarą Św. (iako się pokazało) upokorzone/ wzbudźi znowu Pan Bóg przed sądnem dniem/ y będźie piastował na ręku Boskiey swoiey opatrznośći aż do skończenia świata.

Którego sensu nie ieno pomienione z iedenastego rozdźiału tego Proroka mieysce temu podobne: ale też y niektóre słowa w tem się znayduiące potwierdzaią. Jako między inszemi te/ iż takowe Królestwo iednego Narodu/ inszemu nie ma bydź dane, a drugie iż zkruszy y strawi wszystkie insze Królestwa.

Stąd abowiem znać iż takowe Królestwo szablą ma powstać, a nie słowem Bożym jak Kośćiół Św. przez Ewangelią. Który ani żadnemu osobliwemu Narodowi nie iest dany, ale wszytkim iednako (bo P. Bóg nie brakuie do Nieba osobami) ani też Duchowna iego zwierzchność wywraca królestw doczesnych/ iako to zkruszy y ztrawi/ to iest podbije pod moc wszelkie insze/ które się niegdyś z niey wybiły.

A niech proszę nikt przećiwko temu istotnemu literalnemu sensowi tem nie narabia/ że takowe Królestwo zowie Prorok Nieba Królestwem, zaczym nie może bydź ieno o Kośćiele S. rozumiane.

Bo naprzód uważyć potrzeba/ że z tych trzech słów/ Bóg nieba Królestwo, to Nieba więcey służy pierwszemu słowu a niżeli ostatniemu: tak iż podobnieyszy iest wykład tego.

Wzbudzi Bóg Nieba, to iest Niebieskie Królestwo, &ć. a niżeli/ Wzbudzi Bóg, Nieba, to iest Niebieskie Królestwo: ponieważ tak tenże Prorok na inszych mieyscach/ iako też y drudzy/ a naostatek y sam Chrystus/ częstokroć Pana Boga zowią Bogiem Nieba, dla różnośći od mniemanych Bogów ziemskich: iako na przykład w temże rozdźiale do Nabogdonozora.

Tu Rex Regum es, & Deus Caeli, regnum & fortitudinem & Imperium dedit tibi.

Tyś iest Królem królów, to iest (iako się wyżey wywiodło) Cesarzem nad królami około Babylonu: a Bóg nieba, królestwo y moc y wypieractwo, abo Hetmaństwo dałći.

Dość tedy iaśnie to drugie mieysce tegoż Proroka w tymże rozdźiale obiaśnia/ że iako się tu muśi/ tak y tam słuszniey może rozumieć Bóg Nieba, to iest Niebieski/ a niżeli Nieba Królestwo, to iest Niebieskie.

Dla tegoż Prorok rzekszy. Wzbudzi Bóg Nieba, królestwo które na wieki nie będzie rozsypane nie mówi a królestwo ono/ iakoby Niebieskie/ ale iego, to iest Boga Nieba, inszemu Narodowi nie będzie dane.

Jednak day to/ żeby kto sprzecznie chćiał na ten mieyscu słowo Nieba raczey do Królestwa/ a niżeli do Boga wiązać: tedyby ani to iescze nic pomienionego wykładu o istotnem Państwie świata nie naruszyło: ponieważ w Raiu od Boga Niebieską władzą iest postanowione.

Względem czego tak słusznie zwać się może Niebieskiem Królestwem iako y Żydowskie: o których (to iest Jzraelskiem y Judskiem) mamy 4. Ezdrae 2.

Accipite iucunditatem gloriae vestrae gratias agentes Deo qui vos ad Caelestia Regna vocauit.

Bierzćie ućiechę chluby waszey, dziękuiąc Bogu który was do królestw Niebieskich. to iest pomieniony dwu Żydowskich powołał, abo przywróćił z niewoli Babylońskiey; bo to brzmią według litery te słowa Ezdrasowe.

Tak iasnych obietnic Danielowych na dwu mieyscach powienionych/ nie mniey rzetelnie y Jan S. Apocal. 20. potwierdza mówiąc iż przed skończeniem świata/

Solvetur Sathanas de carcere suo, & exibit & seducet gentes quae sunt super quatuor angulos terrae Gog & Magog

Będzie mówi wypuszczony Szatan z więzienia swego, y wynidzie y będzie zwodził Narody które są, to iest na on czas będą we czterech kątach ziemie Goga y Magoga: to iest/ w ten czas kiedy znowu wszystka źiemia od Wschodu aż do Zachodu y od Pułnocka aż do Południa/ y wszystkie iey Narody między temi czterema kątami/ będźie pod zwierzchnośćią Successorów/ onych niegdy Synów Japhetowych Goga y Magoga lubo Lacha y Polacha; w których się kończy ten wywód istotnego Państwa.

Co się zaś tknie czasu/ rychło się wypełnią Koronie Polskiey te obietnice Boże/ nie ludzka rzecz iest wiedźieć rozporządzenie czasów/ które BÓg ma w swoiey mocy.

Atoli iednak mimo to żeśmy iuż na schełku świata/ y z samych pomienionych słów Danielowych/ łacno się domyślić iż to iuż nie długo dali Bóg będźie.

Bo iuż na oko widźiemy/ że Król Południowy/ lubo (według dźiśieyszych rzeczy) Hiszpański ustawicznie przećiwko Turkowi od Południa zewsząd postępuie/ lubo (według onecznych za Daniela) AEgyptski/ iemu rebellizuie.

Już Król Aquiloński S. pamięći Zygmunt Trzeći/ bez wszelkiey cudzey pomocy ludzkiey (a z wielkiem podźiwieniem się wszystkiego świata) znacznie począł Roku Pańskiego 1621. Turecką śiłę kruszyć/ gdy obecnego z niezliczoną wielośćią z pod Choćima/ sromotnie odpłoszył.

Już tenże nie dawno przed tem skrzydła białego Orła przez Moskwę rozćiągnął.

Już go wieśći gniewać poczęły Wschodnie naiazdów Tatarskich y Pułnocne wpadnienia Szwedów do Prus.

Zaczym iuż tego ieno wyglądać/ aby który iego Następca ruszył się wszystką mocą dopinać pomienionych obietnic Bożych. Przeto wszelki człowiek Boga się boiący/ a wypełnienia słów iego pragnący/ powinien mu tego winszować/ mówiąc.

Day to Panie Boże. Amen.

Soli Deo sit honor & glorha, qui regnat in posteris Sethi & Iapheti in saecula saeculorum.

Piotr-246 · Gość

dalsze poprawki:

CZĘŚĆ SZÓSTA

O przyszłej Fortunie siedzących na Tronie Polskim.

Pewna rzecz jest, że biały Orzeł nie długo znowu przez wszystek świat skrzydła swe rozciągnie, gdy któryszkolwiek Król Polski albo Aquiloński, Turki podbiwszy, Tron, albo Majestat Świata, z Polski do Syrii przeniesie i tamże go na górze Libańskiej, gdzie się był począł, i stąd go tu do nas Polach Przodek nasz przeniósł, postanowi.

Na którem z Następcami swymi, aż do skończenia świata, znowu jak przedtem Azyey/ Aphryce i Europie (jeżeli nie szerzej) Panować będzie.

Bo tak rzetelnie mamy obiecane Dan. 11:

"In tempore praesinito praeliabitur adversus eum Rex Austri."

W przejrzanem od Boga czasie będzie wojował przeciwko niemu, to jest Turkowi, jako się z wyższych tam słów pokazuje, Król Południowy. (O którem nimasz więcey aby mu miał co uczynić, ale o Polskim zaraz następuje).

Et quasi tempestas veniet contra eum Rex Aquilonis, in curribus & in equitibus & in classe magna: & ingredietur terras & conteret & pertrasiet, & introibit in terram gloriosam & multi corruent. Hae autem solae salvabantur de manu eius Edom & Moab & Principes filiorum Ammon. Et mittet manum suam in terras, & terra AEgypti argeti, & in omnibus praeciosis AEgypti. Per Lybiam quoq; & AEthyopiam transibit, & fama turbabit eum ab Oriente ab Aquilone, & veniet in multitudine magna, vt conterat & interficiat plurimos. Et figet tabernaculum suum Apedno, inter duo maria, super montem inclytum & Sanctum, & veniet usq; ad summitatem eius; & nemo auxiliabitur ei.

A nie trzeba myśleć, że to już mogło być, bo zaraz następują słowa o sądzie Bożym. W on czas powstanie Michał Książę wielki &c. Z czego znać, iż co tu Prorok obiecuje, od tego czasu tak się pocznie, aż do sądnego dnia trwać będzie.

Co aby wszyscy rozumieli tak brzmi po Polsku. I jako nawałność przydzie przeciwko niemu, to jest Turkowi, Król Aquilonski, to iest Polski, z wozami i jeznemi, i wielką morską potęgą: i wnidzie w ziemie, to iest Azjańskie/ y zetrze, to iest Turka y przeydzie, to iest daley. I wnidzie do ziemi Chwalebnej, to iest Palestyny/ i wielu porazi.

A te same, to iest Narody ujdą ręki iego, Edom y Moab i Książęta synów Ammonowych. I puśći rękę swą na ziemie, to iest różne/ a ziemia Egypska nie wybiega się. Y będzie panował nad skarbami złota i śrebra, i nad kleynotami AEgyptu.

Przez Libię też i Murzynską ziemię przeydzie. (a nimasz aby tam iaką przykrość miał uczynić; skąd znać, że tam chętnie będźie przyjęty za Pana i Successora onego Goga, który aż i tam panował: iako się wyżey z Ezechiela pokazało) y wieść rozgniewa go, od wschodu i od Aquilonu, to iest o iakichśi rebelliach podobno Babylonskich i Tatarzkich/ i przeydzie, to iest wróći się z Aphryki/ z wielką wielośćią, to iest Lybów i Murzynów tam przybranych/ aby starł i zgładził wielu.

I położy (to iest uskromiwszy one przećiwnośći) przybytek swój na Iapednie, to iest Japhetowem grunćie/ między dwiema morzami, to iest Syryjskim i Czarnem/ na górze Oney i Świętey, to iest Libanie (gdźie iak się pokazało była Panocha pierwotna Stolica świata, w którey Jafet pierwszy po Potopie Panował) i doydzie aż do wierzchu jej, to iest pierwszej zacnośći oney góry/ a żaden mu nie pomoże, to iest/ iż na to żadnych lig Chrześćiańskich/ ani cudzych pomocy nie będźie potrzeba/ ale samą tylko pomocą Bożą przejrzany od Boga którykolwiek Król Polski/ znowu tam uśiądzie i do końca w pokoiu wszystkiemu światu panować będźie.

Toż rzetelnie tenże Prorok i wyżey ( cap. 2 ) przyobiecał mówiąc:

Suscitabit Deus Caeli, Regnum quod in aeternum non dissipabitur, & Regnum eius alteri populo non tradetur: comminuet autem & consumet universa Regna haec, & ipsum stabit in aeternum,

to iest: Wzbudzi Bóg Nieba Królestwo, które na wieki nie będzie rozsypane, a Królestwo jego innemu Narodowi nie będzie dane: i skruszy a strawi wszytkie Królestwa te, a samo będzie stać na wieki, to jest aż do skończenia świata.

Bo lubo to miejsce Pisma Świętego nie mniej dobrze iako i pospolićie wykładaią Duchownie o Kośćiele Świętym, jednakże według litery właśnie jest o właśćiwe Panowaniu świata: które do czasu przez nawiedzenie Wiarą Św. (iako się pokazało) upokorzone/ wzbudźi znowu Pan Bóg przed sądnem dniem/ i będźie piastował na ręku Boskiej swojej opatrznośći aż do skończenia świata.

Którego sensu nie ieno pomienione z jedenastego rozdźiału tego Proroka miejsce temu podobne: ale też i niektóre słowa w tem się znajduiące potwierdzaią. Jako między inszemi te, iż takowe Królestwo jednego Narodu/ innemu nie ma być dane, a drugie, iż skruszy i strawi wszystkie insze Królestwa.

Stąd albowiem znać, iż takowe Królestwo szablą ma powstać, a nie słowem Bożym jak Kościół Św. przez Ewangelię. Który ani żadnemu osobliwemu Narodowi nie jest dany, ale wszytkim jednako (bo Pan Bóg nie brakuje do Nieba osobami) ani też Duchowna jego zwierzchność wywraca królestw doczesnych, iako to skruszy y strawi/ to iest podbije pod moc wszelkie inne, które się niegdyś z niey wybiły.

A niech proszę nikt przećiwko temu istotnemu literalnemu sensowi tym nie narabia, że takowe Królestwo zowie Prorok Nieba Królestwem, zaczym nie może bydź jeno o Kościele Świętym rozumiane.

Bo naprzód uważyć potrzeba, że z tych trzech słów, Bóg nieba Królestwo, to Nieba więcej służy pierwszemu słowu a niżeli ostatniemu: tak iż podobnieyszy jest wykład tego.

Wzbudzi Bóg Nieba, to jest Niebieskie Królestwo, &ć. a niżeli/ Wzbudzi Bóg, Nieba, to iest Niebieskie Królestwo: ponieważ tak tenże Prorok na inszych miejscach/ iako też i drudzy/ a naostatek y sam Chrystus/ częstokroć Pana Boga zowią Bogiem Nieba, dla różności od mniemanych Bogów ziemskich: jako na przykład w temże rozdźiale do Nabogdonozora.

Tu Rex Regum es, & Deus Caeli, regnum & fortitudinem & Imperium dedit tibi.

Tyś iest Królem królów, to iest (iako się wyżey wywiodło) Cesarzem nad królami około Babylonu: a Bóg nieba, królestwo i moc i wypieractwo, abo Hetmaństwo dał ci.

Dość tedy jaśnie to drugie mieysce tegoż Proroka w tymże rozdźiale objaśnia/ że iako się tu muśi/ tak i tam słuszniey może rozumieć Bóg Nieba, to iest Niebieski/ a niżeli Nieba Królestwo, to iest Niebieskie.

Dla tegoż Prorok rzekszy: Wzbudzi Bóg Nieba, królestwo, które na wieki nie będzie rozsypane, nie mówi a królestwo ono/ iakoby Niebieskie/ ale jego, to jest Boga Nieba, innemu Narodowi nie będzie dane.

Jednak day to, żeby kto sprzecznie chćiał na ten mieyscu słowo Nieba raczey do Królestwa/ a niżeli do Boga wiązać: tedyby ani to jescze nic pomienionego wykładu o istotnem Państwie świata nie naruszyło: ponieważ w Raiu od Boga Niebieską władzą iest postanowione.

Względem czego tak słusznie zwać się może Niebieskiem Królestwem iako i Żydowskie: o których (to iest Jzraelskiem i Judskiem) mamy 4. Ezdrae 2.

Accipite iucunditatem gloriae vestrae gratias agentes Deo qui vos ad Caelestia Regna vocauit.

Bierzćie ućiechę chluby waszey, dziękuiąc Bogu który was do królestw Niebieskich. to iest pomieniony dwu Żydowskich powołał, abo przywróćił z niewoli Babylońskiey; bo to brzmią według litery te słowa Ezdraszowe.

Tak jasnych obietnic Danielowych na dwu miejscach powienionych/ nie mniey rzetelnie i Jan Święty Apocal. 20. potwierdza mówiąc iż przed skończeniem świata/

Solvetur Sathanas de carcere suo, & exibit & seducet gentes quae sunt super quatuor angulos terrae Gog & Magog

Będzie, mówi, wypuszczony Szatan z więzienia swego, y wynidzie y będzie zwodził Narody, które są, to iest na on czas będą we czterech kątach ziemie Goga y Magoga: to iest/ w ten czas kiedy znowu wszystka źiemia od Wschodu aż do Zachodu i od Pułnocka aż do Południa/ y wszystkie iey Narody między temi czterema kątami/ będźie pod zwierzchnośćią Successorów/ onych niegdyś Synów Japhetowych Goga y Magoga lubo Lacha y Polacha; w których się kończy ten wywód istotnego Państwa.

Co się zaś tknie czasu/ rychło się wypełnią Koronie Polskiej te obietnice Boże. Nie ludzka rzecz jest wiedźieć rozporządzenie czasów, które Bóg ma w swojey mocy.

Atoli iednak mimo to żeśmy iuż na schełku świata/ y z samych pomienionych słów Danielowych/ łacno się domyślić iż to iuż nie długo dali Bóg będźie.

Bo iuż na oko widźiemy/ że Król Południowy/ lubo (według dźiśieyszych rzeczy) Hiszpański ustawicznie przećiwko Turkowi od Południa zewsząd postępuie/ lubo (według onecznych za Daniela) AEgyptski/ iemu rebellizuie.

Już Król Aquiloński S. pamięći Zygmunt Trzeći/ bez wszelkiey cudzey pomocy ludzkiey (a z wielkiem podźiwieniem się wszystkiego świata) znacznie począł Roku Pańskiego 1621. Turecką śiłę kruszyć/ gdy obecnego z niezliczoną wielośćią z pod Choćima/ sromotnie odpłoszył.

Już tenże nie dawno przed tem skrzydła białego Orła przez Moskwę rozćiągnął.

Już go wieśći gniewać poczęły Wschodnie naiazdów Tatarskich y Pułnocne wpadnienia Szwedów do Prus.

Zaczym iuż tego ieno wyglądać/ aby który iego Następca ruszył się wszystką mocą dopinać pomienionych obietnic Bożych. Przeto wszelki człowiek Boga się boiący/ a wypełnienia słów iego pragnący/ powinien mu tego winszować/ mówiąc.

Day to Panie Boże. Amen.

Soli Deo sit honor & glorha, qui regnat in posteris Sethi & Iapheti in saecula saeculorum.

Piotr-246 · Gość

dalsze poprawki:

CZĘŚĆ SZÓSTA

O przyszłej Fortunie siedzących na Tronie Polskim.

Pewna rzecz jest, że biały Orzeł, nie długo znowu, przez wszystek świat skrzydła swe rozciągnie, gdy któryszkolwiek Król Polski albo Aquiloński, Turki podbiwszy, Tron, albo Majestat Świata, z Polski do Syrii przeniesie i tamże go na górze Libańskiej, gdzie się był począł, i stąd go tu do nas Polach Przodek nasz przeniósł, postanowi.

Na którym z Następcami swymi, aż do skończenia świata, znowu jak przedtem Azji, Afryce i Europie (jeżeli nie szerzej) Panować będzie.

Bo tak rzetelnie mamy obiecane Dan. 11:

"In tempore praesinito praeliabitur adversus eum Rex Austri."

W przejrzanym od Boga czasie będzie wojował przeciwko niemu, to jest Turkowi, jako się z wyższych tam słów pokazuje, Król Południowy. (O którem nie masz więcej, aby mu miał co uczynić, ale o Polskim zaraz następuje).

Et quasi tempestas veniet contra eum Rex Aquilonis, in curribus & in equitibus & in classe magna: & ingredietur terras & conteret & pertrasiet, & introibit in terram gloriosam & multi corruent. Hae autem solae salvabantur de manu eius Edom & Moab & Principes filiorum Ammon. Et mittet manum suam in terras, & terra AEgypti argeti, & in omnibus praeciosis AEgypti. Per Lybiam quoq; & AEthyopiam transibit, & fama turbabit eum ab Oriente ab Aquilone, & veniet in multitudine magna, vt conterat & interficiat plurimos. Et figet tabernaculum suum Apedno, inter duo maria, super montem inclytum & Sanctum, & veniet usq; ad summitatem eius; & nemo auxiliabitur ei.

A nie trzeba myśleć, że to już mogło być, bo zaraz następują słowa o sądzie Bożym. W on czas powstanie Michał Książę wielki &c. Z czego znać, iż co tu Prorok obiecuje, od tego czasu tak się pocznie, aż do sądnego dnia trwać będzie.

Co aby wszyscy rozumieli, tak brzmi po Polsku. I jako nawałność przydzie przeciwko niemu, to jest Turkowi, Król Aquiloński, to jest Polski, z wozami i jezdnemi, i wielką morską potęgą: i wnijdzie w ziemie, to jest Azjańskie, i zetrze, to iest Turka i przejdzie, to iest dalej. I wnidzie do ziemi Chwalebnej, to iest Palestyny, i wielu porazi.

A te same, to jest Narody ujdą ręki iego, Edom i Moab i Książęta synów Ammonowych. I puśći rękę swą na ziemie, to iest różne, a ziemia Egypska nie wybiega się. I będzie panował nad skarbami złota i śrebra, i nad kleynotami Egyptu.

Przez Libię też i Murzynską ziemię przeydzie. (a nie masz aby tam jaką przykrość miał uczynić; skąd znać, że tam chętnie będzie przyjęty za Pana i Successora onego Goga, który aż i tam panował: jako się wyżej z Ezechiela pokazało) i wieść rozgniewa go, od wschodu i od Aquilonu, to iest o iakichś rebeliach, podobno Babylonskich i Tatarzkich, i przeydzie, to iest wróći się z Aphryki/ z wielką wielośćią, to iest Lybów i Murzynów tam przybranych, aby starł i zgładził wielu.

I położy (to iest uskromiwszy one przeciwnośći) przybytek swój na Iapednie, to iest Japhetowem grunćie, między dwiema morzami, to iest Syryjskim i Czarnem/ na górze Oney i Świętey, to iest Libanie (gdźie iak się pokazało była Panocha pierwotna Stolica świata, w którey Jafet pierwszy po Potopie Panował) i doydzie aż do wierzchu jej, to iest pierwszej zacności oney góry, a żaden mu nie pomoże, to iest, iż na to żadnych lig Chrześćiańskich, ani cudzych pomocy nie będźie potrzeba/ ale samą tylko pomocą Bożą przejrzany od Boga którykolwiek Król Polski/ znowu tam uśiądzie i do końca w pokoiu wszystkiemu światu panować będźie.

Toż rzetelnie tenże Prorok i wyżey ( cap. 2 ) przyobiecał mówiąc:

Suscitabit Deus Caeli, Regnum quod in aeternum non dissipabitur, & Regnum eius alteri populo non tradetur: comminuet autem & consumet universa Regna haec, & ipsum stabit in aeternum,

to iest: Wzbudzi Bóg Nieba, Królestwo, które na wieki nie będzie rozsypane, a Królestwo jego, innemu Narodowi nie będzie dane: i skruszy a strawi wszytkie Królestwa te, a samo będzie stać na wieki, to jest aż do skończenia świata.

Bo lubo to miejsce Pisma Świętego nie mniej dobrze jako i pospolićie wykładają Duchownie o Kościele Świętym, jednakże według litery właśnie jest o właściwe Panowaniu świata: które do czasu przez nawiedzenie Wiarą Św. (iako się pokazało) upokorzone/ wzbudźi znowu Pan Bóg przed sądnem dniem, i będźie piastował na ręku Boskiej swojej opatrznośći aż do skończenia świata.

Którego sensu nie jeno pomienione z jedenastego rozdziału tego Proroka miejsce temu podobne: ale też i niektóre słowa w tem się znajdujące potwierdzaią. Jako między inszemi te, iż takowe Królestwo jednego Narodu, innemu nie ma być dane, a drugie, iż skruszy i strawi wszystkie insze Królestwa.

Stąd albowiem znać, iż takowe Królestwo szablą ma powstać, a nie słowem Bożym, jak Kościół Św. przez Ewangelię. Który ani żadnemu osobliwemu Narodowi nie jest dany, ale wszytkim jednako (bo Pan Bóg nie brakuje do Nieba osobami) ani też Duchowna jego zwierzchność wywraca królestw doczesnych, jako to skruszy i strawi, to iest podbije pod moc wszelkie inne, które się niegdyś z niej wybiły.

A niech proszę nikt przećiwko temu istotnemu literalnemu sensowi tym nie narabia, że takowe Królestwo zowie Prorok Nieba Królestwem, zaczym nie może bydź jeno o Kościele Świętym rozumiane.

Bo naprzód uważyć potrzeba, że z tych trzech słów, Bóg nieba Królestwo, to "Nieba" więcej służy pierwszemu słowu a niżeli ostatniemu: tak iż podobniejszy jest wykład tego.

Wzbudzi Bóg Nieba, to jest Niebieskie Królestwo, &ć. a niżeli: Wzbudzi Bóg, Nieba, to iest Niebieskie Królestwo: ponieważ tak tenże Prorok na innych miejscach, iako też i drudzy/ a na ostatek i sam Chrystus/ częstokroć Pana Boga zowią Bogiem Nieba, dla różności od mniemanych Bogów ziemskich: jako na przykład w temże rozdźiale do Nabogdonozora.

Tu Rex Regum es, & Deus Caeli, regnum & fortitudinem & Imperium dedit tibi.

Tyś jest Królem królów, to iest (iako się wyżej wywiodło) Cesarzem nad królami około Babylonu: a Bóg nieba, królestwo i moc i wypieractwo, albo Hetmaństwo dał ci.

Dość tedy jaśnie to drugie mieysce tegoż Proroka w tymże rozdźiale objaśnia, że iako się tu muśi/ tak i tam słuszniej może rozumieć Bóg Nieba, to jest Niebieski, a niżeli Nieba Królestwo, to jest Niebieskie.

Dla tegoż Prorok rzekszy: Wzbudzi Bóg Nieba, królestwo, które na wieki nie będzie rozsypane, nie mówi a królestwo ono, jakoby Niebieskie, ale jego, to jest Boga Nieba, innemu Narodowi nie będzie dane.

Jednak daj to, żeby kto sprzecznie chćiał na ten mieyscu słowo Nieba raczey do Królestwa/ a niżeli do Boga wiązać: tedyby ani to jeszcze nic pomienionego wykładu o istotnem Państwie świata nie naruszyło: ponieważ w Raju od Boga, Niebieską władzą iest postanowione.

Względem czego tak słusznie zwać się może Niebieskiem Królestwem jako i Żydowskie: o których (to iest Jzraelskiem i Judskiem) mamy 4. Ezdrae 2 :

Accipite iucunditatem gloriae vestrae gratias agentes Deo qui vos ad Caelestia Regna vocauit.

Bierzćie ućiechę chluby waszey, dziękuiąc Bogu który was do królestw Niebieskich. to iest pomieniony dwu Żydowskich powołał, abo przywróćił z niewoli Babylońskiey; bo to brzmią według litery te słowa Ezdraszowe.

Tak jasnych obietnic Danielowych na dwu miejscach powienionych/ nie mniey rzetelnie i Jan Święty Apocal. 20. potwierdza mówiąc iż przed skończeniem świata/

Solvetur Sathanas de carcere suo, & exibit & seducet gentes quae sunt super quatuor angulos terrae Gog & Magog

Będzie, mówi, wypuszczony Szatan z więzienia swego, y wynidzie y będzie zwodził Narody, które są, to iest na on czas będą we czterech kątach ziemie Goga y Magoga: to iest/ w ten czas kiedy znowu wszystka źiemia od Wschodu aż do Zachodu i od Pułnocka aż do Południa/ y wszystkie iey Narody między temi czterema kątami/ będźie pod zwierzchnośćią Successorów/ onych niegdyś Synów Japhetowych Goga y Magoga lubo Lacha y Polacha; w których się kończy ten wywód istotnego Państwa.

Co się zaś tknie czasu/ rychło się wypełnią Koronie Polskiej te obietnice Boże. Nie ludzka rzecz jest wiedźieć rozporządzenie czasów, które Bóg ma w swojey mocy.

Atoli iednak mimo to żeśmy iuż na schełku świata, i z samych pomienionych słów Danielowych/ łacno się domyślić, iż to iuż nie długo dali Bóg będźie.

Bo iuż na oko widźiemy, że Król Południowy/ lubo (według dźiśieyszych rzeczy) Hiszpański ustawicznie przećiwko Turkowi od Południa zewsząd postępuje/ lubo (według onecznych za Daniela) AEgyptski/ iemu rebellizuie.

Już Król Aquiloński Swietej pamięći Zygmunt Trzeći/ bez wszelkiej cudzey pomocy ludzkiey (a z wielkiem podźiwieniem się wszystkiego świata) znacznie począł Roku Pańskiego 1621. Turecką śiłę kruszyć/ gdy obecnego z niezliczoną wielośćią z pod Choćima/ sromotnie odpłoszył.

Już tenże nie dawno przed tem skrzydła białego Orła przez Moskwę rozćiągnął.

Już go wieśći gniewać poczęły Wschodnie naiazdów Tatarskich i Pułnocne wpadnienia Szwedów do Prus.

Zaczym iuż tego ieno wyglądać, aby który iego Następca ruszył się wszystką mocą dopinać pomienionych obietnic Bożych.

Przeto wszelki człowiek Boga się boiący/ a wypełnienia słów iego pragnący/ powinien mu tego winszować/ mówiąc:

Daj to Panie Boże. Amen.

Soli Deo sit honor & glorha, qui regnat in posteris Sethi & Iapheti in saecula saeculorum.

Piotr-246 · Gość

dalsze poprawki:

CZĘŚĆ SZÓSTA

O przyszłej Fortunie siedzących na Tronie Polskim.

Pewna rzecz jest, że biały Orzeł, niedługo znowu, przez wszystek świat skrzydła swe rozciągnie, gdy któryszkolwiek Król Polski albo Aquiloński, Turki podbiwszy, Tron, albo Majestat Świata, z Polski do Syrii przeniesie i tamże go na górze Libańskiej, gdzie się był począł, i stąd go tu do nas Polach Przodek nasz przeniósł, postanowi.

Na którym z Następcami swymi, aż do skończenia świata, znowu jak przedtem Azji, Afryce i Europie (jeżeli nie szerzej) Panować będzie.

Bo tak rzetelnie mamy obiecane ( Daniela 11 ) :

"In tempore praesinito praeliabitur adversus eum Rex Austri."

W przejrzanym od Boga czasie będzie wojował przeciwko niemu, to jest Turkowi, jako się z wyższych tam słów pokazuje, Król Południowy. (O którem nie masz więcej, aby mu miał co uczynić, ale o Polskim zaraz następuje).

"Et quasi tempestas veniet contra eum Rex Aquilonis, in curribus & in equitibus & in classe magna: & ingredietur terras & conteret & pertrasiet, & introibit in terram gloriosam & multi corruent. Hae autem solae salvabantur de manu eius Edom & Moab & Principes filiorum Ammon. Et mittet manum suam in terras, & terra AEgypti argeti, & in omnibus praeciosis AEgypti. Per Lybiam quoq; & AEthyopiam transibit, & fama turbabit eum ab Oriente ab Aquilone, & veniet in multitudine magna, vt conterat & interficiat plurimos. Et figet tabernaculum suum Apedno, inter duo maria, super montem inclytum & Sanctum, & veniet usq; ad summitatem eius; & nemo auxiliabitur ei".

A nie trzeba myśleć, że to już mogło być, bo zaraz następują słowa o sądzie Bożym. W on czas powstanie Michał Książę wielki i.t.d. Z czego znać, iż co tu Prorok obiecuje, od tego czasu tak się pocznie, aż do sądnego dnia trwać będzie.

Co aby wszyscy rozumieli, tak brzmi po Polsku. I jako nawałność przydzie przeciwko niemu, to jest Turkowi, Król Aquiloński, to jest Polski, z wozami i jezdnemi, i wielką morską potęgą: i wnijdzie w ziemie, to jest Azjańskie, i zetrze, to iest Turka i przejdzie, to iest dalej. I wnidzie do ziemi Chwalebnej, to iest Palestyny, i wielu porazi.

A te same, to jest Narody ujdą ręki iego, Edom i Moab i Książęta synów Ammonowych. I puśći rękę swą na ziemie, to iest różne, a ziemia Egypska nie wybiega się. I będzie panował nad skarbami złota i śrebra, i nad kleynotami Egyptu.

Przez Libię też i Murzynską ziemię przeydzie. (a nie masz aby tam jaką przykrość miał uczynić; skąd znać, że tam chętnie będzie przyjęty za Pana i Successora onego Goga, który aż i tam panował: jako się wyżej z Ezechiela pokazało) i wieść rozgniewa go, od wschodu i od Aquilonu, to iest o iakichś rebeliach, podobno Babylonskich i Tatarzkich, i przeydzie, to iest wróći się z Aphryki/ z wielką wielośćią, to iest Lybów i Murzynów tam przybranych, aby starł i zgładził wielu.

I położy (to jest uskromiwszy one przeciwności) przybytek swój na Iapednie, to iest Jafetowem gruncie, między dwiema morzami, to jest Syryjskim i Czarnem, na górze Onej i Świętej, to jest Libanie (gdzie iak się pokazało była Panocha pierwotna Stolica świata, w którey Jafet pierwszy po Potopie Panował) i dojdzie aż do wierzchu jej, to jest pierwszej zacności onej góry, a żaden mu nie pomoże, to jest, iż na to żadnych lig Chrześćijańskich, ani cudzych pomocy nie będzie potrzeba, ale samą tylko pomocą Bożą przejrzany od Boga którykolwiek Król Polski, znowu tam usiądzie i do końca w pokoju wszystkiemu światu panować będzie.

Toż rzetelnie tenże Prorok i wyżej ( cap. 2 ) przyobiecał mówiąc:

"Suscitabit Deus Caeli, Regnum quod in aeternum non dissipabitur, & Regnum eius alteri populo non tradetur: comminuet autem & consumet universa Regna haec, & ipsum stabit in aeternum",

to znaczy: Wzbudzi Bóg Nieba, Królestwo, które na wieki nie będzie rozsypane, a Królestwo jego, innemu Narodowi nie będzie dane: i skruszy a strawi wszytkie Królestwa te, a samo będzie stać na wieki, to jest aż do skończenia świata.

Bo lubo to miejsce Pisma Świętego nie mniej dobrze jako i pospolićie wykładają Duchownie o Kościele Świętym, jednakże według litery właśnie jest o właściwe Panowaniu świata: które do czasu przez nawiedzenie Wiarą Św. (iako się pokazało) upokorzone/ wzbudźi znowu Pan Bóg przed sądnem dniem, i będźie piastował na ręku Boskiej swojej opatrznośći aż do skończenia świata.

Którego sensu nie jeno pomienione z jedenastego rozdziału tego Proroka miejsce temu podobne: ale też i niektóre słowa w tem się znajdujące potwierdzaią. Jako między innymi te, iż takowe Królestwo jednego Narodu, innemu nie ma być dane, a drugie, iż skruszy i strawi wszystkie inne Królestwa.

Stąd albowiem znać, iż takowe Królestwo szablą ma powstać, a nie słowem Bożym, jak Kościół Św. przez Ewangelię. Który ani żadnemu osobliwemu Narodowi nie jest dany, ale wszytkim jednako (bo Pan Bóg nie brakuje do Nieba osobami) ani też Duchowna jego zwierzchność wywraca królestw doczesnych, jako to skruszy i strawi, to iest podbije pod moc wszelkie inne, które się niegdyś z niej wybiły.

A niech proszę nikt przećiwko temu istotnemu literalnemu sensowi tym nie narabia, że takowe Królestwo zowie Prorok Nieba Królestwem, zaczym nie może bydź jeno o Kościele Świętym rozumiane.

Bo naprzód uważyć potrzeba, że z tych trzech słów, Bóg nieba Królestwo, to "Nieba" więcej służy pierwszemu słowu a niżeli ostatniemu: tak iż podobniejszy jest wykład tego.

Wzbudzi Bóg Nieba, to jest Niebieskie Królestwo, &ć. a niżeli: Wzbudzi Bóg, Nieba, to iest Niebieskie Królestwo: ponieważ tak tenże Prorok na innych miejscach, iako też i drudzy/ a na ostatek i sam Chrystus/ częstokroć Pana Boga zowią Bogiem Nieba, dla różności od mniemanych Bogów ziemskich: jako na przykład w temże rozdźiale do Nabogdonozora.

Tu Rex Regum es, & Deus Caeli, regnum & fortitudinem & Imperium dedit tibi.

Tyś jest Królem królów, to iest (iako się wyżej wywiodło) Cesarzem nad królami około Babylonu: a Bóg nieba, królestwo i moc i wypieractwo, albo Hetmaństwo dał ci.

Dość tedy jaśnie to drugie mieysce tegoż Proroka w tymże rozdźiale objaśnia, że iako się tu muśi/ tak i tam słuszniej może rozumieć Bóg Nieba, to jest Niebieski, a niżeli Nieba Królestwo, to jest Niebieskie.

Dla tegoż Prorok rzekszy: Wzbudzi Bóg Nieba, królestwo, które na wieki nie będzie rozsypane, nie mówi a królestwo ono, jakoby Niebieskie, ale jego, to jest Boga Nieba, innemu Narodowi nie będzie dane.

Jednak daj to, żeby kto sprzecznie chciał na ten miejscu słowo Nieba raczej do Królestwa, a niżeli do Boga wiązać: tedyby ani to jeszcze nic pomienionego wykładu o istotnem Państwie świata nie naruszyło: ponieważ w Raju od Boga, Niebieską władzą iest postanowione.

Względem czego tak słusznie zwać się może Niebieskiem Królestwem jako i Żydowskie: o których (to jest Izraelskiem i Judskim) mamy 4. Ezdrae 2 :

"Accipite iucunditatem gloriae vestrae gratias agentes Deo qui vos ad Caelestia Regna vocauit".

Bierzcie uciechę chluby waszej, dziękując Bogu, który was do królestw Niebieskich. to jest pomieniony dwu Żydowskich powołał, albo przywróćił z niewoli Babylońskiej; bo to brzmią według litery te słowa Ezdraszowe.

Tak jasnych obietnic Danielowych na dwu miejscach powienionych, nie mniej rzetelnie i Jan Święty (Apocal. 20 ) potwierdza, mówiąc iż przed skończeniem świata,

"Solvetur Sathanas de carcere suo, & exibit & seducet gentes quae sunt super quatuor angulos terrae Gog & Magog",

będzie, mówi, wypuszczony Szatan z więzienia swego, i wynidzie i będzie zwodził Narody, które są, to jest na on czas będą we czterech kątach ziemie Goga i Magoga, to jest: w ten czas, kiedy znowu wszystka źiemia od Wschodu aż do Zachodu i od Północka aż do Południa i wszystkie jej Narody między tymi czterema kątami, będzie pod zwierzchnością Sukcesorów, onych niegdyś Synów Jafetowych Goga i Magoga lub Lacha i Polacha; w których się kończy ten wywód istotnego Państwa.

Co się zaś tyczy czasu, rychło się wypełnią Koronie Polskiej te obietnice Boże. Nie ludzka rzecz jest wiedzieć rozporządzenie czasów, które Bóg ma w swojej mocy.

Atoli jednak mimo to żeśmy już na schyłku świata, i z samych pomienionych słów Danielowych, łatwo się domyślić, iż to już nie długo dali Bóg będzie.

Bo już na oko widziemy, że Król Południowy, lub (według dzisiejszych rzeczy) Hiszpański, ustawicznie przeciwko Turkowi od Południa zewsząd postępuje, lub (według onecznych za Daniela) Egipski jemu rebellizuje.

Już Król Aquiloński świetej pamięci Zygmunt Trzeci, bez wszelkiej cudzej pomocy ludzkiej (a z wielkim podziwieniem się wszystkiego świata) znacznie począł Roku Pańskiego 1621 Turecką siłę kruszyć, gdy obecnego z niezliczoną wielością spod Chocimia sromotnie odpłoszył.

Już tenże nie dawno przed tem skrzydła białego Orła przez Moskwę rozciągnął.

Już go wieści gniewać poczęły, Wschodnie najazdów Tatarskich i Północne wpadnienia Szwedów do Prus.

Zaczym już tego tylko wyglądać, aby który jego Następca ruszył się wszystką mocą dopinać pomienionych obietnic Bożych.

Przeto wszelki człowiek Boga się bojący, a wypełnienia słów jego pragnący, powinien mu tego winszować, mówiąc:

Daj to Panie Boże. Amen.

Soli Deo sit honor & glorha, qui regnat in posteris Sethi & Iapheti in saecula saeculorum.