Życie Wieczne

Piotr-246 · Gość

CZESC PIERWSZA.

O Zacnośći pierwotnego Scythyckiego Państwa przed Potopem, y rożnośći Scythow Panochow (ieszcze na on czas) od gminnych.

Iadamowe Panowanie światu/ w Raiu władzą od Boga wziętą poczęte/ z razu to iest przed grzechem szczera Poradziesz była/ ktorą nowsze ięzyki Arystokracyą zowią; przeto iż w Poradzieży iednaką wszyscy wolność mówienia maiąc parzystokraczą. Spólnie abowiem do Jadama y Jewy rzekł Pan Bóg. Gen.1. Rośććie y mnożćie się, a napełniaycie ziemię, y podbiiaycie ią: a panuyćie rybom morzkim, ptastwu nieba, y wszem rzeczom co się ruchaią na ziemi. Któremi słowami Pan Bóg wszechmogący/ naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich/ potwierdził y ugruntował mówiąc: Rośććie y mnóżćie się, a napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią. A potym tak im samym/ iako y potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi. Z tądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2. Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia. Prawem przyrodzonym abo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź spólne wszytkich, iako mamy y Decret: distin: 8. capite 1. Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił/ tedy wszelki człowiek iednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą/ pókiby iey sobie który z nich był na swóy obecny pożytek/ abo posługę nie odłączył. Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie/ żadenby sobie był nic nie przywłaszczał/ ale tylko czasu potrzeby/ czego chciał iak swego zażył: a póki by czego był ieden zażywał/ pótyby się tego drugi był nie tykał. Ale zwierzchność nad ludźmi/ przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuie) podobno także w mężczyznie y białeygłowie/ na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoie od Boga wzięte/ wlali: ći zaś także na drugich: y tak zawsze na potym. Bo władza ona od Boga postanowiona/ także musiała mieć naśienie następstwa/ iako y wszelka insza rzecz od niego stworzona nasienie płodu/ według onych słów. Iob 36. Deus Reges in solio collocat in perpetuum, to iest BÓG Króle na Maiestaćie postanawia na wieki. Prawda iest/ iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie/ żadnych hołdów/ robót/ y ćiężarów/ nie wyćiągałaby była po inszych ludziach; iednakże miałaby była wzgląd swóy/ y władzą nad napełnioną ziemią/ według pomienionych słów: Napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią. Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łaćinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku abo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raiu poczeło.
Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama y Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią/ to iest że ieden był miany arcy nad wszytkimi: gdy Pan Bóg między inszymi troskami naznaczonymi Jewie/ odiął iey władzą panowania/ mówiąc Gen. 2. Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą. Bo temi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg władzą Jadamowe nad nią/ y wszytkim przyszłym iey potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć/ że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; iako y ono pospolite wszytkiego potomstwa iego/ na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći; Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały. Z tądże Augustyn Ś. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi: Per iura Regia possidentur possesiones, to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia. Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.
Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5. Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti. Nad wysszego mówi/ drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów. Który luboby go kto nie chciał znać za takiego/ przecie iednak przez to prawa swego nie traci/ równie iako Papież Duchownego na wszytek świat/ choć go wiele Pogan/ Kacerzów/ y Odsczepieńców niechcą znać za takiego. Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością iedna iest od Boga wzięta/ iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach abo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26. Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum. to iest/ Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki. Rayniki mówię nie Króle/ bo Królowie abo Karalowie/ Sędziami tylko niegdy bywali/ od Rayników nad krainami na karanie y czynienie sprawiedliwośći postanowionemi. Druga zaś zwierzchność iest Królów abo Sędziów/ nie władzą Boża/ ale abo własną siłą/ abo za zezwoleniem się poddanych/ postanowiona do czasu: o iakich mamy słowa Boże Ozeae 3. Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi. Oni mówi królowali, a nie zemnie, Panami byli, a iam nie znał. to iest ich za takich. Takowa tedy zwierzchność/ ieżeli własną siłą powstała/ tedy się tyraństwem zowie: przeto/ że ći tacy rany zadawaią/ szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie maią żadnego prawa. A ieżeli iest z uchwału poddanych/ tedy względem ich słuszna iest/ lubo to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: ieżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia/ y nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie. To iest/ że ieno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież/ a Pan świecki wszytkiey ziemie: pod którym także będą/ iako niegdy bywali Czarowie/ pod Czarami Raynicy/ a pod Raynikami Królowie abo Karalowie y Xiążęta z inszemi Pany doczesnemi.
Gdy tedy po grzechu pierworodnym/ zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została/ takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia iego/ trwała aż do tego czasu/ kiedy spuśćił synowi swemu na imie Sethowi/ Panowanie świata; iako się niżey pokaże. W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić: dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu. Przez które spólne porozumienie/ nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata/ z pierwszych dwu zmieszany/ to iest Poradzieska Mień-arcość/ lubo Aristocratica Monarchia, iaką po dziśdzień w Polszcze mamy: iż ieden Pan ma harc y górę nad wszytkimi/ ale to nie inaczey/ ieno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.
Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie. Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento. Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Sethyckie abo raczey Scythyckie: bo tego syna Jadamowego/ którego niedoskonałość Greckich y Łaćinskich liter/ Sethem uczyniła/ Żydzi Azyańscy/ Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Sethem ale Scythem zowią: iako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana. Niemaiąc abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy c ć cz, s ś sz, z ż ź, y inszymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a o u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować/ że ich teraz y sami nie rozumieią. Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią. Zkądże to zbłaznienie świata? ztąd/ iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica y Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy. Tak równie wypisać nie mogąc/ Togryś y Tagrodź, oboie zowią Tygris: choć iedno iest źwierze/ od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rayska rzeka Tagrodz dla tego tak nazwana/ iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany/ od inszego dobrego potomstwa Jadamowego: iako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze. Ta niedoskonałość liter ość y usta w iedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła. Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Setha miasto Scycha, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.
Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda. A ponieważ tak iest/ tedyć wytraćiwszy 1500. lat przed Ninem/ musiał się ten hołd w 560. lat po stworzeniu świata począć: to iest/ w ten czas kiedy Pan świata/ Kainiany podbił pod posłuszeństwo/ y iako się niżey pokaże/ takowe iarzmo na nich włożywszy/ za to przezwiska Malaleel abo raczey Mola-leł nabył; bo nie było na on czas mola/ naród ludzki psuiącego/ prócz Kaina z potomstwem iego. Ztądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabeł nieśmiertelney chwały.
Na tym tedy fundamenćie stoiąc/ ieżeli Scythowie w 560. lat po stworzeniu świata panowali/ tedyć nie od kogo inszego mogli tak bydź ieszcze na on czas nazwani/ ieno od tego Scytha lubo Setha syna Jadamowego. A wzaiem zaś/ ieżeli Scythowie od Scytha rzeczeni na początku panowali/ tedyć musi bydź iż Scyth abo Seth muśiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.
Ztądże mamy. Eccl. 49. Seth y Sem, chwały dostąpili pzed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tam ten świecką z którego Scythowie/ abo Sethyanowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum. Zaczym ieżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi/ iż Scythowie w 560. lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczey bydź nie może/ ieno iż Scythowie ćiże byli co y Sethyanowie, to iest nasławnieyszego syna y Następce Jadamowego potomkowie.
Naostatek/ y ztąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scythów od Setha syna Jadamowego/ y Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egyptcyany o starożytność rodzaiu toczyła/ to iest/ którzyby z nich pierwszymi na świećie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaiu swego y Scythyę/ swoie pokazowali/ gdzie y Moyzesz o mieysce Ray w Bibliey ukazuie: to iest w Armeniey. Bo co o mieysce Raiu/ łacno się go dorachować z słów Moyzeszowych/ iż był na Ormiańskiey górze/ z którey Tygris y Euphrates Rayskie rzeki wychodzą. Jeżelić abowiem wszyscy iednostaynie o Tygru wykładaią/ one słowa Moyzeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z mieysca rozkoszy. tedyć Ray abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu. Czego y same imiona tey góry potwierdzaią/ bo tą Żydzi Ararath to iest/ hora abo góra radości: a Scythowie Torem dla tego zowią/ iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana. Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; iako y złoto/ iż się w górach znayduie/ po Włosku nazwane Oro, iakoby horne abo górne/ Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy ięzyk Łaćiński w Plautusa, y wiele słów inszych. Tam tedy na górze Ararath Moyzesz Ray y początek narodu ludzkiego/ nie inaczey tylko rzekami pokazuie.
A Scythowie tamże/ y także właśnie/ iako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po inszych wywodach/ w te słowa: Nuż iawno iest, że Scythia nad wszystkie ziemie tak iest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niey się począwszy, do Czarnego, Perskiego, y AEgyptskiego morza wypadaią. Jeżelić abowiem między tymi rzekami/ które w pomienione trzy morya wpadaią/ naznacznieysze są Tygrys i Euphrates/ co te Rayskimi zowie Moyzesz/ tedyć oczywista iest rzecz/ iż tam Scytowie Scythyą swoię/ gdzie y Moyzesz Ray/ a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali. Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament/ nie mniey oczywista rzecz iest/ że Scythowie nie mogli z tego inszego wziąć tak dawnego początku swego/ ieno z tego pomienionego Scytha lubo Setha/ naznacznieyszego syna Jadamowego.
Jawno tedy iest/ iż pierwotne światu Panowanie/ na które Scyth abo Seth wstąpił po Jadamie/ naprzód w Raiu się poczęło; bo y sam Ray w Scytyey był/ którą na on czas w Armeniey Scythowie pokazowali. A po wygnaniu z Rayu naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło. Z których rzek Rayskich/ iż Rayka, to iest rzeka z Raiu wychodząca: (od którey naprzód poznaney/ wszelką ciekącą wodę reką abo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis abo Poradzież/ to iest/ Państwo Scythyckie abo Sethowskie/ od wyroctwa Kainiowskiego: iako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1. ztądże nazwana była Tagrodź, iakoby przegroda. A Euphrates iż lubo z teyże góry/ z którey też y Tagrodź wypada/ y w toż może co y ona wpada/ iednakże nie prosto iako ona/ ale tak barzo na koło idzie/ iż wyszedszy z źrzódła swego między pułnocy a zachód/ kołem wypada na południe; ztądże nazwany obrotem abo owrotem/ poprawcy słów przekrzćili Euphratem.
Naostatek gdy aż około zeszćia Jadama y Jewy/ Matusale V. Pan świata/ wyśiekszy Kainiany świat uspokoił/ dopiero w ten czas Paradis abo Poradzież/ to iest/ pierwotne Scythyckie Państwo iego/ rośćiągnęło się było aż do rzek Gangesa y Nylu; które Moyzesz Phizonem y Gehonem zowie: y dla tego ie między Paradyskie rzeki iako granice iego poczyta. A co się tknie imion tych rzek/ z tąd im są dane/ iż (iako sam rozum pokazuie) nie bez tego że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie iakokolwiek przepławiło/ z tądże iedne Żydzi zowią Phisonem miasto Wyżonem/ iakoby mieyscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem miasto Gongesem/ iakoby mieyscem gdzie goniono/ ongieś rozegżonych Kainianów. Druga zaś rzeka/ to iest/ Nyl/ dla tegoż też nabeła imienia Gon/ z które Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nyl ostatki Kainianów po Aphryce goniono/ tako się pokazuie z oney woyny/ którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa/ iż będąc w Egypćie/ słychał ią tam być iescze przed potopem. Dopiero tedy po śmierci Jadama y Jewy wyśiekszy Mathusale Kainiany/ aż po te rzeki Państwo uspokoił/ iako świadczy ono mieysce Pisma ś. Ios: 14. Iadam naywiększy między Anachami pogrzebion iest, a ziemia przestała od woien, to iest uspokoiła się od oney wrzawy długich woien z Kainianami. Za które uspokoienie źiemie V. Pan świata iż Kainiany wyśiekł/ którzy świat mąćili/ nazwany był Matuśćiałoch; iako z Azyańskich Żydów/ Chaldeów/ Arabów/ y wszytkich Azyanów/ którzy go nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach; a wykładaią to imię Mittens mortem abo Nuncius mortis.
O tym tedy rośćiągnieniu się Scythyckiego Państwa/ a nie o Raiu/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli/ rozumieć potrzeba co między inszymi Genebr. lib. 1. mówi: Niektórzy chcą, że się Paradys rośćiągał szeroko, po Armeniey, Syriey, Arabiey, y daleko na wschód słońca: to iest aż do pomienioney rzeki Phison. Bo to słowo Paradisus dwoiako się w piśmie Bożym rozumie. Naprzód y właśnie/ za pierwotne światu panowanie (od Setha abo Scytha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo Scythyckie nazwane (przeto iż iest iako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość/ abo Aristocratica Monarchia. A potym za Ray/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dla tego iż się to Panowanie od Boga postanowione/ w Raiu naprzód poczęło. Czego łacno się dorachować z onych słów/ między inszemi Ezechiela Proroka/ y Historyka ś. do Króla Tyru. cap. 28. Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti, to iest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w roskoszach Raiu Bożego. Także y z drugich słów między inszemi tegoż Proroka do AEgyptskiego Pharaona cap. 31. AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei. To iest/ Uganiały się z niem wszystkie drzewa roskoszy, które beły w Raiu Bożym.
Ztych mowie słów Prorockich łacno się dorachować/ co on Paradyżem abo Raiem zowie: bo rzecz iest nad słońce iaśnieysza/ iż żaden Król Tyru nie rychło po potopie zbudowanego nigdy nie był w onym Raiu/ gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli: Ani też Rayskie drzewa bezrozumne będąc mogły sie o co z Pharaonem uganiać/ iako wzaim ani Pharaonowie nie rychło po potopie w AEgypćie panowawszy/ Rayskich drzew widżieli. Jstotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może bydź ie on ten/ iż Królowie Tyru nie Raynikami byli iako AEgyptscy Pharaonowie/ ale Raynikami: to iest członkami Scythickiey Poradzieży lubo Aristokratyckiey ich Monarchiy; iaką po dziśdzień w Polszcze mamy. Jż (iak się rzekło) ieden iest Monarcha lubo Mian arcy/ to iest nad wszytkich: ale to nie inaczey ieno z spólney wszystkich Arystokracyi/ lubo Parzystokraczenia. Te tedy godność ucześnictwa wymawia Prorok y Historyk Boży/ Królem Tyru/ mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to iest: Ty mądry y ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego/ którego on Gen. 5. Urodził na wyobrażenie y podobieństwo swoie, y nazwał imię iego Seth, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w roskoszach Poradzieży Bożey. to iest Aristokracyey władzą Boża w Raiu postanowioney. A iż Królowie Tyru trzymali Czarstwo Syryskie/ które po przenieśieniu Sethowego Maiestatu z Libanu do naszey Korony Polskiey/ (iako się niżey pokaże) między wszytkiemi Carstwy pierwotnego Scythyckiego Państwa/ iako Assyriyskim abo Perskim/ Jndiyskiw/ Tatarskim/ Libiyskim y Rzymskim naprzednieysze było/ y na Libanie Syriyskiey górze stolice swoie miało: dla tego przydaie Królowi Tyru Prorok wymówki zacności iego/ mówiąc daley tamże: Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei, to iest: Ty nad wszystkie Czarów nawysszy y ochrońco ich, położyłem ćię na górze S. Bożey. Bo to Cherub, abo iako Żydzi czytaią Cheruw iest zepsowane słowo Czarów abo Cesarzów. Y tenże sens iest drugich pomienionych ztego Proroka do AEgyptskiego Pharaona: AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei. Uganiały się znim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożey, to iest/ Scytyccy Panowie świata/ y ich pomienieni Czarowie Syriyscy/ z swoimi Raynikami pod nimi króluiącemi. Bo iako się pokazało/ wszytka starożytność w ten że sens świadczy/ że się Scythowie przez długie czasy z Egypcyanami uganiali/ sprzeczaiąc się któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scythyckie przemogły.
Tak y sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież abo Arystokratykcą Monarchią rozumiał/ kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu Luc. 23. Panie, pamiętay na mię, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział Dziś zemną będziesz w Paradysu. Bo y w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież iest/ ponieważ nie sam tam panuie/ ale y święći iego będą z nim królować: (iako Senat iaki z Panem swoim) y sądzić z nim iako przyobiecał/ mówiąc: Matt: 19. Gdy uśiądzie Syn człowieczy na Stolicy maiestatu swego, będziećie ywy śiedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokolenia synów Izraelskich. Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi iako dźiśieysze Imperium, które naprzód y właśnie rozumie się/ za Wypieractwo abo Hetmanstwo kośćioła Bożego na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich/ władzą Papieską postanowione: a potym y za część Niemieckiey źiemie/ w którey sie poczęło takowego Hetmana obieranie. Y iako wzaim to Imperium, ako Hetmaństwo Chrześćiańskie/ od mieysca zowie się Niemieckim/ tak y Paradisus abo Poradzież/ to iest pierwotne Radźieckie światu panowanie/ wzaiem się też od mieysca/ Raiem niegdy zwało.
Ztądże starzy Scythowie Króle których postanawiali po świećie zwali Raynikami/ dla różnośći od Rayników: iakoby oną władzą/ która się w Raiu poczęła ustanowionemi. Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europskich/ których miasto Raynik/ Łaćinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc/ poświadczaią Genebr. iże Scythowie postanowili królestwa Medyiskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie, y niemal wszystkie insze, co ich iest na świećie. A wprawdźie słusznie to mówi Genebr. lib. 1. bo inaczey bydź nie mogło: ponieważ pospolity głos wszstkich wola/ z Markiem Porcyusem Katonowym/ iż Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse. Początek, prawi/ rodzaiu, zawsze się Scythom przyznawa, od których rospłodzonych, udaią (to iest stare wieki) że się osady po świećie roskrzewiły. Jeżelić abowiem Scythowie a nie kto inszy/ świat zrazu osadzili (co sie potwierdza y z onych słów o Panu Bogu Iob. 26. Qui extendit Aquilonem super vacuum, to iest/ który rośćiąga Aquilon po czczych mieyscach bo Aquilon iako sie niżey pokaże/ Scythya królewska iest abo Korona Polska) tedyć pewnie y Króle źiemicom dawali/ które iako członki swego Państwa Raynikami zwali/ dla różności od Rayników abo Tyranów/ których Scythowie zawsze psowali gdziekolwiek sie ziawiali: a to władza onych słów Bożych w Raiu do Jadama Gen. 1. Napełniayćie ziemie, a podbiiayćie ią.
Ten Seth pierwszy Pan świata po Jadamie/ miasto był założył na Libanie Syriyskiey górze/ iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi/ (która z tąd imienia tego nabyła/ iż ią był nad insze mieysca ulubił.) Y nazwał ono miasto nie Henochą/ abo z Chaldeyska y Arabska Hnochą/ ale Panochą od imienia syna y następce swego Enosa/ lubo z Chaldeyska y Arabska Anosa/ a po naszemu Panosza/ iakoby Panaczka abo syna Panowego/ to iest Setha/ po Jadamie Pana świata. Bo od wszytkich słów/ które sie ieno od A. abo E. poczynaią/ poprawcy pierwotny początek odćięli: iako się w Perspekt: pierwszą regułą psowania słów pokazało. Żydzi zaś nie maią pewnych wokaliszów/ abo słowiących liter/ ale ie tylko świeżo wynależionemi znakami w iednym aleph rozznaczaią/ iako my/ ć. y cz od gołego c. Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków/ łacno im było zepsować Anosa w Enosa. A tego/ że temu słowu Anos nie inszey litery iedno P. nie dostawa/ tak iż ma bydź nie Anos ale Panos/ a zatym y pomienione miasto Sethowe od niego nazwane/ nie Anocha ale Panocha/ ztąd się iawnie pokazuie/ iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładaią Nomen Domini, które w pierwotnem ięzyku iest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane/ świat po Potopie nie Enoadir abo Anoadis, ale Paneadis abo Paneadą iakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie/ y na tymże ią mieyscu pokazuie.
Od tego tedy Panosa III. P. świata nastąpiła różność między Scytami w Successrorze iego Malaleelu IV. Panu świata: tak iż samę linią iego/ która w pomienioney Panosze pierwotney stolicy świata panowała/ zwano Scytami Panochami/ a inszych wszych Scythami gminnemi. Ztądże Żydzi Giganty od wieków sławne (iako mamy Genes. 6) Anachami/ miasto Panochami zowią/ których Abben Ezra tamże wywodźi z Anacha pierwszego Giganta/ mówiąc o nim że był z liniey synów Bożych/ to iest Sethyanów według pospolitego wykładu.
Zkąd znać/ że ten po Żydowsku Anoch z liniey Sethowey/ nie kto inszy był iedno Malaleel IV. Pan świata; który od nastąpienia po Enosu abo raczey Panoszu na Panowanie (w pomienioney Panosze/ pierwotney stolicy świata) Panoch rzeczony/ pierwszy na świećie począł Gigantomachią/ to iest/ prześladowanie Kainianów. Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa abo Enosa dziada iego iż kacerstwo y bunty Kainiowskie/ wielką były górę wzięły (iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc że było potrzeba oraz y przećiwko ich kacerstwu y buntom woiować/ temu Wnukowi swemu/ dla sposobnośći do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuie) spuśćił Panowanie/ od którego był Panochiem przezwany: a sam sie na osobliwą pieczą dusz ludzkich obróćił; tako się pokazuie z onych słów Gen. 4. Ipse coepit invocare nomen Domini, Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest/ nowym z porządzeniem/ obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kaymowskiego. W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch ś. wielą pism kacerwo Kaymowskie psował/ iako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym/ Noe był na Biskupstwo świata nastąpił/ które potym Semowi synowi swemu spuśćił/ ten zaś Abrahamowi; iako Moyzes pokazuie/ Gen. 14.
Panoch (lubo Anach po Żydowsku) IV. Pan świata zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scythyckiemu gromić/ póty aż ich 560. roku po stworzeniu świata podbił/ nie tylko pod posłuszeństwo/ iako dźieśięć lat przed tym/ ale też y pod hołdy; przeto iż podbići pierwszy raz/ znowu się byli zbuntowali. Za co iako się wysszey namieniło/ on Panoch pierwszy woiennik na świećie rzeczony był Molaleł abo Malaleel: przeto iż onego mola narodu ludzkiego/ to iest/ Kaina y z iego potomstwem/ nie bez wielkiego krwie rozlania podbił. Z tądże Trogus prawdźiwie powiedźiał/ lib. 2. iż Azya Scythom, 1500. lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraćiwszy wpada ono podbyćie Azyey w pomieniony rok świata. 560. Czego mu iasnie pismo Boże potwierdza Iozuae 14. iako się wnetże pokaże.
To takie Panocha Mola-leła lubo Malaleela Kainianów prześladowanie/ świat zowie Gigantomachią/ iakoby Gigantów machanie/ to iest/ kiymi abo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie. Co ztąd iawno iest/ iż Żydźi Giganty zowią Anachami/ miasto Panochami. Jednakże Gigantów abo raczey Gigasów imię/ nie w ten się czas było ziawiło na świećie/ ale dopiero około czasów śmierći Jadamowey/ to iest/ około roku 930. po stworzeniu: kiedy Mathusale V. Pan świata/ wyśiekł był do szczętu Kayniany/ y uspokoił ziemie: iako się pokazuie z onych słów Iosu. 14. Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs: to iest/ Iadam naywiększey tam między Panochami pogrzebion iest, a ziemia sie uspokoiła od woien. W ten czas abowiem że Scythowie Panochowie (iako się wyżey namieniło) Kainiany aże za Nyl po Aphryce gonili/ a na wschód słońca aż do Gongesu abo Gangesu płaszali/ ztąd Gongesami/ takoby goniącemi gies rozegżonych abo rosproszonych Kainianów byli nazwani: a pomienione rzeki które ućiekaiąc pomąćili/ iedne to iest Nil dziśieyszy/ przezwano Gon/ z czego Żydźi uczynili Gehon/ a druga Gonges/ którą Moyzesz w tenże sens przezwał Wyżonem/ iakoby wygnaniem/ a nowszy Żydźi Phisonem. Z tych tedy Gongesów/ nowsze ięzyki wyrsowały Gigasów iako y z rzeki Gonges Ganges: a z zwyćiężce Mathu-śćiałocha (przeto iż był mat wyśiekł) Żydźi Mathusala. Czego dosyć oczywiśćie potwierdza to samo/ że go (iak się rzekło) Chaldeowie y Arabowie nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach miasto Matuśćiałoch: a wykładaią go Mittens mortem, abo Apostolus mortis, lubo Mortem postulans.
Nic inszego tedy nie byli sławni oni od wieków Gen. 6. Gigasowie/ lubo z cudzoziemska choć źle Gigantowie/ iedno Scythowie Panochowie. Których to Gigasów nasz ięzyk Olbrzymami zowie/ od podobnego Chamianów po Potopie/ na tychże mieyscach/ to iest/ w Egypćie y Babylonie podbićia/ y przez też rzeki płaszania. Co iż beł Olan lubo z cudzoźiemska Alan przodek nasz) potym za czasem Polach/ y inszemi przezwiskami iako się niżey obaczy rzeczony) uczynił/ y strach na wszystek świat puśćił/ ztąd Gigasa zowiemy Olbrzym iakoby Olan brzmi: bo głośne imię iego było po świećie/ iako się niżey pokaże.
Dwoiacy tedy byli od wieków Scythowie/ abo Sethowi potomkowie. Jedni Scythowie Panochowie/ w których liniey było Panowanie świata/ y w ręku pomieniona Panocha pierwotna stolica iego: a drudzy Scythowie pospolići. Panochów Pismo ś. zowie synami Bożymi, a pospolitych lubo gminnych/ ze wszytkim inszym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiey liniey) synami ludzkimi; iako mamy Gen. 6: Świat zaś/ Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie. Ztądże Łaćinnicy takiego zowią Nobilis, iakoby Nebo-licz/ to iest między syny Nieba policzony: a my Slachćic, iakoby z Lacha ććić: a to dla tego iż nie przez żadne przywłaszczenie/ ale przyrodzoną mamy zacność Slachectwa. Ztąd znać iako wielka iest różność/ między Slachćicem a Nobilisem.
Zatrzymała starożytność/ lubo to w inszych słowiech/ tąż własną różność Scythów Panochów/ od inszych pospolitych/ aż do dnia dziśieyszego/ kto uważy/ co to iest Scythae Regij a Vulgures; (iedno to abowiem iest Panoch a Króluiący.) Także y w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scythyey/ w osobie iedney Panny/ od połowice na dół Jaszczurki; co się niżey wywiedźie.

Piotr-246 · Gość

Teskt pochodzi ze strony swiatowideo . wordpress . com

Ważne fragmnety tej części (poprawione na współczesny język polski):

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacnośći pierwotnego Scythyckiego Państwa przed Potopem, y rożności Scythow Panochow (ieszcze na on czas) od gminnych.

Iadamowe Panowanie światu/ w Raiu władzą od Boga wziętą poczęte/ z razu to iest przed grzechem szczera Poradziesz była/ ktorą nowsze ięzyki Arystokracyą zowią; przeto iż w Poradzieży iednaką wszyscy wolność mówienia maiąc parzystokraczą.

Spólnie abowiem do Jadama y Jewy rzekł Pan Bóg. Gen.1. Rośććie y mnożćie się, a napełniaycie ziemię, y podbiiaycie ią: a panuyćie rybom morzkim, ptastwu nieba, y wszem rzeczom co się ruchaią na ziemi. Któremi słowami Pan Bóg wszechmogący/ naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich/ potwierdził y ugruntował mówiąc: Rośććie y mnóżćie się, a napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią. A potym tak im samym/ iako y potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi.

Z tądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2. Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia. Prawem przyrodzonym abo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź spólne wszytkich, iako mamy y Decret: distin: 8. capite 1. Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił/ tedy wszelki człowiek iednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą/ pókiby iey sobie który z nich był na swóy obecny pożytek/ abo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie/ żadenby sobie był nic nie przywłaszczał/ ale tylko czasu potrzeby/ czego chciał iak swego zażył: a póki by czego był ieden zażywał/ pótyby się tego drugi był nie tykał. Ale zwierzchność nad ludźmi/ przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuie) podobno także w mężczyznie y białeygłowie/ na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoie od Boga wzięte/ wlali: ći zaś także na drugich: y tak zawsze na potym. Bo władza ona od Boga postanowiona/ także musiała mieć naśienie następstwa/ iako y wszelka insza rzecz od niego stworzona nasienie płodu/ według onych słów. Iob 36. Deus Reges in solio collocat in perpetuum, to iest BÓG Króle na Maiestaćie postanawia na wieki. Prawda iest/ iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie/ żadnych hołdów/ robót/ y ćiężarów/ nie wyćiągałaby była po inszych ludziach; iednakże miałaby była wzgląd swóy/ y władzą nad napełnioną ziemią/ według pomienionych słów: Napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią. Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łaćinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku abo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raiu poczeło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama y Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią/ to iest że ieden był miany arcy nad wszytkimi: gdy Pan Bóg między inszymi troskami naznaczonymi Jewie/ odiął iey władzą panowania/ mówiąc Gen. 2. Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą. Bo temi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg władzą Jadamowe nad nią/ y wszytkim przyszłym iey potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć/ że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; iako y ono pospolite wszytkiego potomstwa iego/ na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći; Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały.

Z tądże Augustyn Św. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi: Per iura Regia possidentur possesiones, to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia. Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.

Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5. Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti.

Nad wysszego mówi/ drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów.

Który luboby go kto nie chciał znać za takiego/ przecie iednak przez to prawa swego nie traci/ równie iako Papież Duchownego na wszytek świat/ choć go wiele Pogan/ Kacerzów/ i Odsczepieńców niechcą znać za takiego.

Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością iedna iest od Boga wzięta/ iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach abo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26. Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum. to iest/ Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki.

Rayniki mówię nie Króle bo Królowie abo Karalowie/ Sędziami tylko niegdy bywali/ od Rayników nad krainami na karanie y czynienie sprawiedliwośći postanowionemi.

Druga zaś zwierzchność iest Królów abo Sędziów/ nie władzą Boża/ ale abo własną siłą/ abo za zezwoleniem się poddanych/ postanowiona do czasu: o iakich mamy słowa Boże Ozeae 3. Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi. Oni mówi królowali, a nie zemnie, Panami byli, a iam nie znał. to iest ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność jeżeli własną siłą powstała, tedy się tyraństwem zowie: przeto, że ći tacy rany zadawaią, szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie maią żadnego prawa.

A ieżeli iest z uchwału poddanych/ tedy względem ich słuszna iest/ lubo to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: ieżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia/ y nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie. To iest/ że ieno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież/ a Pan świecki wszytkiey ziemie: pod którym także będą/ iako niegdy bywali Czarowie/ pod Czarami Raynicy/ a pod Raynikami Królowie abo Karalowie y Xiążęta z inszemi Pany doczesnemi.

Gdy tedy po grzechu pierworodnym/ zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została/ takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia iego/ trwała aż do tego czasu/ kiedy spuśćił synowi swemu na imie Sethowi/ Panowanie świata; iako się niżey pokaże. W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić: dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie/ nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata/ z pierwszych dwu zmieszany/ to iest Poradzieska Mień-arcość/ lubo Aristocratica Monarchia, iaką po dziśdzień w Polszcze mamy: iż ieden Pan ma harc y górę nad wszytkimi/ ale to nie inaczey/ ieno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento. Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Sethyckie abo raczey Scythyckie: bo tego syna Jadamowego/ którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter/ Sethem uczyniła/ Żydzi Azyańscy/ Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Sethem ale Scythem zowią: iako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemaiąc abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy c ć cz, s ś sz, z ż ź, y inszymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a o u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować/ że ich teraz i sami nie rozumieią. Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata? ztąd/ iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica y Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc/ Togryś y Tagrodź, oboie zowią Tygris: choć iedno iest źwierze/ od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rayska rzeka Tagrodz dla tego tak nazwana/ iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany/ od inszego dobrego potomstwa Jadamowego: iako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze.

Ta niedoskonałość liter ość y usta w iedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła.

Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Setha miasto Scycha, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.

Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda.

A ponieważ tak iest/ tedyć wytraćiwszy 1500. lat przed Ninem/ musiał się ten hołd w 560. lat po stworzeniu świata począć: to iest/ w ten czas kiedy Pan świata/ Kainiany podbił pod posłuszeństwo/ y iako się niżey pokaże/ takowe iarzmo na nich włożywszy/ za to przezwiska Malaleel abo raczey Mola-leł nabył; bo nie było na on czas mola/ naród ludzki psuiącego/ prócz Kaina z potomstwem iego. Ztądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabeł nieśmiertelney chwały.

Na tym tedy fundamenćie stoiąc/ ieżeli Scythowie w 560. lat po stworzeniu świata panowali/ tedyć nie od kogo inszego mogli tak bydź ieszcze na on czas nazwani/ ieno od tego Scytha lubo Setha syna Jadamowego. A wzaiem zaś/ ieżeli Scythowie od Scytha rzeczeni na początku panowali/ tedyć musi bydź iż Scyth abo Seth muśiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.

Ztądże mamy. Eccl. 49. Seth y Sem, chwały dostąpili pzed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tam ten świecką z którego Scythowie/ abo Sethyanowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum. Zaczym ieżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi/ iż Scythowie w 560. lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczey bydź nie może/ ieno iż Scythowie ćiże byli co y Sethyanowie, to iest nasławnieyszego syna y Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek/ y ztąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scythów od Setha syna Jadamowego/ y Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egyptcyany o starożytność rodzaiu toczyła/ to iest/ którzyby z nich pierwszymi na świećie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaiu swego y Scythyę/ swoie pokazowali/ gdzie y Moyzesz o mieysce Ray w Bibliey ukazuie: to iest w Armeniey.

Bo co o miejsce Raiu/ łacno się go dorachować z słów Moyzeszowych/ iż był na Ormiańskiej górze/ z którey Tygris y Euphrates Rayskie rzeki wychodzą.

Jeżelić abowiem wszyscy iednostaynie o Tygru wykładaią/ one słowa Moyzeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z mieysca rozkoszy. tedyć Ray abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu.

Czego y same imiona tey góry potwierdzaią/ bo tą Żydzi Ararath to iest/ hora abo góra radości: a Scythowie Torem dla tego zowią/ iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana. Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; iako y złoto/ iż się w górach znayduie/ po Włosku nazwane Oro, iakoby horne abo górne/ Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy ięzyk Łaćiński w Plautusa, y wiele słów inszych. Tam tedy na górze Ararath Moyzesz Ray y początek narodu ludzkiego/ nie inaczey tylko rzekami pokazuie.

Piotr-246 · Gość

A Scythowie tamże/ y także właśnie/ iako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po inszych wywodach/ w te słowa: Nuż iawno iest, że Scythia nad wszystkie ziemie tak iest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niey się począwszy, do Czarnego, Perskiego, y AEgyptskiego morza wypadaią. Jeżelić abowiem między tymi rzekami/ które w pomienione trzy morya wpadaią/ naznacznieysze są Tygrys i Euphrates/ co te Rayskimi zowie Moyzesz/ tedyć oczywista iest rzecz/ iż tam Scytowie Scythyą swoię/ gdzie y Moyzesz Ray/ a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali. Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament/ nie mniey oczywista rzecz iest/ że Scythowie nie mogli z tego inszego wziąć tak dawnego początku swego/ ieno z tego pomienionego Scytha lubo Setha/ naznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy iest/ iż pierwotne światu Panowanie/ na które Scyth abo Seth wstąpił po Jadamie/ naprzód w Raiu się poczęło; bo y sam Ray w Scytyey był/ którą na on czas w Armeniey Scythowie pokazowali. A po wygnaniu z Rayu naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło. Z których rzek Rayskich/ iż Rayka, to iest rzeka z Raiu wychodząca: (od którey naprzód poznaney/ wszelką ciekącą wodę reką abo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis abo Poradzież/ to iest/ Państwo Scythyckie abo Sethowskie/ od wyroctwa Kainiowskiego: iako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1. ztądże nazwana była Tagrodź, iakoby przegroda. A Euphrates iż lubo z teyże góry/ z którey też y Tagrodź wypada/ y w toż może co y ona wpada/ iednakże nie prosto iako ona/ ale tak barzo na koło idzie/ iż wyszedszy z źrzódła swego między pułnocy a zachód/ kołem wypada na południe; ztądże nazwany obrotem abo owrotem/ poprawcy słów przekrzćili Euphratem.

Naostatek gdy aż około zeszćia Jadama y Jewy/ Matusale V. Pan świata/ wyśiekszy Kainiany świat uspokoił/ dopiero w ten czas Paradis abo Poradzież/ to iest/ pierwotne Scythyckie Państwo iego/ rośćiągnęło się było aż do rzek Gangesa y Nylu; które Moyzesz Phizonem y Gehonem zowie: y dla tego ie między Paradyskie rzeki iako granice iego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek/ z tąd im są dane/ iż (iako sam rozum pokazuie) nie bez tego że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie iakokolwiek przepławiło/ z tądże iedne Żydzi zowią Phisonem miasto Wyżonem/ iakoby mieyscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem miasto Gongesem/ iakoby mieyscem gdzie goniono/ ongieś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka/ to iest/ Nyl/ dla tegoż też nabeła imienia Gon/ z które Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nyl ostatki Kainianów po Aphryce goniono/ tako się pokazuie z oney woyny/ którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa/ iż będąc w Egypćie/ słychał ią tam być iescze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama y Jewy wyśiekszy Mathusale Kainiany/ aż po te rzeki Państwo uspokoił/ iako świadczy ono mieysce Pisma ś. Ios: 14. Iadam naywiększy między Anachami pogrzebion iest, a ziemia przestała od woien, to iest uspokoiła się od oney wrzawy długich woien z Kainianami. Za które uspokoienie źiemie V. Pan świata iż Kainiany wyśiekł/ którzy świat mąćili/ nazwany był Matuśćiałoch; iako z Azyańskich Żydów/ Chaldeów/ Arabów/ y wszytkich Azyanów/ którzy go nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach; a wykładaią to imię Mittens mortem abo Nuncius mortis.

O tym tedy rośćiągnieniu się Scythyckiego Państwa/ a nie o Raiu/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli/ rozumieć potrzeba co między inszymi Genebr. lib. 1. mówi: Niektórzy chcą, że się Paradys rośćiągał szeroko, po Armeniey, Syriey, Arabiey, y daleko na wschód słońca: to iest aż do pomienioney rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwoiako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód y właśnie/ za pierwotne światu panowanie (od Setha abo Scytha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo Scythyckie nazwane (przeto iż iest iako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość/ abo Aristocratica Monarchia. A potym za Ray/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dla tego iż się to Panowanie od Boga postanowione/ w Raiu naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów/ między inszemi Ezechiela Proroka/ y Historyka ś. do Króla Tyru. cap. 28. Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti, to iest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w roskoszach Raiu Bożego. Także y z drugich słów między inszemi tegoż Proroka do AEgyptskiego Pharaona cap. 31. AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei. To iest/ Uganiały się z niem wszystkie drzewa roskoszy, które beły w Raiu Bożym.

Ztych mowie słów Prorockich łacno się dorachować/ co on Paradyżem abo Raiem zowie: bo rzecz iest nad słońce iaśnieysza/ iż żaden Król Tyru nie rychło po potopie zbudowanego nigdy nie był w onym Raiu/ gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli: Ani też Rayskie drzewa bezrozumne będąc mogły sie o co z Pharaonem uganiać/ iako wzaim ani Pharaonowie nie rychło po potopie w AEgypćie panowawszy/ Rayskich drzew widżieli. Jstotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może bydź ie on ten/ iż Królowie Tyru nie Raynikami byli iako AEgyptscy Pharaonowie/ ale Raynikami: to iest członkami Scythickiey Poradzieży lubo Aristokratyckiey ich Monarchiy; iaką po dziśdzień w Polszcze mamy.

Jż (iak się rzekło) ieden iest Monarcha lubo Mian arcy/ to iest nad wszytkich: ale to nie inaczey ieno z spólney wszystkich Arystokracyi/ lubo Parzystokraczenia. Te tedy godność ucześnictwa wymawia Prorok y Historyk Boży/ Królem Tyru/ mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to iest: Ty mądry y ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego/ którego on Gen. 5. Urodził na wyobrażenie y podobieństwo swoie, y nazwał imię iego Seth, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w roskoszach Poradzieży Bożey. to iest Aristokracyey władzą Boża w Raiu postanowioney.

A iż Królowie Tyru trzymali Czarstwo Syryskie/ które po przenieśieniu Sethowego Maiestatu z Libanu do naszey Korony Polskiey/ (iako się niżey pokaże) między wszytkiemi Carstwy pierwotnego Scythyckiego Państwa/ iako Assyriyskim abo Perskim/ Jndiyskiw/ Tatarskim/ Libiyskim y Rzymskim naprzednieysze było/ y na Libanie Syriyskiey górze stolice swoie miało: dla tego przydaie Królowi Tyru Prorok wymówki zacności iego/ mówiąc daley tamże: Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei, to iest: Ty nad wszystkie Czarów nawysszy y ochrońco ich, położyłem ćię na górze S. Bożey. Bo to Cherub, abo iako Żydzi czytaią Cheruw iest zepsowane słowo Czarów abo Cesarzów.

Y tenże sens iest drugich pomienionych ztego Proroka do AEgyptskiego Pharaona: AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei. Uganiały się znim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożey, to iest/ Scytyccy Panowie świata/ y ich pomienieni Czarowie Syriyscy/ z swoimi Raynikami pod nimi króluiącemi. Bo iako się pokazało/ wszytka starożytność w ten że sens świadczy/ że się Scythowie przez długie czasy z Egypcyanami uganiali/ sprzeczaiąc się któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scythyckie przemogły.

Tak y sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież abo Arystokratykcą Monarchią rozumiał/ kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu Luc. 23. Panie, pamiętay na mię, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział Dziś zemną będziesz w Paradysu. Bo y w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież iest/ ponieważ nie sam tam panuie/ ale y święći iego będą z nim królować: (iako Senat iaki z Panem swoim) y sądzić z nim iako przyobiecał/ mówiąc: Matt: 19. Gdy uśiądzie Syn człowieczy na Stolicy maiestatu swego, będziećie ywy śiedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokolenia synów Izraelskich. Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi iako dźiśieysze Imperium, które naprzód y właśnie rozumie się/ za Wypieractwo abo Hetmanstwo kośćioła Bożego na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich/ władzą Papieską postanowione: a potym y za część Niemieckiey źiemie/ w którey sie poczęło takowego Hetmana obieranie. Y iako wzaim to Imperium, ako Hetmaństwo Chrześćiańskie/ od mieysca zowie się Niemieckim/ tak y Paradisus abo Poradzież/ to iest pierwotne Radźieckie światu panowanie/ wzaiem się też od mieysca/ Raiem niegdy zwało.

Ztądże starzy Scythowie Króle których postanawiali po świećie zwali Raynikami/ dla różnośći od Rayników: iakoby oną władzą/ która się w Raiu poczęła ustanowionemi. Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europskich/ których miasto Raynik/ Łaćinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc/ poświadczaią Genebr. iże Scythowie postanowili królestwa Medyiskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie, y niemal wszystkie insze, co ich iest na świećie. A wprawdźie słusznie to mówi Genebr. lib. 1. bo inaczey bydź nie mogło: ponieważ pospolity głos wszstkich wola/ z Markiem Porcyusem Katonowym/ iż Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse. Początek, prawi/ rodzaiu, zawsze się Scythom przyznawa, od których rospłodzonych, udaią (to iest stare wieki) że się osady po świećie roskrzewiły. Jeżelić abowiem Scythowie a nie kto inszy/ świat zrazu osadzili (co sie potwierdza y z onych słów o Panu Bogu Iob. 26. Qui extendit Aquilonem super vacuum, to iest/ który rośćiąga Aquilon po czczych mieyscach bo Aquilon iako sie niżey pokaże/ Scythya królewska iest abo Korona Polska) tedyć pewnie y Króle źiemicom dawali/ które iako członki swego Państwa Raynikami zwali/ dla różności od Rayników abo Tyranów/ których Scythowie zawsze psowali gdziekolwiek sie ziawiali: a to władza onych słów Bożych w Raiu do Jadama Gen. 1. Napełniayćie ziemie, a podbiiayćie ią.

Ten Seth pierwszy Pan świata po Jadamie/ miasto był założył na Libanie Syriyskiey górze/ iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi/ (która z tąd imienia tego nabyła/ iż ią był nad insze mieysca ulubił.) Y nazwał ono miasto nie Henochą/ abo z Chaldeyska y Arabska Hnochą/ ale Panochą od imienia syna y następce swego Enosa/ lubo z Chaldeyska y Arabska Anosa/ a po naszemu Panosza/ iakoby Panaczka abo syna Panowego/ to iest Setha/ po Jadamie Pana świata. Bo od wszytkich słów/ które sie ieno od A. abo E. poczynaią/ poprawcy pierwotny początek odćięli: iako się w Perspekt: pierwszą regułą psowania słów pokazało. Żydzi zaś nie maią pewnych wokaliszów/ abo słowiących liter/ ale ie tylko świeżo wynależionemi znakami w iednym aleph rozznaczaią/ iako my/ ć. y cz od gołego c.

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków/ łacno im było zepsować Anosa w Enosa. A tego/ że temu słowu Anos nie inszey litery iedno P. nie dostawa/ tak iż ma bydź nie Anos ale Panos/ a zatym y pomienione miasto Sethowe od niego nazwane/ nie Anocha ale Panocha/ ztąd się iawnie pokazuie/ iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładaią Nomen Domini, które w pierwotnem ięzyku iest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane/ świat po Potopie nie Enoadir abo Anoadis, ale Paneadis abo Paneadą iakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie/ y na tymże ią mieyscu pokazuie.

Od tego tedy Panosa III. P. świata nastąpiła różność między Scytami w Successrorze iego Malaleelu IV. Panu świata: tak iż samę linią iego/ która w pomienioney Panosze pierwotney stolicy świata panowała/ zwano Scytami Panochami/ a inszych wszych Scythami gminnemi. Ztądże Żydzi Giganty od wieków sławne (iako mamy Genes. 6) Anachami/ miasto Panochami zowią/ których Abben Ezra tamże wywodźi z Anacha pierwszego Giganta/ mówiąc o nim że był z liniey synów Bożych/ to iest Sethyanów według pospolitego wykładu.

Zkąd znać/ że ten po Żydowsku Anoch z liniey Sethowey/ nie kto inszy był iedno Malaleel IV. Pan świata; który od nastąpienia po Enosu abo raczey Panoszu na Panowanie (w pomienioney Panosze/ pierwotney stolicy świata) Panoch rzeczony/ pierwszy na świećie począł Gigantomachią/ to iest/ prześladowanie Kainianów. Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa abo Enosa dziada iego iż kacerstwo y bunty Kainiowskie/ wielką były górę wzięły (iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc że było potrzeba oraz y przećiwko ich kacerstwu y buntom woiować/ temu Wnukowi swemu/ dla sposobnośći do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuie) spuśćił Panowanie/ od którego był Panochiem przezwany: a sam sie na osobliwą pieczą dusz ludzkich obróćił; tako się pokazuie z onych słów Gen. 4. Ipse coepit invocare nomen Domini, Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest/ nowym z porządzeniem/ obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kaymowskiego. W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch ś. wielą pism kacerwo Kaymowskie psował/ iako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym/ Noe był na Biskupstwo świata nastąpił/ które potym Semowi synowi swemu spuśćił/ ten zaś Abrahamowi; iako Moyzes pokazuie/ Gen. 14.

Panoch (lubo Anach po Żydowsku) IV. Pan świata zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scythyckiemu gromić/ póty aż ich 560. roku po stworzeniu świata podbił/ nie tylko pod posłuszeństwo/ iako dźieśięć lat przed tym/ ale też y pod hołdy; przeto iż podbići pierwszy raz/ znowu się byli zbuntowali. Za co iako się wysszey namieniło/ on Panoch pierwszy woiennik na świećie rzeczony był Molaleł abo Malaleel: przeto iż onego mola narodu ludzkiego/ to iest/ Kaina y z iego potomstwem/ nie bez wielkiego krwie rozlania podbił. Z tądże Trogus prawdźiwie powiedźiał/ lib. 2. iż Azya Scythom, 1500. lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraćiwszy wpada ono podbyćie Azyey w pomieniony rok świata. 560. Czego mu iasnie pismo Boże potwierdza Iozuae 14. iako się wnetże pokaże.

To takie Panocha Mola-leła lubo Malaleela Kainianów prześladowanie/ świat zowie Gigantomachią/ iakoby Gigantów machanie/ to iest/ kiymi abo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie. Co ztąd iawno iest/ iż Żydźi Giganty zowią Anachami/ miasto Panochami. Jednakże Gigantów abo raczey Gigasów imię/ nie w ten się czas było ziawiło na świećie/ ale dopiero około czasów śmierći Jadamowey/ to iest/ około roku 930. po stworzeniu: kiedy Mathusale V. Pan świata/ wyśiekł był do szczętu Kayniany/ y uspokoił ziemie: iako się pokazuie z onych słów Iosu. 14. Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs: to iest/ Iadam naywiększey tam między Panochami pogrzebion iest, a ziemia sie uspokoiła od woien. W ten czas abowiem że Scythowie Panochowie (iako się wyżey namieniło) Kainiany aże za Nyl po Aphryce gonili/ a na wschód słońca aż do Gongesu abo Gangesu płaszali/ ztąd Gongesami/ takoby goniącemi gies rozegżonych abo rosproszonych Kainianów byli nazwani: a pomienione rzeki które ućiekaiąc pomąćili/ iedne to iest Nil dziśieyszy/ przezwano Gon/ z czego Żydźi uczynili Gehon/ a druga Gonges/ którą Moyzesz w tenże sens przezwał Wyżonem/ iakoby wygnaniem/ a nowszy Żydźi Phisonem. Z tych tedy Gongesów/ nowsze ięzyki wyrsowały Gigasów iako y z rzeki Gonges Ganges: a z zwyćiężce Mathu-śćiałocha (przeto iż był mat wyśiekł) Żydźi Mathusala. Czego dosyć oczywiśćie potwierdza to samo/ że go (iak się rzekło) Chaldeowie y Arabowie nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach miasto Matuśćiałoch: a wykładaią go Mittens mortem, abo Apostolus mortis, lubo Mortem postulans.

Nic inszego tedy nie byli sławni oni od wieków Gen. 6. Gigasowie/ lubo z cudzoziemska choć źle Gigantowie/ iedno Scythowie Panochowie. Których to Gigasów nasz ięzyk Olbrzymami zowie/ od podobnego Chamianów po Potopie/ na tychże mieyscach/ to iest/ w Egypćie y Babylonie podbićia/ y przez też rzeki płaszania. Co iż beł Olan lubo z cudzoźiemska Alan przodek nasz) potym za czasem Polach/ y inszemi przezwiskami iako się niżey obaczy rzeczony) uczynił/ y strach na wszystek świat puśćił/ ztąd Gigasa zowiemy Olbrzym iakoby Olan brzmi: bo głośne imię iego było po świećie/ iako się niżey pokaże.

Dwoiacy tedy byli od wieków Scythowie/ abo Sethowi potomkowie. Jedni Scythowie Panochowie/ w których liniey było Panowanie świata/ y w ręku pomieniona Panocha pierwotna stolica iego: a drudzy Scythowie pospolići. Panochów Pismo ś. zowie synami Bożymi, a pospolitych lubo gminnych/ ze wszytkim inszym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiey liniey) synami ludzkimi; iako mamy Gen. 6: Świat zaś/ Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie. Ztądże Łaćinnicy takiego zowią Nobilis, iakoby Nebo-licz/ to iest między syny Nieba policzony: a my Slachćic, iakoby z Lacha ććić: a to dla tego iż nie przez żadne przywłaszczenie/ ale przyrodzoną mamy zacność Slachectwa. Ztąd znać iako wielka iest różność/ między Slachćicem a Nobilisem.
Zatrzymała starożytność/ lubo to w inszych słowiech/ tąż własną różność Scythów Panochów/ od inszych pospolitych/ aż do dnia dziśieyszego/ kto uważy/ co to iest Scythae Regij a Vulgures; (iedno to abowiem iest Panoch a Króluiący.) Także y w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scythyey/ w osobie iedney Panny/ od połowice na dół Jaszczurki; co się niżey wywiedźie.

Piotr-246 · Gość

kolejne poprawki:

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacności pierwotnego Scythyckiego Państwa przed Potopem, i rożności Scythow Panochow (jeszcze na on czas) od gminnych.

Iadamowe Panowanie światu, w Raju władzą od Boga wziętą poczęte, z razu, to iest przed grzechem, szczera Poradziesz była/ ktorą nowsze ięzyki Arystokracyą zowią; przeto iż w Poradzieży jednaką wszyscy wolność mówienia maiąc parzystokraczą.

Spólnie albowiem do Jadama i Jewy rzekł Pan Bóg:

(Gen.1) Rośććie y mnożćie się, a napełniaycie ziemię, y podbiiaycie ią: a panuyćie rybom morzkim, ptastwu nieba, y wszem rzeczom co się ruchaią na ziemi.

Któremi słowami Pan Bóg wszechmogący/ naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich/ potwierdził i ugruntował mówiąc: Rośććie y mnóżćie się, a napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią.

A potym tak im samym/ iako i potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi.

Z tądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2.

Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia.

Prawem przyrodzonym albo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź wspólne wszytkich. Jako mamy y Decret: distin: 8. capite 1.

Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił/ tedy wszelki człowiek iednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą/ pókiby iey sobie który z nich był na swóy obecny pożytek/ abo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie/ żadenby sobie był nic nie przywłaszczał/ ale tylko czasu potrzeby/ czego chciał iak swego zażył: a póki by czego był ieden zażywał/ pótyby się tego drugi był nie tykał.

Ale zwierzchność nad ludźmi/ przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuie) podobno także w mężczyznie y białeygłowie/ na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoie od Boga wzięte/ wlali: ći zaś także na drugich: y tak zawsze na potym.

Bo władza owa od Boga postanowiona także musiała mieć nasienie następstwa, iako i wszelka insza rzecz od niego stworzona nasienie płodu/ według onych słów. Iob 36:

Deus Reges in solio collocat in perpetuum,

to iest BÓG Króle na Maiestaćie postanawia na wieki.

Prawda iest/ iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie/ żadnych hołdów/ robót/ y ćiężarów/ nie wyćiągałaby była po inszych ludziach; iednakże miałaby była wzgląd swóy/ y władzą nad napełnioną ziemią/ według pomienionych słów: Napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią.

Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łaćinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku abo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raiu poczeło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama i Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią/ to iest że ieden był miany arcy nad wszytkimi:

gdy Pan Bóg między inszymi troskami naznaczonymi Jewie/ odiął iey władzą panowania/ mówiąc Gen. 2. Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą. Bo temi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg władzą Jadamowe nad nią/ y wszytkim przyszłym iey potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć/ że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; iako y ono pospolite wszytkiego potomstwa iego/ na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći;

Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały.

Z tądże Augustyn Św. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi:

Per iura Regia possidentur possesiones,

to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia.

Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.

Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5.

Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti.

Nad wysszego mówi/ drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów.

Który luboby go kto nie chciał znać za takiego/ przecie iednak przez to prawa swego nie traci/ równie iako Papież Duchownego na wszytek świat/ choć go wiele Pogan/ Kacerzów/ i Odsczepieńców niechcą znać za takiego.

Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością iedna iest od Boga wzięta/ iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach abo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26:

Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum.
to iest/ Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki.

Rayniki mówię nie Króle bo Królowie abo Karalowie/ Sędziami tylko niegdy bywali/ od Rayników nad krainami na karanie y czynienie sprawiedliwośći postanowionemi.

Druga zaś zwierzchność iest Królów abo Sędziów/ nie władzą Boża/ ale abo własną siłą/ abo za zezwoleniem się poddanych/ postanowiona do czasu: o iakich mamy słowa Boże Ozeae 3. :

Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi.
Oni mówi królowali, a nie zemnie, Panami byli, a iam nie znał. to iest ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność jeżeli własną siłą powstała, tedy się tyraństwem zowie: przeto, że ći tacy rany zadawaią, szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie maią żadnego prawa.

A ieżeli iest z uchwału poddanych/ tedy względem ich słuszna iest/ lubo to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: ieżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia/ y nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie.

To iest/ że ieno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież/ a Pan świecki wszytkiey ziemie: pod którym także będą/ iako niegdy bywali Czarowie/ pod Czarami Raynicy/ a pod Raynikami Królowie abo Karalowie y Xiążęta z inszemi Pany doczesnemi.

Gdy tedy po grzechu pierworodnym/ zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została/ takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia iego/ trwała aż do tego czasu/ kiedy spuśćił synowi swemu na imie Sethowi/ Panowanie świata; iako się niżey pokaże.

W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić:

dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie/ nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata/ z pierwszych dwu zmieszany/ to iest Poradzieska Mień-arcość/ lubo Aristocratica Monarchia, iaką po dziśdzień w Polszcze mamy: iż ieden Pan ma harc y górę nad wszytkimi/ ale to nie inaczey/ ieno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento.

Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Sethyckie abo raczey Scythyckie: bo tego syna Jadamowego/ którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter/ Sethem uczyniła/ Żydzi Azyańscy/ Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Sethem ale Scythem zowią: iako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemaiąc abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy c ć cz, s ś sz, z ż ź, y inszymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a o u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować/ że ich teraz i sami nie rozumieią.

Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata? ztąd/ iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica y Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc/ Togryś y Tagrodź, oboie zowią Tygris: choć iedno iest źwierze/ od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rayska rzeka Tagrodz dla tego tak nazwana/ iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany/ od inszego dobrego potomstwa Jadamowego: iako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze.

Ta niedoskonałość liter ość y usta w iedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła.

Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Setha miasto Scycha, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.

Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda.

A ponieważ tak iest/ tedyć wytraćiwszy 1500. lat przed Ninem/ musiał się ten hołd w 560. lat po stworzeniu świata począć: to iest/ w ten czas kiedy Pan świata/ Kainiany podbił pod posłuszeństwo/ y iako się niżey pokaże/ takowe iarzmo na nich włożywszy/ za to przezwiska Malaleel abo raczey Mola-leł nabył; bo nie było na on czas mola/ naród ludzki psuiącego/ prócz Kaina z potomstwem iego. Ztądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabeł nieśmiertelney chwały.

Na tym tedy fundamenćie stoiąc/ ieżeli Scythowie w 560. lat po stworzeniu świata panowali/ tedyć nie od kogo inszego mogli tak bydź ieszcze na on czas nazwani/ ieno od tego Scytha lubo Setha syna Jadamowego. A wzaiem zaś/ ieżeli Scythowie od Scytha rzeczeni na początku panowali/ tedyć musi bydź iż Scyth abo Seth muśiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.

Ztądże mamy. Eccl. 49. Seth y Sem, chwały dostąpili pzed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tam ten świecką z którego Scythowie/ abo Sethyanowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum. Zaczym ieżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi/ iż Scythowie w 560. lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczey bydź nie może/ ieno iż Scythowie ćiże byli co y Sethyanowie, to iest nasławnieyszego syna y Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek/ y ztąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scythów od Setha syna Jadamowego/ y Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egyptcyany o starożytność rodzaiu toczyła/ to iest/ którzyby z nich pierwszymi na świećie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaiu swego y Scythyę/ swoie pokazowali/ gdzie y Moyzesz o mieysce Ray w Bibliey ukazuie: to iest w Armeniey.

Bo co o miejsce Raiu/ łacno się go dorachować z słów Moyzeszowych/ iż był na Ormiańskiej górze/ z którey Tygris y Euphrates Rayskie rzeki wychodzą.

Jeżelić abowiem wszyscy iednostaynie o Tygru wykładaią/ one słowa Moyzeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z mieysca rozkoszy. tedyć Ray abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu.

Czego y same imiona tey góry potwierdzaią/ bo tą Żydzi Ararath to iest/ hora abo góra radości: a Scythowie Torem dla tego zowią/ iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana. Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; iako y złoto/ iż się w górach znayduie/ po Włosku nazwane Oro, iakoby horne abo górne/ Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy ięzyk Łaćiński w Plautusa, y wiele słów inszych. Tam tedy na górze Ararath Moyzesz Ray y początek narodu ludzkiego/ nie inaczey tylko rzekami pokazuie.

A Scythowie tamże/ y także właśnie/ iako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po inszych wywodach/ w te słowa: Nuż iawno iest, że Scythia nad wszystkie ziemie tak iest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niey się począwszy, do Czarnego, Perskiego, y AEgyptskiego morza wypadaią. Jeżelić abowiem między tymi rzekami/ które w pomienione trzy morya wpadaią/ naznacznieysze są Tygrys i Euphrates/ co te Rayskimi zowie Moyzesz/ tedyć oczywista iest rzecz/ iż tam Scytowie Scythyą swoię/ gdzie y Moyzesz Ray/ a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali. Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament/ nie mniey oczywista rzecz iest/ że Scythowie nie mogli z tego inszego wziąć tak dawnego początku swego/ ieno z tego pomienionego Scytha lubo Setha/ naznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy iest/ iż pierwotne światu Panowanie/ na które Scyth abo Seth wstąpił po Jadamie/ naprzód w Raiu się poczęło; bo y sam Ray w Scytyey był/ którą na on czas w Armeniey Scythowie pokazowali. A po wygnaniu z Rayu naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło. Z których rzek Rayskich/ iż Rayka, to iest rzeka z Raiu wychodząca: (od którey naprzód poznaney/ wszelką ciekącą wodę reką abo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis abo Poradzież/ to iest/ Państwo Scythyckie abo Sethowskie/ od wyroctwa Kainiowskiego: iako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1. ztądże nazwana była Tagrodź, iakoby przegroda. A Euphrates iż lubo z teyże góry/ z którey też y Tagrodź wypada/ y w toż może co y ona wpada/ iednakże nie prosto iako ona/ ale tak barzo na koło idzie/ iż wyszedszy z źrzódła swego między pułnocy a zachód/ kołem wypada na południe; ztądże nazwany obrotem abo owrotem/ poprawcy słów przekrzćili Euphratem.

Naostatek gdy aż około zeszćia Jadama y Jewy/ Matusale V. Pan świata/ wyśiekszy Kainiany świat uspokoił/ dopiero w ten czas Paradis abo Poradzież/ to iest/ pierwotne Scythyckie Państwo iego/ rośćiągnęło się było aż do rzek Gangesa y Nylu; które Moyzesz Phizonem y Gehonem zowie: y dla tego ie między Paradyskie rzeki iako granice iego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek/ z tąd im są dane/ iż (iako sam rozum pokazuie) nie bez tego że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie iakokolwiek przepławiło/ z tądże iedne Żydzi zowią Phisonem miasto Wyżonem/ iakoby mieyscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem miasto Gongesem/ iakoby mieyscem gdzie goniono/ ongieś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka/ to iest/ Nyl/ dla tegoż też nabeła imienia Gon/ z które Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nyl ostatki Kainianów po Aphryce goniono/ tako się pokazuie z oney woyny/ którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa/ iż będąc w Egypćie/ słychał ią tam być iescze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama y Jewy wyśiekszy Mathusale Kainiany/ aż po te rzeki Państwo uspokoił/ iako świadczy ono mieysce Pisma ś. Ios: 14. Iadam naywiększy między Anachami pogrzebion iest, a ziemia przestała od woien, to iest uspokoiła się od oney wrzawy długich woien z Kainianami. Za które uspokoienie źiemie V. Pan świata iż Kainiany wyśiekł/ którzy świat mąćili/ nazwany był Matuśćiałoch; iako z Azyańskich Żydów/ Chaldeów/ Arabów/ y wszytkich Azyanów/ którzy go nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach; a wykładaią to imię Mittens mortem abo Nuncius mortis.

O tym tedy rośćiągnieniu się Scythyckiego Państwa/ a nie o Raiu/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli/ rozumieć potrzeba co między inszymi Genebr. lib. 1. mówi: Niektórzy chcą, że się Paradys rośćiągał szeroko, po Armeniey, Syriey, Arabiey, y daleko na wschód słońca: to iest aż do pomienioney rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwoiako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód y właśnie/ za pierwotne światu panowanie (od Setha abo Scytha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo Scythyckie nazwane (przeto iż iest iako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość/ abo Aristocratica Monarchia. A potym za Ray/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dla tego iż się to Panowanie od Boga postanowione/ w Raiu naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów/ między inszemi Ezechiela Proroka/ y Historyka ś. do Króla Tyru. cap. 28. Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti, to iest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w roskoszach Raiu Bożego. Także y z drugich słów między inszemi tegoż Proroka do AEgyptskiego Pharaona cap. 31. AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei. To iest/ Uganiały się z niem wszystkie drzewa roskoszy, które beły w Raiu Bożym.

Ztych mowie słów Prorockich łacno się dorachować/ co on Paradyżem abo Raiem zowie: bo rzecz iest nad słońce iaśnieysza/ iż żaden Król Tyru nie rychło po potopie zbudowanego nigdy nie był w onym Raiu/ gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli: Ani też Rayskie drzewa bezrozumne będąc mogły sie o co z Pharaonem uganiać/ iako wzaim ani Pharaonowie nie rychło po potopie w AEgypćie panowawszy/ Rayskich drzew widżieli. Jstotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może bydź ie on ten/ iż Królowie Tyru nie Raynikami byli iako AEgyptscy Pharaonowie/ ale Raynikami: to iest członkami Scythickiey Poradzieży lubo Aristokratyckiey ich Monarchiy; iaką po dziśdzień w Polszcze mamy.

Jż (iak się rzekło) ieden iest Monarcha lubo Mian arcy/ to iest nad wszytkich: ale to nie inaczey ieno z spólney wszystkich Arystokracyi/ lubo Parzystokraczenia. Te tedy godność ucześnictwa wymawia Prorok y Historyk Boży/ Królem Tyru/ mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to iest: Ty mądry y ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego/ którego on Gen. 5. Urodził na wyobrażenie y podobieństwo swoie, y nazwał imię iego Seth, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w roskoszach Poradzieży Bożey. to iest Aristokracyey władzą Boża w Raiu postanowioney.

A iż Królowie Tyru trzymali Czarstwo Syryskie/ które po przenieśieniu Sethowego Maiestatu z Libanu do naszey Korony Polskiey/ (iako się niżey pokaże) między wszytkiemi Carstwy pierwotnego Scythyckiego Państwa/ iako Assyriyskim abo Perskim/ Jndiyskiw/ Tatarskim/ Libiyskim y Rzymskim naprzednieysze było/ y na Libanie Syriyskiey górze stolice swoie miało: dla tego przydaie Królowi Tyru Prorok wymówki zacności iego/ mówiąc daley tamże: Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei, to iest: Ty nad wszystkie Czarów nawysszy y ochrońco ich, położyłem ćię na górze S. Bożey. Bo to Cherub, abo iako Żydzi czytaią Cheruw iest zepsowane słowo Czarów abo Cesarzów.

Y tenże sens iest drugich pomienionych ztego Proroka do AEgyptskiego Pharaona: AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei. Uganiały się znim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożey, to iest/ Scytyccy Panowie świata/ y ich pomienieni Czarowie Syriyscy/ z swoimi Raynikami pod nimi króluiącemi. Bo iako się pokazało/ wszytka starożytność w ten że sens świadczy/ że się Scythowie przez długie czasy z Egypcyanami uganiali/ sprzeczaiąc się któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scythyckie przemogły.

Tak y sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież abo Arystokratykcą Monarchią rozumiał/ kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu Luc. 23. Panie, pamiętay na mię, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział Dziś zemną będziesz w Paradysu. Bo y w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież iest/ ponieważ nie sam tam panuie/ ale y święći iego będą z nim królować: (iako Senat iaki z Panem swoim) y sądzić z nim iako przyobiecał/ mówiąc: Matt: 19. Gdy uśiądzie Syn człowieczy na Stolicy maiestatu swego, będziećie ywy śiedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokolenia synów Izraelskich. Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi iako dźiśieysze Imperium, które naprzód y właśnie rozumie się/ za Wypieractwo abo Hetmanstwo kośćioła Bożego na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich/ władzą Papieską postanowione: a potym y za część Niemieckiey źiemie/ w którey sie poczęło takowego Hetmana obieranie. Y iako wzaim to Imperium, ako Hetmaństwo Chrześćiańskie/ od mieysca zowie się Niemieckim/ tak y Paradisus abo Poradzież/ to iest pierwotne Radźieckie światu panowanie/ wzaiem się też od mieysca/ Raiem niegdy zwało.

Ztądże starzy Scythowie Króle których postanawiali po świećie zwali Raynikami/ dla różnośći od Rayników: iakoby oną władzą/ która się w Raiu poczęła ustanowionemi. Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europskich/ których miasto Raynik/ Łaćinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc/ poświadczaią Genebr. iże Scythowie postanowili królestwa Medyiskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie, y niemal wszystkie insze, co ich iest na świećie. A wprawdźie słusznie to mówi Genebr. lib. 1. bo inaczey bydź nie mogło: ponieważ pospolity głos wszstkich wola/ z Markiem Porcyusem Katonowym/ iż Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse. Początek, prawi/ rodzaiu, zawsze się Scythom przyznawa, od których rospłodzonych, udaią (to iest stare wieki) że się osady po świećie roskrzewiły. Jeżelić abowiem Scythowie a nie kto inszy/ świat zrazu osadzili (co sie potwierdza y z onych słów o Panu Bogu Iob. 26. Qui extendit Aquilonem super vacuum, to iest/ który rośćiąga Aquilon po czczych mieyscach bo Aquilon iako sie niżey pokaże/ Scythya królewska iest abo Korona Polska) tedyć pewnie y Króle źiemicom dawali/ które iako członki swego Państwa Raynikami zwali/ dla różności od Rayników abo Tyranów/ których Scythowie zawsze psowali gdziekolwiek sie ziawiali: a to władza onych słów Bożych w Raiu do Jadama Gen. 1. Napełniayćie ziemie, a podbiiayćie ią.

Ten Seth pierwszy Pan świata po Jadamie/ miasto był założył na Libanie Syriyskiey górze/ iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi/ (która z tąd imienia tego nabyła/ iż ią był nad insze mieysca ulubił.) Y nazwał ono miasto nie Henochą/ abo z Chaldeyska y Arabska Hnochą/ ale Panochą od imienia syna y następce swego Enosa/ lubo z Chaldeyska y Arabska Anosa/ a po naszemu Panosza/ iakoby Panaczka abo syna Panowego/ to iest Setha/ po Jadamie Pana świata. Bo od wszytkich słów/ które sie ieno od A. abo E. poczynaią/ poprawcy pierwotny początek odćięli: iako się w Perspekt: pierwszą regułą psowania słów pokazało. Żydzi zaś nie maią pewnych wokaliszów/ abo słowiących liter/ ale ie tylko świeżo wynależionemi znakami w iednym aleph rozznaczaią/ iako my/ ć. y cz od gołego c.

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków/ łacno im było zepsować Anosa w Enosa. A tego/ że temu słowu Anos nie inszey litery iedno P. nie dostawa/ tak iż ma bydź nie Anos ale Panos/ a zatym y pomienione miasto Sethowe od niego nazwane/ nie Anocha ale Panocha/ ztąd się iawnie pokazuie/ iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładaią Nomen Domini, które w pierwotnem ięzyku iest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane/ świat po Potopie nie Enoadir abo Anoadis, ale Paneadis abo Paneadą iakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie/ y na tymże ią mieyscu pokazuie.

Od tego tedy Panosa III. P. świata nastąpiła różność między Scytami w Successrorze iego Malaleelu IV. Panu świata: tak iż samę linią iego/ która w pomienioney Panosze pierwotney stolicy świata panowała/ zwano Scytami Panochami/ a inszych wszych Scythami gminnemi. Ztądże Żydzi Giganty od wieków sławne (iako mamy Genes. 6) Anachami/ miasto Panochami zowią/ których Abben Ezra tamże wywodźi z Anacha pierwszego Giganta/ mówiąc o nim że był z liniey synów Bożych/ to iest Sethyanów według pospolitego wykładu.

Zkąd znać/ że ten po Żydowsku Anoch z liniey Sethowey/ nie kto inszy był iedno Malaleel IV. Pan świata; który od nastąpienia po Enosu abo raczey Panoszu na Panowanie (w pomienioney Panosze/ pierwotney stolicy świata) Panoch rzeczony/ pierwszy na świećie począł Gigantomachią/ to iest/ prześladowanie Kainianów. Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa abo Enosa dziada iego iż kacerstwo y bunty Kainiowskie/ wielką były górę wzięły (iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc że było potrzeba oraz y przećiwko ich kacerstwu y buntom woiować/ temu Wnukowi swemu/ dla sposobnośći do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuie) spuśćił Panowanie/ od którego był Panochiem przezwany: a sam sie na osobliwą pieczą dusz ludzkich obróćił; tako się pokazuie z onych słów Gen. 4. Ipse coepit invocare nomen Domini, Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest/ nowym z porządzeniem/ obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kaymowskiego. W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch ś. wielą pism kacerwo Kaymowskie psował/ iako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym/ Noe był na Biskupstwo świata nastąpił/ które potym Semowi synowi swemu spuśćił/ ten zaś Abrahamowi; iako Moyzes pokazuie/ Gen. 14.

Panoch (lubo Anach po Żydowsku) IV. Pan świata zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scythyckiemu gromić/ póty aż ich 560. roku po stworzeniu świata podbił/ nie tylko pod posłuszeństwo/ iako dźieśięć lat przed tym/ ale też y pod hołdy; przeto iż podbići pierwszy raz/ znowu się byli zbuntowali. Za co iako się wysszey namieniło/ on Panoch pierwszy woiennik na świećie rzeczony był Molaleł abo Malaleel: przeto iż onego mola narodu ludzkiego/ to iest/ Kaina y z iego potomstwem/ nie bez wielkiego krwie rozlania podbił. Z tądże Trogus prawdźiwie powiedźiał/ lib. 2. iż Azya Scythom, 1500. lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraćiwszy wpada ono podbyćie Azyey w pomieniony rok świata. 560. Czego mu iasnie pismo Boże potwierdza Iozuae 14. iako się wnetże pokaże.

To takie Panocha Mola-leła lubo Malaleela Kainianów prześladowanie/ świat zowie Gigantomachią/ iakoby Gigantów machanie/ to iest/ kiymi abo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie. Co ztąd iawno iest/ iż Żydźi Giganty zowią Anachami/ miasto Panochami. Jednakże Gigantów abo raczey Gigasów imię/ nie w ten się czas było ziawiło na świećie/ ale dopiero około czasów śmierći Jadamowey/ to iest/ około roku 930. po stworzeniu: kiedy Mathusale V. Pan świata/ wyśiekł był do szczętu Kayniany/ y uspokoił ziemie: iako się pokazuie z onych słów Iosu. 14. Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs: to iest/ Iadam naywiększey tam między Panochami pogrzebion iest, a ziemia sie uspokoiła od woien. W ten czas abowiem że Scythowie Panochowie (iako się wyżey namieniło) Kainiany aże za Nyl po Aphryce gonili/ a na wschód słońca aż do Gongesu abo Gangesu płaszali/ ztąd Gongesami/ takoby goniącemi gies rozegżonych abo rosproszonych Kainianów byli nazwani: a pomienione rzeki które ućiekaiąc pomąćili/ iedne to iest Nil dziśieyszy/ przezwano Gon/ z czego Żydźi uczynili Gehon/ a druga Gonges/ którą Moyzesz w tenże sens przezwał Wyżonem/ iakoby wygnaniem/ a nowszy Żydźi Phisonem. Z tych tedy Gongesów/ nowsze ięzyki wyrsowały Gigasów iako y z rzeki Gonges Ganges: a z zwyćiężce Mathu-śćiałocha (przeto iż był mat wyśiekł) Żydźi Mathusala. Czego dosyć oczywiśćie potwierdza to samo/ że go (iak się rzekło) Chaldeowie y Arabowie nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach miasto Matuśćiałoch: a wykładaią go Mittens mortem, abo Apostolus mortis, lubo Mortem postulans.

Nic inszego tedy nie byli sławni oni od wieków Gen. 6. Gigasowie/ lubo z cudzoziemska choć źle Gigantowie/ iedno Scythowie Panochowie. Których to Gigasów nasz ięzyk Olbrzymami zowie/ od podobnego Chamianów po Potopie/ na tychże mieyscach/ to iest/ w Egypćie y Babylonie podbićia/ y przez też rzeki płaszania. Co iż beł Olan lubo z cudzoźiemska Alan przodek nasz) potym za czasem Polach/ y inszemi przezwiskami iako się niżey obaczy rzeczony) uczynił/ y strach na wszystek świat puśćił/ ztąd Gigasa zowiemy Olbrzym iakoby Olan brzmi: bo głośne imię iego było po świećie/ iako się niżey pokaże.

Dwoiacy tedy byli od wieków Scythowie/ abo Sethowi potomkowie. Jedni Scythowie Panochowie/ w których liniey było Panowanie świata/ y w ręku pomieniona Panocha pierwotna stolica iego: a drudzy Scythowie pospolići. Panochów Pismo ś. zowie synami Bożymi, a pospolitych lubo gminnych/ ze wszytkim inszym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiey liniey) synami ludzkimi; iako mamy Gen. 6: Świat zaś/ Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie. Ztądże Łaćinnicy takiego zowią Nobilis, iakoby Nebo-licz/ to iest między syny Nieba policzony: a my Slachćic, iakoby z Lacha ććić: a to dla tego iż nie przez żadne przywłaszczenie/ ale przyrodzoną mamy zacność Slachectwa. Ztąd znać iako wielka iest różność/ między Slachćicem a Nobilisem.
Zatrzymała starożytność/ lubo to w inszych słowiech/ tąż własną różność Scythów Panochów/ od inszych pospolitych/ aż do dnia dziśieyszego/ kto uważy/ co to iest Scythae Regij a Vulgures; (iedno to abowiem iest Panoch a Króluiący.) Także y w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scythyey/ w osobie iedney Panny/ od połowice na dół Jaszczurki; co się niżey wywiedźie.

Piotr-246 · Gość

kolejne poprawki:

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacności pierwotnego Scythyckiego Państwa przed Potopem, i rożności Scythow Panochow (jeszcze na on czas) od gminnych.

Iadamowe Panowanie światu, w Raju władzą od Boga wziętą poczęte, z razu, to iest przed grzechem, szczera Poradziesz była/ ktorą nowsze ięzyki Arystokracyą zowią; przeto iż w Poradzieży jednaką wszyscy wolność mówienia maiąc parzystokraczą.

Spólnie albowiem do Jadama i Jewy rzekł Pan Bóg:

(Gen.1) Rośććie y mnożćie się, a napełniaycie ziemię, y podbiiaycie ią: a panuyćie rybom morzkim, ptastwu nieba, y wszem rzeczom co się ruchaią na ziemi.

Któremi słowami Pan Bóg wszechmogący/ naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich/ potwierdził i ugruntował mówiąc: Rośććie y mnóżćie się, a napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią.

A potym tak im samym/ iako i potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi.

Z tądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2.

Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia.

Prawem przyrodzonym albo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź wspólne wszytkich. Jako mamy y Decret: distin: 8. capite 1.

Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił/ tedy wszelki człowiek iednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą/ pókiby iey sobie który z nich był na swóy obecny pożytek/ abo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie/ żadenby sobie był nic nie przywłaszczał/ ale tylko czasu potrzeby/ czego chciał iak swego zażył: a póki by czego był ieden zażywał/ pótyby się tego drugi był nie tykał.

Ale zwierzchność nad ludźmi/ przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuie) podobno także w mężczyznie y białeygłowie/ na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoie od Boga wzięte/ wlali: ći zaś także na drugich: y tak zawsze na potym.

Bo władza owa od Boga postanowiona także musiała mieć nasienie następstwa, iako i wszelka insza rzecz od niego stworzona nasienie płodu/ według onych słów. Iob 36:

Deus Reges in solio collocat in perpetuum,

to iest BÓG Króle na Maiestaćie postanawia na wieki.

Prawda iest/ iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie/ żadnych hołdów/ robót/ y ćiężarów/ nie wyćiągałaby była po inszych ludziach; iednakże miałaby była wzgląd swóy/ y władzą nad napełnioną ziemią/ według pomienionych słów: Napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią.

Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łaćinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku abo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raiu poczeło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama i Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią/ to iest że ieden był miany arcy nad wszytkimi:

gdy Pan Bóg między inszymi troskami naznaczonymi Jewie/ odiął iey władzą panowania/ mówiąc Gen. 2. Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą. Bo temi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg władzą Jadamowe nad nią/ y wszytkim przyszłym iey potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć/ że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; iako y ono pospolite wszytkiego potomstwa iego/ na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći;

Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały.

Z tądże Augustyn Św. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi:

Per iura Regia possidentur possesiones,

to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia.

Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.

Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5.

Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti.

Nad wyższego - mówi - drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów.

Który luboby go kto nie chciał znać za takiego/ przecie iednak przez to prawa swego nie traci/ równie iako Papież Duchownego na wszytek świat/ choć go wiele Pogan/ Kacerzów/ i Odsczepieńców niechcą znać za takiego.

Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością iedna iest od Boga wzięta/ iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach abo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26:

Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum.
to iest/ Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki.

Rayniki mówię nie Króle bo Królowie abo Karalowie/ Sędziami tylko niegdy bywali/ od Rayników nad krainami na karanie y czynienie sprawiedliwośći postanowionemi.

Druga zaś zwierzchność iest Królów abo Sędziów/ nie władzą Boża/ ale abo własną siłą/ abo za zezwoleniem się poddanych/ postanowiona do czasu: o iakich mamy słowa Boże Ozeae 3. :

Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi.
Oni mówi królowali, a nie zemnie, Panami byli, a iam nie znał. to iest ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność jeżeli własną siłą powstała, tedy się tyraństwem zowie: przeto, że ći tacy rany zadawaią, szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie maią żadnego prawa.

A ieżeli iest z uchwału poddanych/ tedy względem ich słuszna iest/ lubo to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: ieżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia/ y nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie.

To iest/ że ieno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież/ a Pan świecki wszytkiey ziemie: pod którym także będą/ iako niegdy bywali Czarowie/ pod Czarami Raynicy/ a pod Raynikami Królowie abo Karalowie y Xiążęta z inszemi Pany doczesnemi.

Gdy tedy po grzechu pierworodnym/ zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została/ takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia iego/ trwała aż do tego czasu/ kiedy spuśćił synowi swemu na imie Sethowi/ Panowanie świata; iako się niżey pokaże.

W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić:

dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie/ nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata/ z pierwszych dwu zmieszany/ to iest Poradzieska Mień-arcość/ lubo Aristocratica Monarchia, iaką po dziśdzień w Polszcze mamy: iż ieden Pan ma harc y górę nad wszytkimi/ ale to nie inaczey/ ieno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento.

Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Sethyckie abo raczey Scythyckie: bo tego syna Jadamowego/ którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter/ Sethem uczyniła/ Żydzi Azyańscy/ Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Sethem ale Scythem zowią: iako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemaiąc abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy c ć cz, s ś sz, z ż ź, y inszymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a o u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować/ że ich teraz i sami nie rozumieią.

Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata? ztąd/ iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica y Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc/ Togryś y Tagrodź, oboie zowią Tygris: choć jedno iest źwierze/ od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rayska rzeka Tagrodz dla tego tak nazwana/ iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany/ od inszego dobrego potomstwa Jadamowego: iako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze.

Ta niedoskonałość liter ość y usta w iedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła.

Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Setha miasto Scycha, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.

Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda.

A ponieważ tak iest/ tedyć wytraćiwszy 1500. lat przed Ninem/ musiał się ten hołd w 560. lat po stworzeniu świata począć: to iest/ w ten czas kiedy Pan świata/ Kainiany podbił pod posłuszeństwo/ y iako się niżey pokaże/ takowe iarzmo na nich włożywszy/ za to przezwiska Malaleel abo raczey Mola-leł nabył; bo nie było na on czas mola/ naród ludzki psuiącego/ prócz Kaina z potomstwem iego. Ztądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabeł nieśmiertelney chwały.

Na tym tedy fundamenćie stoiąc/ ieżeli Scythowie w 560. lat po stworzeniu świata panowali/ tedyć nie od kogo inszego mogli tak bydź ieszcze na on czas nazwani/ ieno od tego Scytha lubo Setha syna Jadamowego. A wzaiem zaś/ ieżeli Scythowie od Scytha rzeczeni na początku panowali/ tedyć musi bydź iż Scyth abo Seth muśiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.

Ztądże mamy. Eccl. 49. Seth y Sem, chwały dostąpili pzed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tam ten świecką z którego Scythowie/ abo Sethyanowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum. Zaczym ieżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi/ iż Scythowie w 560. lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczey bydź nie może/ ieno iż Scythowie ćiże byli co y Sethyanowie, to iest nasławnieyszego syna y Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek/ y ztąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scythów od Setha syna Jadamowego/ y Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egyptcyany o starożytność rodzaiu toczyła/ to iest/ którzyby z nich pierwszymi na świećie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaiu swego y Scythyę/ swoie pokazowali/ gdzie y Moyzesz o mieysce Ray w Bibliey ukazuie: to iest w Armeniey.

Bo co o miejsce Raiu/ łacno się go dorachować z słów Moyzeszowych/ iż był na Ormiańskiej górze/ z którey Tygris y Euphrates Rayskie rzeki wychodzą.

Jeżelić abowiem wszyscy iednostaynie o Tygru wykładaią/ one słowa Moyzeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z mieysca rozkoszy. tedyć Ray abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu.

Czego y same imiona tey góry potwierdzaią/ bo tą Żydzi Ararath to iest/ hora abo góra radości: a Scythowie Torem dla tego zowią/ iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana. Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; iako y złoto/ iż się w górach znayduie/ po Włosku nazwane Oro, iakoby horne abo górne/ Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy ięzyk Łaćiński w Plautusa, y wiele słów inszych. Tam tedy na górze Ararath Moyzesz Ray y początek narodu ludzkiego/ nie inaczey tylko rzekami pokazuie.

A Scythowie tamże/ y także właśnie/ iako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po inszych wywodach/ w te słowa: Nuż iawno iest, że Scythia nad wszystkie ziemie tak iest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niey się począwszy, do Czarnego, Perskiego, y AEgyptskiego morza wypadaią. Jeżelić abowiem między tymi rzekami/ które w pomienione trzy morya wpadaią/ naznacznieysze są Tygrys i Euphrates/ co te Rayskimi zowie Moyzesz/ tedyć oczywista iest rzecz/ iż tam Scytowie Scythyą swoię/ gdzie y Moyzesz Ray/ a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali. Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament/ nie mniey oczywista rzecz iest/ że Scythowie nie mogli z tego inszego wziąć tak dawnego początku swego/ ieno z tego pomienionego Scytha lubo Setha/ naznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy iest/ iż pierwotne światu Panowanie/ na które Scyth abo Seth wstąpił po Jadamie/ naprzód w Raiu się poczęło; bo y sam Ray w Scytyey był/ którą na on czas w Armeniey Scythowie pokazowali. A po wygnaniu z Rayu naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło.

Z których rzek Rajskich/ iż Rayka, to iest rzeka z Raju wychodząca: (od którey naprzód poznanej/ wszelką ciekącą wodę reką ablo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis albo Poradzież/ to iest/ Państwo Scythyckie abo Sethowskie/ od wyroctwa Kainiowskiego: iako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1.

Stądże nazwana była Tagrodź, jakoby przegroda. A Euphrates iż lubo z teyże góry/ z którey też y Tagrodź wypada/ i w toż może co y ona wpada/ iednakże nie prosto iako ona/ ale tak bardzo na koło idzie/ iż wyszedszy z źródła swego między północy a zachód/ kołem wypada na południe; ztądże nazwany obrotem albo owrotem/ poprawcy słów przekrzćili Euphratem.

Naostatek gdy aż około zeszćia Jadama y Jewy/ Matusale Piąty Pan świata/ wyśiekszy Kainiany świat uspokoił/ dopiero w ten czas Paradis abo Poradzież/ to iest/ pierwotne Scythyckie Państwo iego/ rośćiągnęło się było aż do rzek Gangesa y Nylu; które Moyzesz Phizonem y Gehonem zowie: i dlatego ie między Paradyskie rzeki iako granice iego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek/ z tąd im są dane/ iż (iako sam rozum pokazuie) nie bez tego że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie iakokolwiek przepławiło/ z tądże iedne Żydzi zowią Phisonem miasto Wyżonem/ iakoby mieyscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem miasto Gongesem/ iakoby mieyscem gdzie goniono/ ongieś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka/ to iest/ Nyl/ dla tegoż też nabeła imienia Gon/ z które Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nyl ostatki Kainianów po Aphryce goniono/ tako się pokazuie z oney woyny/ którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa/ iż będąc w Egypćie/ słychał ią tam być iescze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama i Jewy wyśiekszy Mathusale Kainiany/ aż po te rzeki Państwo uspokoił/ iako świadczy ono mieysce Pisma ś. Ios: 14.

Iadam naywiększy między Anachami pogrzebion iest, a ziemia przestała od wojen, to iest uspokoiła się od oney wrzawy długich woien z Kainianami.

Za które uspokoienie źiemie V. Pan świata iż Kainiany wyśiekł/ którzy świat mąćili/ nazwany był Matuśćiałoch; iako z Azyańskich Żydów/ Chaldeów/ Arabów/ y wszytkich Azyanów/ którzy go nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach; a wykładaią to imię Mittens mortem abo Nuncius mortis.

O tym tedy rośćiągnieniu się Scythyckiego Państwa/ a nie o Raiu/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli/ rozumieć potrzeba co między inszymi Genebr. lib. 1. mówi: Niektórzy chcą, że się Paradys rośćiągał szeroko, po Armeniey, Syriey, Arabiey, y daleko na wschód słońca: to iest aż do pomienioney rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwoiako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód y właśnie/ za pierwotne światu panowanie (od Setha abo Scytha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo Scythyckie nazwane (przeto iż iest iako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość/ abo Aristocratica Monarchia. A potym za Ray/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dla tego iż się to Panowanie od Boga postanowione/ w Raiu naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów/ między inszemi Ezechiela Proroka/ y Historyka ś. do Króla Tyru. cap. 28.

Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti,

to iest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w roskoszach Raiu Bożego.

Także y z drugich słów między inszemi tegoż Proroka do AEgyptskiego Pharaona cap. 31.

AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei.

To iest/ Uganiały się z niem wszystkie drzewa roskoszy, które były w Raiu Bożym.

Z tych mowie słów Prorockich łacno się dorachować/ co on Paradyżem abo Raiem zowie: bo rzecz iest nad słońce iaśnieysza/ iż żaden Król Tyru nie rychło po potopie zbudowanego nigdy nie był w onym Raiu/ gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli:

Ani też Rayskie drzewa bezrozumne będąc mogły sie o co z Pharaonem uganiać/ iako wzaim ani Pharaonowie nie rychło po potopie w AEgypćie panowawszy/ Rayskich drzew widżieli.

Jstotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może bydź ie on ten/ iż Królowie Tyru nie Raynikami byli iako AEgyptscy Pharaonowie/ ale Raynikami: to iest członkami Scythickiey Poradzieży lubo Aristokratyckiey ich Monarchiy; iaką po dziśdzień w Polszcze mamy.

Jż (iak się rzekło) ieden iest Monarcha lubo Mian arcy/ to iest nad wszytkich: ale to nie inaczey ieno z spólney wszystkich Arystokracyi/ lubo Parzystokraczenia.

Te tedy godność ucześnictwa wymawia Prorok y Historyk Boży/ Królem Tyru/ mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to iest: Ty mądry y ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego/ którego on Gen. 5. Urodził na wyobrażenie y podobieństwo swoie, y nazwał imię iego Seth, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w roskoszach Poradzieży Bożey. to iest Aristokracyey władzą Boża w Raiu postanowioney.

A iż Królowie Tyru trzymali Czarstwo Syryskie/ które po przenieśieniu Sethowego Maiestatu z Libanu do naszey Korony Polskiey/ (iako się niżey pokaże) między wszytkiemi Carstwy pierwotnego Scythyckiego Państwa/ iako Assyriyskim abo Perskim/ Jndiyskiw/ Tatarskim/ Libiyskim y Rzymskim naprzednieysze było/ y na Libanie Syriyskiey górze stolice swoie miało:

dla tego przydaie Królowi Tyru Prorok wymówki zacności iego/ mówiąc daley tamże:

Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei,

to iest: Ty nad wszystkie Czarów nawysszy y ochrońco ich, położyłem ćię na górze S. Bożey. Bo to Cherub, abo iako Żydzi czytaią Cheruw iest zepsowane słowo Czarów abo Cesarzów.

Y tenże sens iest drugich pomienionych ztego Proroka do AEgyptskiego Pharaona:

AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei.

Uganiały się znim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożey,

to iest/ Scytyccy Panowie świata/ y ich pomienieni Czarowie Syriyscy/ z swoimi Raynikami pod nimi króluiącemi.

Bo iako się pokazało/ wszytka starożytność w ten że sens świadczy/ że się Scythowie przez długie czasy z Egypcyanami uganiali/ sprzeczaiąc się któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scythyckie przemogły.

Tak y sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież abo Arystokratykcą Monarchią rozumiał/ kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu Luc. 23. Panie, pamiętay na mię, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział Dziś zemną będziesz w Paradysu. Bo y w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież iest/ ponieważ nie sam tam panuie/ ale y święći iego będą z nim królować: (iako Senat iaki z Panem swoim) y sądzić z nim iako przyobiecał/ mówiąc: Matt: 19. Gdy uśiądzie Syn człowieczy na Stolicy maiestatu swego, będziećie ywy śiedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokolenia synów Izraelskich. Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi iako dźiśieysze Imperium, które naprzód y właśnie rozumie się/ za Wypieractwo abo Hetmanstwo kośćioła Bożego na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich/ władzą Papieską postanowione: a potym y za część Niemieckiey źiemie/ w którey sie poczęło takowego Hetmana obieranie. Y iako wzaim to Imperium, ako Hetmaństwo Chrześćiańskie/ od mieysca zowie się Niemieckim/ tak y Paradisus abo Poradzież/ to iest pierwotne Radźieckie światu panowanie/ wzaiem się też od mieysca/ Raiem niegdy zwało.

Ztądże starzy Scythowie Króle których postanawiali po świećie zwali Raynikami/ dla różnośći od Rayników: iakoby oną władzą/ która się w Raiu poczęła ustanowionemi. Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europskich/ których miasto Raynik/ Łaćinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc/ poświadczaią Genebr. iże Scythowie postanowili królestwa Medyiskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie, y niemal wszystkie insze, co ich iest na świećie. A wprawdźie słusznie to mówi Genebr. lib. 1. bo inaczey bydź nie mogło: ponieważ pospolity głos wszstkich wola/ z Markiem Porcyusem Katonowym/ iż Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse. Początek, prawi/ rodzaiu, zawsze się Scythom przyznawa, od których rospłodzonych, udaią (to iest stare wieki) że się osady po świećie roskrzewiły. Jeżelić abowiem Scythowie a nie kto inszy/ świat zrazu osadzili (co sie potwierdza y z onych słów o Panu Bogu Iob. 26. Qui extendit Aquilonem super vacuum, to iest/ który rośćiąga Aquilon po czczych mieyscach bo Aquilon iako sie niżey pokaże/ Scythya królewska iest abo Korona Polska) tedyć pewnie y Króle źiemicom dawali/ które iako członki swego Państwa Raynikami zwali/ dla różności od Rayników abo Tyranów/ których Scythowie zawsze psowali gdziekolwiek sie ziawiali: a to władza onych słów Bożych w Raiu do Jadama Gen. 1. Napełniayćie ziemie, a podbiiayćie ią.

Ten Seth pierwszy Pan świata po Jadamie/ miasto był założył na Libanie Syriyskiey górze/ iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi/ (która z tąd imienia tego nabyła/ iż ią był nad insze mieysca ulubił.) Y nazwał ono miasto nie Henochą/ abo z Chaldeyska y Arabska Hnochą/ ale Panochą od imienia syna y następce swego Enosa/ lubo z Chaldeyska y Arabska Anosa/ a po naszemu Panosza/ iakoby Panaczka abo syna Panowego/ to iest Setha/ po Jadamie Pana świata. Bo od wszytkich słów/ które sie ieno od A. abo E. poczynaią/ poprawcy pierwotny początek odćięli: iako się w Perspekt: pierwszą regułą psowania słów pokazało. Żydzi zaś nie maią pewnych wokaliszów/ abo słowiących liter/ ale ie tylko świeżo wynależionemi znakami w iednym aleph rozznaczaią/ iako my/ ć. y cz od gołego c.

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków/ łacno im było zepsować Anosa w Enosa. A tego/ że temu słowu Anos nie inszey litery iedno P. nie dostawa/ tak iż ma bydź nie Anos ale Panos/ a zatym y pomienione miasto Sethowe od niego nazwane/ nie Anocha ale Panocha/ ztąd się iawnie pokazuie/ iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładaią Nomen Domini, które w pierwotnem ięzyku iest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane/ świat po Potopie nie Enoadir abo Anoadis, ale Paneadis abo Paneadą iakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie/ y na tymże ią mieyscu pokazuie.

Od tego tedy Panosa III. P. świata nastąpiła różność między Scytami w Successrorze iego Malaleelu IV. Panu świata: tak iż samę linią iego/ która w pomienioney Panosze pierwotney stolicy świata panowała/ zwano Scytami Panochami/ a inszych wszych Scythami gminnemi. Ztądże Żydzi Giganty od wieków sławne (iako mamy Genes. 6) Anachami/ miasto Panochami zowią/ których Abben Ezra tamże wywodźi z Anacha pierwszego Giganta/ mówiąc o nim że był z liniey synów Bożych/ to iest Sethyanów według pospolitego wykładu.

Zkąd znać/ że ten po Żydowsku Anoch z liniey Sethowey/ nie kto inszy był iedno Malaleel IV. Pan świata; który od nastąpienia po Enosu abo raczey Panoszu na Panowanie (w pomienioney Panosze/ pierwotney stolicy świata) Panoch rzeczony/ pierwszy na świećie począł Gigantomachią/ to iest/ prześladowanie Kainianów. Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa abo Enosa dziada iego iż kacerstwo y bunty Kainiowskie/ wielką były górę wzięły (iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc że było potrzeba oraz y przećiwko ich kacerstwu y buntom woiować/ temu Wnukowi swemu/ dla sposobnośći do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuie) spuśćił Panowanie/ od którego był Panochiem przezwany: a sam sie na osobliwą pieczą dusz ludzkich obróćił; tako się pokazuie z onych słów Gen. 4. Ipse coepit invocare nomen Domini, Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest/ nowym z porządzeniem/ obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kaymowskiego. W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch ś. wielą pism kacerwo Kaymowskie psował/ iako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym/ Noe był na Biskupstwo świata nastąpił/ które potym Semowi synowi swemu spuśćił/ ten zaś Abrahamowi; iako Moyzes pokazuie/ Gen. 14.

Panoch (lubo Anach po Żydowsku) IV. Pan świata zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scythyckiemu gromić/ póty aż ich 560. roku po stworzeniu świata podbił/ nie tylko pod posłuszeństwo/ iako dźieśięć lat przed tym/ ale też y pod hołdy; przeto iż podbići pierwszy raz/ znowu się byli zbuntowali. Za co iako się wysszey namieniło/ on Panoch pierwszy woiennik na świećie rzeczony był Molaleł abo Malaleel: przeto iż onego mola narodu ludzkiego/ to iest/ Kaina y z iego potomstwem/ nie bez wielkiego krwie rozlania podbił. Z tądże Trogus prawdźiwie powiedźiał/ lib. 2. iż Azya Scythom, 1500. lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraćiwszy wpada ono podbyćie Azyey w pomieniony rok świata. 560. Czego mu iasnie pismo Boże potwierdza Iozuae 14. iako się wnetże pokaże.

To takie Panocha Mola-leła lubo Malaleela Kainianów prześladowanie/ świat zowie Gigantomachią/ iakoby Gigantów machanie/ to iest/ kiymi abo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie. Co ztąd iawno iest/ iż Żydźi Giganty zowią Anachami/ miasto Panochami. Jednakże Gigantów abo raczey Gigasów imię/ nie w ten się czas było ziawiło na świećie/ ale dopiero około czasów śmierći Jadamowey/ to iest/ około roku 930. po stworzeniu: kiedy Mathusale V. Pan świata/ wyśiekł był do szczętu Kayniany/ y uspokoił ziemie: iako się pokazuie z onych słów Iosu. 14. Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs: to iest/ Iadam naywiększey tam między Panochami pogrzebion iest, a ziemia sie uspokoiła od woien. W ten czas abowiem że Scythowie Panochowie (iako się wyżey namieniło) Kainiany aże za Nyl po Aphryce gonili/ a na wschód słońca aż do Gongesu abo Gangesu płaszali/ ztąd Gongesami/ takoby goniącemi gies rozegżonych abo rosproszonych Kainianów byli nazwani: a pomienione rzeki które ućiekaiąc pomąćili/ iedne to iest Nil dziśieyszy/ przezwano Gon/ z czego Żydźi uczynili Gehon/ a druga Gonges/ którą Moyzesz w tenże sens przezwał Wyżonem/ iakoby wygnaniem/ a nowszy Żydźi Phisonem. Z tych tedy Gongesów/ nowsze ięzyki wyrsowały Gigasów iako y z rzeki Gonges Ganges: a z zwyćiężce Mathu-śćiałocha (przeto iż był mat wyśiekł) Żydźi Mathusala. Czego dosyć oczywiśćie potwierdza to samo/ że go (iak się rzekło) Chaldeowie y Arabowie nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach miasto Matuśćiałoch: a wykładaią go Mittens mortem, abo Apostolus mortis, lubo Mortem postulans.

Nic inszego tedy nie byli sławni oni od wieków Gen. 6. Gigasowie/ lubo z cudzoziemska choć źle Gigantowie/ iedno Scythowie Panochowie. Których to Gigasów nasz ięzyk Olbrzymami zowie/ od podobnego Chamianów po Potopie/ na tychże mieyscach/ to iest/ w Egypćie y Babylonie podbićia/ y przez też rzeki płaszania. Co iż beł Olan lubo z cudzoźiemska Alan przodek nasz) potym za czasem Polach/ y inszemi przezwiskami iako się niżey obaczy rzeczony) uczynił/ y strach na wszystek świat puśćił/ ztąd Gigasa zowiemy Olbrzym iakoby Olan brzmi: bo głośne imię iego było po świećie/ iako się niżey pokaże.

Dwoiacy tedy byli od wieków Scythowie/ abo Sethowi potomkowie. Jedni Scythowie Panochowie/ w których liniey było Panowanie świata/ y w ręku pomieniona Panocha pierwotna stolica iego: a drudzy Scythowie pospolići. Panochów Pismo ś. zowie synami Bożymi, a pospolitych lubo gminnych/ ze wszytkim inszym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiey liniey) synami ludzkimi; iako mamy Gen. 6: Świat zaś/ Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie. Ztądże Łaćinnicy takiego zowią Nobilis, iakoby Nebo-licz/ to iest między syny Nieba policzony: a my Slachćic, iakoby z Lacha ććić: a to dla tego iż nie przez żadne przywłaszczenie/ ale przyrodzoną mamy zacność Slachectwa. Ztąd znać iako wielka iest różność/ między Slachćicem a Nobilisem.
Zatrzymała starożytność/ lubo to w inszych słowiech/ tąż własną różność Scythów Panochów/ od inszych pospolitych/ aż do dnia dziśieyszego/ kto uważy/ co to iest Scythae Regij a Vulgures; (iedno to abowiem iest Panoch a Króluiący.) Także y w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scythyey/ w osobie iedney Panny/ od połowice na dół Jaszczurki; co się niżey wywiedźie.

Piotr-246 · Gość

kolejne poprawki:

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacności pierwotnego Scythyckiego Państwa przed Potopem, i rożności Scythow Panochow (jeszcze na on czas) od gminnych.

Iadamowe Panowanie światu, w Raju władzą od Boga wziętą poczęte, z razu, to iest przed grzechem, szczera Poradziesz była/ ktorą nowsze ięzyki Arystokracyą zowią; przeto iż w Poradzieży jednaką wszyscy wolność mówienia maiąc parzystokraczą.

Spólnie albowiem do Jadama i Jewy rzekł Pan Bóg:

(Gen.1) Rośććie y mnożćie się, a napełniaycie ziemię, y podbiiaycie ią: a panuyćie rybom morzkim, ptastwu nieba, y wszem rzeczom co się ruchaią na ziemi.

Któremi słowami Pan Bóg wszechmogący/ naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich/ potwierdził i ugruntował mówiąc: Rośććie y mnóżćie się, a napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią.

A potym tak im samym/ iako i potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi.

Z tądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2.

Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia.

Prawem przyrodzonym albo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź wspólne wszytkich. Jako mamy y Decret: distin: 8. capite 1.

Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił/ tedy wszelki człowiek iednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą/ pókiby iey sobie który z nich był na swóy obecny pożytek/ abo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie/ żadenby sobie był nic nie przywłaszczał/ ale tylko czasu potrzeby/ czego chciał iak swego zażył: a póki by czego był ieden zażywał/ pótyby się tego drugi był nie tykał.

Ale zwierzchność nad ludźmi/ przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuie) podobno także w mężczyznie y białeygłowie/ na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoie od Boga wzięte/ wlali: ći zaś także na drugich: y tak zawsze na potym.

Bo władza owa od Boga postanowiona także musiała mieć nasienie następstwa, iako i wszelka insza rzecz od niego stworzona nasienie płodu/ według onych słów. Iob 36:

Deus Reges in solio collocat in perpetuum,

to iest BÓG Króle na Maiestaćie postanawia na wieki.

Prawda iest/ iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie/ żadnych hołdów/ robót/ y ćiężarów/ nie wyćiągałaby była po inszych ludziach; iednakże miałaby była wzgląd swóy/ y władzą nad napełnioną ziemią/ według pomienionych słów: Napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią.

Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łaćinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku abo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raiu poczeło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama i Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią/ to iest że ieden był miany arcy nad wszytkimi:

gdy Pan Bóg między inszymi troskami naznaczonymi Jewie/ odiął iey władzą panowania/ mówiąc Gen. 2. Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą. Bo temi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg władzą Jadamowe nad nią/ y wszytkim przyszłym iey potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć/ że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; iako y ono pospolite wszytkiego potomstwa iego/ na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći;

Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały.

Z tądże Augustyn Św. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi:

Per iura Regia possidentur possesiones,

to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia.

Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.

Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5.

Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti.

Nad wyższego - mówi - drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów.

Który luboby go kto nie chciał znać za takiego/ przecie iednak przez to prawa swego nie traci/ równie iako Papież Duchownego na wszytek świat/ choć go wiele Pogan/ Kacerzów/ i Odsczepieńców niechcą znać za takiego.

Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością iedna iest od Boga wzięta/ iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach abo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26:

Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum.
to iest/ Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki.

Rayniki mówię nie Króle bo Królowie abo Karalowie/ Sędziami tylko niegdy bywali/ od Rayników nad krainami na karanie y czynienie sprawiedliwośći postanowionemi.

Druga zaś zwierzchność iest Królów abo Sędziów/ nie władzą Boża/ ale abo własną siłą/ abo za zezwoleniem się poddanych/ postanowiona do czasu: o iakich mamy słowa Boże Ozeae 3. :

Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi.
Oni mówi królowali, a nie zemnie, Panami byli, a iam nie znał. to iest ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność jeżeli własną siłą powstała, tedy się tyraństwem zowie: przeto, że ci tacy rany zadawaią, szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie mają żadnego prawa.

A ieżeli iest z uchwału poddanych, tedy względem ich słuszna iest, lubo to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: ieżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia/ y nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie.

To iest/ że ieno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież/ a Pan świecki wszytkiej ziemi: pod którym także będą/ iako niegdyś bywali Czarowie/ pod Czarami Raynicy/ a pod Raynikami Królowie abo Karalowie y Xiążęta z inszemi Pany doczesnemi.

Gdy tedy po grzechu pierworodnym/ zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została/ takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia iego/ trwała aż do tego czasu/ kiedy spuśćił synowi swemu na imie Sethowi/ Panowanie świata; iako się niżey pokaże.

W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić:

dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie/ nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata/ z pierwszych dwu zmieszany/ to iest Poradzieska Mień-arcość/ lubo Aristocratica Monarchia, iaką po dziśdzień w Polszcze mamy: iż ieden Pan ma harc y górę nad wszytkimi/ ale to nie inaczey/ ieno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento.

Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Sethyckie abo raczey Scythyckie: bo tego syna Jadamowego/ którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter/ Sethem uczyniła/ Żydzi Azyańscy/ Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Sethem ale Scythem zowią: iako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemaiąc abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy

c ć cz,
s ś sz,
z ż ź,

i inszymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a, o, u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować, że ich teraz i sami nie rozumieią.

Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata?

Stąd, iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica i Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc/ Togryś y Tagrodź, oboie zowią Tygris: choć jedno iest źwierze/ od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rayska rzeka Tagrodz dla tego tak nazwana/ iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany/ od inszego dobrego potomstwa Jadamowego: iako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze.

Ta niedoskonałość liter "ość" i "usta" w jedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła.

Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Seta zamiast Scyta, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.

Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda.

A ponieważ tak iest/ tedyć wytraćiwszy 1500. lat przed Ninem/ musiał się ten hołd w 560. lat po stworzeniu świata począć: to iest/ w ten czas kiedy Pan świata/ Kainiany podbił pod posłuszeństwo/ y iako się niżey pokaże/ takowe iarzmo na nich włożywszy/ za to przezwiska Malaleel abo raczey Mola-leł nabył; bo nie było na on czas mola/ naród ludzki psuiącego/ prócz Kaina z potomstwem iego. Ztądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabeł nieśmiertelney chwały.

Na tym tedy fundamenćie stoiąc/ ieżeli Scythowie w 560. lat po stworzeniu świata panowali/ tedyć nie od kogo inszego mogli tak bydź ieszcze na on czas nazwani/ ieno od tego Scytha lubo Setha syna Jadamowego. A wzaiem zaś/ ieżeli Scythowie od Scytha rzeczeni na początku panowali/ tedyć musi bydź iż Scyth abo Seth muśiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.

Ztądże mamy. Eccl. 49. Seth y Sem, chwały dostąpili pzed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tam ten świecką z którego Scythowie/ abo Sethyanowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum. Zaczym ieżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi/ iż Scythowie w 560. lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczey bydź nie może/ ieno iż Scythowie ćiże byli co y Sethyanowie, to iest nasławnieyszego syna y Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek/ y ztąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scythów od Setha syna Jadamowego/ y Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egyptcyany o starożytność rodzaiu toczyła/ to iest/ którzyby z nich pierwszymi na świećie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaiu swego y Scythyę/ swoie pokazowali/ gdzie y Moyzesz o mieysce Ray w Bibliey ukazuie: to iest w Armeniey.

Bo co o miejsce Raiu/ łacno się go dorachować z słów Moyzeszowych/ iż był na Ormiańskiej górze/ z którey Tygris y Euphrates Rayskie rzeki wychodzą.

Jeżelić abowiem wszyscy iednostaynie o Tygru wykładaią/ one słowa Moyzeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z mieysca rozkoszy. tedyć Ray abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu.

Czego y same imiona tey góry potwierdzaią/ bo tą Żydzi Ararath to iest/ hora abo góra radości: a Scythowie Torem dla tego zowią/ iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana. Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; iako y złoto/ iż się w górach znayduie/ po Włosku nazwane Oro, iakoby horne abo górne/ Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy ięzyk Łaćiński w Plautusa, y wiele słów inszych. Tam tedy na górze Ararath Moyzesz Ray y początek narodu ludzkiego/ nie inaczey tylko rzekami pokazuie.

A Scythowie tamże/ y także właśnie/ iako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po inszych wywodach/ w te słowa: Nuż iawno iest, że Scythia nad wszystkie ziemie tak jest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niej się począwszy, do Czarnego, Perskiego i Egypskiego morza wypadają.

Jeżelić abowiem między tymi rzekami/ które w pomienione trzy morza wpadaią/ naznacznieysze są Tygrys i Euphrat, co te Rayskimi zowie Mojzesz/ tedyć oczywista iest rzecz/ iż tam Scytowie Scythyą swoię/ gdzie y Moyzesz Ray/ a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali.

Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament/ nie mniey oczywista rzecz iest/ że Scythowie nie mogli z tego inszego wziąć tak dawnego początku swego/ ieno z tego pomienionego Scyta lubo Seta, najznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy iest/ iż pierwotne światu Panowanie/ na które Scyth abo Seth wstąpił po Jadamie/ naprzód w Raiu się poczęło; bo y sam Ray w Scytyey był/ którą na on czas w Armeniey Scythowie pokazowali. A po wygnaniu z Rayu naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło.

Z których rzek Rajskich/ iż Rayka, to iest rzeka z Raju wychodząca: (od którey naprzód poznanej/ wszelką ciekącą wodę reką ablo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis albo Poradzież/ to iest/ Państwo Scythyckie abo Sethowskie/ od wyroctwa Kainiowskiego: iako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1.

Stądże nazwana była Tagrodź, jakoby przegroda. A Euphrates iż lubo z teyże góry/ z którey też y Tagrodź wypada/ i w toż może co y ona wpada/ iednakże nie prosto iako ona/ ale tak bardzo na koło idzie/ iż wyszedszy z źródła swego między północy a zachód/ kołem wypada na południe; ztądże nazwany obrotem albo owrotem/ poprawcy słów przekrzćili Euphratem.

Naostatek gdy aż około zeszćia Jadama y Jewy/ Matusale Piąty Pan świata/ wyśiekszy Kainiany świat uspokoił/ dopiero w ten czas Paradis abo Poradzież/ to iest/ pierwotne Scythyckie Państwo iego/ rośćiągnęło się było aż do rzek Gangesa y Nylu; które Moyzesz Phizonem y Gehonem zowie: i dlatego ie między Paradyskie rzeki iako granice iego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek/ z tąd im są dane/ iż (iako sam rozum pokazuie) nie bez tego że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie iakokolwiek przepławiło/ z tądże iedne Żydzi zowią Phisonem miasto Wyżonem/ iakoby mieyscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem miasto Gongesem/ iakoby mieyscem gdzie goniono/ ongieś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka/ to iest/ Nyl/ dla tegoż też nabeła imienia Gon/ z które Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nyl ostatki Kainianów po Aphryce goniono/ tako się pokazuie z oney woyny/ którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa/ iż będąc w Egypćie/ słychał ią tam być iescze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama i Jewy wyśiekszy Mathusale Kainiany/ aż po te rzeki Państwo uspokoił/ iako świadczy ono mieysce Pisma ś. Ios: 14.

Iadam naywiększy między Anachami pogrzebion iest, a ziemia przestała od wojen, to iest uspokoiła się od oney wrzawy długich woien z Kainianami.

Za które uspokojenie źiemie Piąty Pan świata iż Kainiany wyśiekł/ którzy świat mąćili/ nazwany był Matuściałoch; iako z Azyańskich Żydów/ Chaldeów/ Arabów/ y wszytkich Azyanów/ którzy go nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach; a wykładaią to imię Mittens mortem abo Nuncius mortis.

O tym tedy rozciągnieniu się Scytyckiego Państwa/ a nie o Raiu/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli/ rozumieć potrzeba co między inszymi Genebr. lib. 1. mówi: Niektórzy chcą, że się Paradys rośćiągał szeroko, po Armeniey, Syriey, Arabiey, y daleko na wschód słońca: to iest aż do pomienioney rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwojako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód i właśnie/ za pierwotne światu panowanie (od Seta abo Scyta syna i następce Jadamowego/ Sethyckie abo Scythyckie nazwane (przeto iż iest iako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość/ abo Aristocratica Monarchia. A potym za Ray/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dlatego iż się to Panowanie od Boga postanowione/ w Raiu naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów/ między inszemi Ezechiela Proroka/ y Historyka ś. do Króla Tyru. cap. 28.

Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti,

to iest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w roskoszach Raiu Bożego.

Także y z drugich słów między inszemi tegoż Proroka do AEgyptskiego Pharaona cap. 31.

AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei.

To iest/ Uganiały się z niem wszystkie drzewa roskoszy, które były w Raiu Bożym.

Z tych mowie słów Prorockich łacno się dorachować/ co on Paradyżem abo Raiem zowie: bo rzecz iest nad słońce iaśnieysza/ iż żaden Król Tyru nie rychło po potopie zbudowanego nigdy nie był w onym Raiu/ gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli:

Ani też Rayskie drzewa bezrozumne będąc mogły sie o co z Pharaonem uganiać/ iako wzaim ani Pharaonowie nie rychło po potopie w AEgypćie panowawszy/ Rayskich drzew widżieli.

Jstotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może bydź ie on ten/ iż Królowie Tyru nie Raynikami byli iako AEgyptscy Pharaonowie/ ale Raynikami: to iest członkami Scythickiey Poradzieży lubo Aristokratyckiey ich Monarchiy; iaką po dziśdzień w Polszcze mamy.

Jż (iak się rzekło) ieden iest Monarcha lubo Mian arcy/ to iest nad wszytkich: ale to nie inaczey ieno z spólney wszystkich Arystokracyi/ lubo Parzystokraczenia.

Te tedy godność ucześnictwa wymawia Prorok y Historyk Boży/ Królem Tyru/ mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to iest: Ty mądry i ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego/ którego on Gen. 5. Urodził na wyobrażenie y podobieństwo swoie, y nazwał imię iego Seth, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w roskoszach Poradzieży Bożej. to iest Aristokracyey władzą Boża w Raiu postanowioney.

A iż Królowie Tyru trzymali Czarstwo Syryskie/ które po przenieśieniu Sethowego Maiestatu z Libanu do naszey Korony Polskiey/ (iako się niżey pokaże) między wszytkiemi Carstwy pierwotnego Scythyckiego Państwa/ iako Assyriyskim abo Perskim/ Jndiyskiw/ Tatarskim/ Libiyskim y Rzymskim naprzednieysze było/ y na Libanie Syriyskiey górze stolice swoie miało:

dla tego przydaie Królowi Tyru Prorok wymówki zacności iego/ mówiąc daley tamże:

Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei,

to iest: Ty nad wszystkie Czarów nawysszy y ochrońco ich, położyłem ćię na górze S. Bożey. Bo to Cherub, abo iako Żydzi czytaią Cheruw iest zepsowane słowo Czarów abo Cesarzów.

Y tenże sens iest drugich pomienionych ztego Proroka do AEgyptskiego Pharaona:

AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei.

Uganiały się znim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożey,

to iest/ Scytyccy Panowie świata/ y ich pomienieni Czarowie Syriyscy/ z swoimi Raynikami pod nimi króluiącemi.

Bo iako się pokazało/ wszytka starożytność w ten że sens świadczy/ że się Scythowie przez długie czasy z Egypcyanami uganiali/ sprzeczaiąc się któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scythyckie przemogły.

Tak y sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież abo Arystokratykcą Monarchią rozumiał/ kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu Luc. 23. Panie, pamiętay na mię, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział Dziś zemną będziesz w Paradysu. Bo y w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież iest/ ponieważ nie sam tam panuie/ ale y święći iego będą z nim królować: (iako Senat iaki z Panem swoim) y sądzić z nim iako przyobiecał/ mówiąc: Matt: 19. Gdy uśiądzie Syn człowieczy na Stolicy maiestatu swego, będziećie ywy śiedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokolenia synów Izraelskich. Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi iako dźiśieysze Imperium, które naprzód y właśnie rozumie się/ za Wypieractwo abo Hetmanstwo kośćioła Bożego na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich/ władzą Papieską postanowione: a potym y za część Niemieckiey źiemie/ w którey sie poczęło takowego Hetmana obieranie. Y iako wzaim to Imperium, ako Hetmaństwo Chrześćiańskie/ od mieysca zowie się Niemieckim/ tak y Paradisus abo Poradzież/ to iest pierwotne Radźieckie światu panowanie/ wzaiem się też od mieysca/ Raiem niegdy zwało.

Ztądże starzy Scythowie Króle których postanawiali po świećie zwali Raynikami/ dla różnośći od Rayników: iakoby oną władzą/ która się w Raiu poczęła ustanowionemi. Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europskich/ których miasto Raynik/ Łaćinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc/ poświadczaią Genebr. iże Scythowie postanowili królestwa Medyiskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie, y niemal wszystkie insze, co ich iest na świećie. A wprawdźie słusznie to mówi Genebr. lib. 1. bo inaczey bydź nie mogło: ponieważ pospolity głos wszstkich wola/ z Markiem Porcyusem Katonowym/ iż Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse. Początek, prawi/ rodzaiu, zawsze się Scythom przyznawa, od których rospłodzonych, udaią (to iest stare wieki) że się osady po świećie roskrzewiły. Jeżelić abowiem Scythowie a nie kto inszy/ świat zrazu osadzili (co sie potwierdza y z onych słów o Panu Bogu Iob. 26. Qui extendit Aquilonem super vacuum, to iest/ który rośćiąga Aquilon po czczych mieyscach bo Aquilon iako sie niżey pokaże/ Scythya królewska iest abo Korona Polska) tedyć pewnie y Króle źiemicom dawali/ które iako członki swego Państwa Raynikami zwali/ dla różności od Rayników abo Tyranów/ których Scythowie zawsze psowali gdziekolwiek sie ziawiali: a to władza onych słów Bożych w Raiu do Jadama Gen. 1. Napełniayćie ziemie, a podbiiayćie ią.

Ten Seth pierwszy Pan świata po Jadamie/ miasto był założył na Libanie Syriyskiey górze/ iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi/ (która z tąd imienia tego nabyła/ iż ią był nad insze mieysca ulubił.) Y nazwał ono miasto nie Henochą/ abo z Chaldeyska y Arabska Hnochą/ ale Panochą od imienia syna y następce swego Enosa/ lubo z Chaldeyska y Arabska Anosa/ a po naszemu Panosza/ iakoby Panaczka abo syna Panowego/ to iest Setha/ po Jadamie Pana świata. Bo od wszytkich słów/ które sie ieno od A. abo E. poczynaią/ poprawcy pierwotny początek odćięli: iako się w Perspekt: pierwszą regułą psowania słów pokazało. Żydzi zaś nie maią pewnych wokaliszów/ abo słowiących liter/ ale ie tylko świeżo wynależionemi znakami w iednym aleph rozznaczaią/ iako my/ ć. y cz od gołego c.

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków/ łacno im było zepsować Anosa w Enosa. A tego/ że temu słowu Anos nie inszey litery iedno P. nie dostawa/ tak iż ma bydź nie Anos ale Panos/ a zatym y pomienione miasto Sethowe od niego nazwane/ nie Anocha ale Panocha/ ztąd się iawnie pokazuie/ iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładaią Nomen Domini, które w pierwotnem ięzyku iest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane/ świat po Potopie nie Enoadir abo Anoadis, ale Paneadis abo Paneadą iakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie/ y na tymże ią mieyscu pokazuie.

Od tego tedy Panosa III. P. świata nastąpiła różność między Scytami w Successrorze iego Malaleelu IV. Panu świata: tak iż samę linią iego/ która w pomienioney Panosze pierwotney stolicy świata panowała/ zwano Scytami Panochami/ a inszych wszych Scythami gminnemi. Ztądże Żydzi Giganty od wieków sławne (iako mamy Genes. 6) Anachami/ miasto Panochami zowią/ których Abben Ezra tamże wywodźi z Anacha pierwszego Giganta/ mówiąc o nim że był z liniey synów Bożych/ to iest Sethyanów według pospolitego wykładu.

Zkąd znać/ że ten po Żydowsku Anoch z liniey Sethowey/ nie kto inszy był iedno Malaleel IV. Pan świata; który od nastąpienia po Enosu abo raczey Panoszu na Panowanie (w pomienioney Panosze/ pierwotney stolicy świata) Panoch rzeczony/ pierwszy na świećie począł Gigantomachią/ to iest/ prześladowanie Kainianów. Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa abo Enosa dziada iego iż kacerstwo y bunty Kainiowskie/ wielką były górę wzięły (iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc że było potrzeba oraz y przećiwko ich kacerstwu y buntom woiować/ temu Wnukowi swemu/ dla sposobnośći do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuie) spuśćił Panowanie/ od którego był Panochiem przezwany: a sam sie na osobliwą pieczą dusz ludzkich obróćił; tako się pokazuie z onych słów Gen. 4. Ipse coepit invocare nomen Domini, Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest/ nowym z porządzeniem/ obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kaymowskiego. W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch ś. wielą pism kacerwo Kaymowskie psował/ iako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym/ Noe był na Biskupstwo świata nastąpił/ które potym Semowi synowi swemu spuśćił/ ten zaś Abrahamowi; iako Moyzes pokazuie/ Gen. 14.

Panoch (lubo Anach po Żydowsku) IV. Pan świata zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scythyckiemu gromić/ póty aż ich 560. roku po stworzeniu świata podbił/ nie tylko pod posłuszeństwo/ iako dźieśięć lat przed tym/ ale też y pod hołdy; przeto iż podbići pierwszy raz/ znowu się byli zbuntowali. Za co iako się wysszey namieniło/ on Panoch pierwszy woiennik na świećie rzeczony był Molaleł abo Malaleel: przeto iż onego mola narodu ludzkiego/ to iest/ Kaina y z iego potomstwem/ nie bez wielkiego krwie rozlania podbił. Z tądże Trogus prawdźiwie powiedźiał/ lib. 2. iż Azya Scythom, 1500. lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraćiwszy wpada ono podbyćie Azyey w pomieniony rok świata. 560. Czego mu iasnie pismo Boże potwierdza Iozuae 14. iako się wnetże pokaże.

To takie Panocha Mola-leła lubo Malaleela Kainianów prześladowanie/ świat zowie Gigantomachią/ iakoby Gigantów machanie/ to iest/ kiymi abo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie. Co ztąd iawno iest/ iż Żydźi Giganty zowią Anachami/ miasto Panochami. Jednakże Gigantów abo raczey Gigasów imię/ nie w ten się czas było ziawiło na świećie/ ale dopiero około czasów śmierći Jadamowey/ to iest/ około roku 930. po stworzeniu: kiedy Mathusale V. Pan świata/ wyśiekł był do szczętu Kayniany/ y uspokoił ziemie: iako się pokazuie z onych słów Iosu. 14. Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs: to iest/ Iadam naywiększey tam między Panochami pogrzebion iest, a ziemia sie uspokoiła od woien. W ten czas abowiem że Scythowie Panochowie (iako się wyżey namieniło) Kainiany aże za Nyl po Aphryce gonili/ a na wschód słońca aż do Gongesu abo Gangesu płaszali/ ztąd Gongesami/ takoby goniącemi gies rozegżonych abo rosproszonych Kainianów byli nazwani: a pomienione rzeki które ućiekaiąc pomąćili/ iedne to iest Nil dziśieyszy/ przezwano Gon/ z czego Żydźi uczynili Gehon/ a druga Gonges/ którą Moyzesz w tenże sens przezwał Wyżonem/ iakoby wygnaniem/ a nowszy Żydźi Phisonem. Z tych tedy Gongesów/ nowsze ięzyki wyrsowały Gigasów iako y z rzeki Gonges Ganges: a z zwyćiężce Mathu-śćiałocha (przeto iż był mat wyśiekł) Żydźi Mathusala. Czego dosyć oczywiśćie potwierdza to samo/ że go (iak się rzekło) Chaldeowie y Arabowie nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach miasto Matuśćiałoch: a wykładaią go Mittens mortem, abo Apostolus mortis, lubo Mortem postulans.

Nic inszego tedy nie byli sławni oni od wieków Gen. 6. Gigasowie/ lubo z cudzoziemska choć źle Gigantowie/ iedno Scythowie Panochowie. Których to Gigasów nasz ięzyk Olbrzymami zowie/ od podobnego Chamianów po Potopie/ na tychże mieyscach/ to iest/ w Egypćie y Babylonie podbićia/ y przez też rzeki płaszania. Co iż beł Olan lubo z cudzoźiemska Alan przodek nasz) potym za czasem Polach/ y inszemi przezwiskami iako się niżey obaczy rzeczony) uczynił/ y strach na wszystek świat puśćił/ ztąd Gigasa zowiemy Olbrzym iakoby Olan brzmi: bo głośne imię iego było po świećie/ iako się niżey pokaże.

Dwoiacy tedy byli od wieków Scythowie/ abo Sethowi potomkowie. Jedni Scythowie Panochowie/ w których liniey było Panowanie świata/ y w ręku pomieniona Panocha pierwotna stolica iego: a drudzy Scythowie pospolići. Panochów Pismo ś. zowie synami Bożymi, a pospolitych lubo gminnych/ ze wszytkim inszym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiey liniey) synami ludzkimi; iako mamy Gen. 6: Świat zaś/ Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie. Ztądże Łaćinnicy takiego zowią Nobilis, iakoby Nebo-licz/ to iest między syny Nieba policzony: a my Slachćic, iakoby z Lacha ććić: a to dla tego iż nie przez żadne przywłaszczenie/ ale przyrodzoną mamy zacność Slachectwa. Ztąd znać iako wielka iest różność/ między Slachćicem a Nobilisem.
Zatrzymała starożytność/ lubo to w inszych słowiech/ tąż własną różność Scythów Panochów/ od inszych pospolitych/ aż do dnia dziśieyszego/ kto uważy/ co to iest Scythae Regij a Vulgures; (iedno to abowiem iest Panoch a Króluiący.) Także y w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scythyey/ w osobie iedney Panny/ od połowice na dół Jaszczurki; co się niżey wywiedźie.

Piotr-246 · Gość

kolejne poprawki:

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacności pierwotnego Scythyckiego Państwa przed Potopem, i rożności Scythow Panochow (jeszcze na on czas) od gminnych.

Iadamowe Panowanie światu, w Raju władzą od Boga wziętą poczęte, z razu, to iest przed grzechem, szczera Poradziesz była/ ktorą nowsze ięzyki Arystokracyą zowią; przeto iż w Poradzieży jednaką wszyscy wolność mówienia maiąc parzystokraczą.

Spólnie albowiem do Jadama i Jewy rzekł Pan Bóg:

(Gen.1) Rośććie y mnożćie się, a napełniaycie ziemię, y podbiiaycie ią: a panuyćie rybom morzkim, ptastwu nieba, y wszem rzeczom co się ruchaią na ziemi.

Któremi słowami Pan Bóg wszechmogący/ naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich/ potwierdził i ugruntował mówiąc: Rośććie y mnóżćie się, a napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią.

A potym tak im samym/ iako i potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi.

Z tądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2.

Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia.

Prawem przyrodzonym albo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź wspólne wszytkich. Jako mamy y Decret: distin: 8. capite 1.

Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił/ tedy wszelki człowiek iednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą/ pókiby iey sobie który z nich był na swóy obecny pożytek/ abo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie/ żadenby sobie był nic nie przywłaszczał/ ale tylko czasu potrzeby/ czego chciał iak swego zażył: a póki by czego był ieden zażywał/ pótyby się tego drugi był nie tykał.

Ale zwierzchność nad ludźmi/ przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuie) podobno także w mężczyznie y białeygłowie/ na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoie od Boga wzięte/ wlali: ći zaś także na drugich: y tak zawsze na potym.

Bo władza owa od Boga postanowiona także musiała mieć nasienie następstwa, iako i wszelka insza rzecz od niego stworzona nasienie płodu/ według onych słów. Iob 36:

Deus Reges in solio collocat in perpetuum,

to iest BÓG Króle na Maiestaćie postanawia na wieki.

Prawda iest/ iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie/ żadnych hołdów/ robót/ y ćiężarów/ nie wyćiągałaby była po inszych ludziach; iednakże miałaby była wzgląd swóy/ y władzą nad napełnioną ziemią/ według pomienionych słów: Napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią.

Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łaćinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku abo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raiu poczeło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama i Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią/ to iest że ieden był miany arcy nad wszytkimi:

gdy Pan Bóg między inszymi troskami naznaczonymi Jewie/ odiął iey władzą panowania/ mówiąc Gen. 2. Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą. Bo temi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg władzą Jadamowe nad nią/ y wszytkim przyszłym iey potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć/ że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; iako y ono pospolite wszytkiego potomstwa iego/ na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći;

Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały.

Z tądże Augustyn Św. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi:

Per iura Regia possidentur possesiones,

to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia.

Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.

Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5.

Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti.

Nad wyższego - mówi - drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów.

Który luboby go kto nie chciał znać za takiego/ przecie iednak przez to prawa swego nie traci/ równie iako Papież Duchownego na wszytek świat/ choć go wiele Pogan/ Kacerzów/ i Odsczepieńców niechcą znać za takiego.

Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością iedna iest od Boga wzięta/ iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach abo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26:

Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum.
to iest/ Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki.

Rayniki mówię nie Króle bo Królowie abo Karalowie/ Sędziami tylko niegdy bywali/ od Rayników nad krainami na karanie y czynienie sprawiedliwośći postanowionemi.

Druga zaś zwierzchność iest Królów abo Sędziów/ nie władzą Boża/ ale abo własną siłą/ abo za zezwoleniem się poddanych/ postanowiona do czasu: o iakich mamy słowa Boże Ozeae 3. :

Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi.
Oni mówi królowali, a nie zemnie, Panami byli, a iam nie znał. to iest ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność jeżeli własną siłą powstała, tedy się tyraństwem zowie: przeto, że ci tacy rany zadawaią, szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie mają żadnego prawa.

A ieżeli iest z uchwału poddanych, tedy względem ich słuszna iest, lubo to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: ieżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia/ y nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie.

To iest/ że ieno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież/ a Pan świecki wszytkiej ziemi: pod którym także będą/ iako niegdyś bywali Czarowie/ pod Czarami Raynicy/ a pod Raynikami Królowie abo Karalowie y Xiążęta z inszemi Pany doczesnemi.

Gdy tedy po grzechu pierworodnym/ zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została/ takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia iego/ trwała aż do tego czasu/ kiedy spuśćił synowi swemu na imie Sethowi/ Panowanie świata; iako się niżey pokaże.

W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić:

dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie/ nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata/ z pierwszych dwu zmieszany/ to iest Poradzieska Mień-arcość/ lubo Aristocratica Monarchia, iaką po dziśdzień w Polszcze mamy: iż ieden Pan ma harc y górę nad wszytkimi/ ale to nie inaczey/ ieno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento.

Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Sethyckie abo raczey Scythyckie: bo tego syna Jadamowego/ którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter/ Sethem uczyniła/ Żydzi Azyańscy/ Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Sethem ale Scythem zowią: iako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemaiąc abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy

c ć cz,
s ś sz,
z ż ź,

i inszymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a, o, u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować, że ich teraz i sami nie rozumieią.

Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata?

Stąd, iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica i Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc/ Togryś y Tagrodź, oboie zowią Tygris: choć jedno iest źwierze/ od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rayska rzeka Tagrodz dla tego tak nazwana/ iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany/ od inszego dobrego potomstwa Jadamowego: iako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze.

Ta niedoskonałość liter "ość" i "usta" w jedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła.

Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Seta zamiast Scyta, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.

Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda.

A ponieważ tak iest/ tedyć wytraćiwszy 1500. lat przed Ninem/ musiał się ten hołd w 560. lat po stworzeniu świata począć: to iest/ w ten czas kiedy Pan świata/ Kainiany podbił pod posłuszeństwo/ y iako się niżey pokaże/ takowe iarzmo na nich włożywszy/ za to przezwiska Malaleel abo raczey Mola-leł nabył; bo nie było na on czas mola/ naród ludzki psuiącego/ prócz Kaina z potomstwem iego. Ztądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabeł nieśmiertelney chwały.

Na tym tedy fundamenćie stoiąc/ ieżeli Scythowie w 560. lat po stworzeniu świata panowali/ tedyć nie od kogo inszego mogli tak bydź ieszcze na on czas nazwani/ ieno od tego Scytha lubo Setha syna Jadamowego. A wzaiem zaś/ ieżeli Scythowie od Scytha rzeczeni na początku panowali/ tedyć musi bydź iż Scyth abo Seth muśiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.

Stądże mamy. Eccl. 49. Set i Sem, chwały dostąpili przed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tamten świecką z którego Scytowie/ albo Setianowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum.

Zaczym ieżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi, iż Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczej być nie może/ jeno iż Scythowie ci że byli co y Setianowie, to iest nasławniejszego syna i Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek/ y ztąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scytów od Seta, syna Jadamowego/ y Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egyptcyany o starożytność rodzaiu toczyła/ to iest/ którzyby z nich pierwszymi na świećie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaiu swego y Scythyę/ swoie pokazowali/ gdzie y Moyzesz o mieysce Ray w Bibliey ukazuie: to iest w Armeniey.

Bo co o miejsce Raiu/ łacno się go dorachować z słów Moyzeszowych/ iż był na Ormiańskiej górze/ z którey Tygris y Euphrates Rayskie rzeki wychodzą.

Jeżelić abowiem wszyscy iednostaynie o Tygru wykładaią/ one słowa Moyzeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z mieysca rozkoszy. tedyć Ray abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu.

Czego y same imiona tey góry potwierdzaią/ bo tą Żydzi Ararath to iest/ hora abo góra radości: a Scythowie Torem dla tego zowią/ iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana. Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; iako y złoto/ iż się w górach znayduie/ po Włosku nazwane Oro, iakoby horne abo górne/ Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy ięzyk Łaćiński w Plautusa, y wiele słów inszych. Tam tedy na górze Ararath Moyzesz Ray y początek narodu ludzkiego/ nie inaczey tylko rzekami pokazuie.

A Scythowie tamże/ y także właśnie/ iako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po inszych wywodach/ w te słowa: Nuż iawno iest, że Scythia nad wszystkie ziemie tak jest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niej się począwszy, do Czarnego, Perskiego i Egypskiego morza wypadają.

Jeżelić abowiem między tymi rzekami/ które w pomienione trzy morza wpadaią/ naznacznieysze są Tygrys i Euphrat, co te Rayskimi zowie Mojzesz/ tedyć oczywista iest rzecz/ iż tam Scytowie Scythyą swoię/ gdzie y Moyzesz Ray/ a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali.

Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament/ nie mniey oczywista rzecz iest/ że Scythowie nie mogli z tego inszego wziąć tak dawnego początku swego/ ieno z tego pomienionego Scyta lubo Seta, najznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy iest/ iż pierwotne światu Panowanie/ na które Scyth abo Seth wstąpił po Jadamie/ naprzód w Raiu się poczęło; bo y sam Ray w Scytyey był/ którą na on czas w Armeniey Scythowie pokazowali. A po wygnaniu z Rayu naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło.

Z których rzek Rajskich/ iż Rayka, to iest rzeka z Raju wychodząca: (od którey naprzód poznanej/ wszelką ciekącą wodę reką ablo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis albo Poradzież/ to iest/ Państwo Scythyckie abo Sethowskie/ od wyroctwa Kainiowskiego: iako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1.

Stądże nazwana była Tagrodź, jakoby przegroda. A Euphrates iż lubo z teyże góry/ z którey też y Tagrodź wypada/ i w toż może co y ona wpada/ iednakże nie prosto iako ona/ ale tak bardzo na koło idzie/ iż wyszedszy z źródła swego między północy a zachód/ kołem wypada na południe; ztądże nazwany obrotem albo owrotem/ poprawcy słów przekrzćili Euphratem.

Naostatek gdy aż około zeszćia Jadama y Jewy/ Matusale Piąty Pan świata/ wyśiekszy Kainiany świat uspokoił/ dopiero w ten czas Paradis abo Poradzież/ to iest/ pierwotne Scythyckie Państwo iego/ rośćiągnęło się było aż do rzek Gangesa y Nylu; które Moyzesz Phizonem y Gehonem zowie: i dlatego ie między Paradyskie rzeki iako granice iego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek/ z tąd im są dane/ iż (iako sam rozum pokazuie) nie bez tego że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie iakokolwiek przepławiło/ z tądże iedne Żydzi zowią Phisonem miasto Wyżonem/ iakoby mieyscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem miasto Gongesem/ iakoby mieyscem gdzie goniono/ ongieś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka/ to iest/ Nyl/ dla tegoż też nabeła imienia Gon/ z które Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nyl ostatki Kainianów po Aphryce goniono/ tako się pokazuie z oney woyny/ którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa/ iż będąc w Egypćie/ słychał ią tam być iescze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama i Jewy wyśiekszy Mathusale Kainiany/ aż po te rzeki Państwo uspokoił/ iako świadczy ono mieysce Pisma ś. Ios: 14.

Iadam naywiększy między Anachami pogrzebion iest, a ziemia przestała od wojen, to iest uspokoiła się od oney wrzawy długich woien z Kainianami.

Za które uspokojenie źiemie Piąty Pan świata iż Kainiany wyśiekł/ którzy świat mąćili/ nazwany był Matuściałoch; iako z Azyańskich Żydów/ Chaldeów/ Arabów/ y wszytkich Azyanów/ którzy go nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach; a wykładaią to imię Mittens mortem abo Nuncius mortis.

O tym tedy rozciągnieniu się Scytyckiego Państwa/ a nie o Raiu/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli/ rozumieć potrzeba co między inszymi Genebr. lib. 1. mówi: Niektórzy chcą, że się Paradys rośćiągał szeroko, po Armeniey, Syriey, Arabiey, y daleko na wschód słońca: to iest aż do pomienioney rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwojako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód i właśnie/ za pierwotne światu panowanie (od Seta abo Scyta syna i następce Jadamowego/ Sethyckie abo Scythyckie nazwane (przeto iż iest iako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość/ abo Aristocratica Monarchia. A potym za Ray/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dlatego iż się to Panowanie od Boga postanowione/ w Raiu naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów/ między inszemi Ezechiela Proroka/ y Historyka ś. do Króla Tyru. cap. 28.

Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti,

to iest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w roskoszach Raiu Bożego.

Także y z drugich słów między inszemi tegoż Proroka do AEgyptskiego Pharaona cap. 31.

AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei.

To iest/ Uganiały się z niem wszystkie drzewa roskoszy, które były w Raiu Bożym.

Z tych mowie słów Prorockich łacno się dorachować/ co on Paradyżem abo Raiem zowie: bo rzecz iest nad słońce iaśnieysza/ iż żaden Król Tyru nie rychło po potopie zbudowanego nigdy nie był w onym Raiu/ gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli:

Ani też Rayskie drzewa bezrozumne będąc mogły sie o co z Pharaonem uganiać/ iako wzaim ani Pharaonowie nie rychło po potopie w AEgypćie panowawszy/ Rayskich drzew widżieli.

Jstotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może bydź ie on ten/ iż Królowie Tyru nie Raynikami byli iako AEgyptscy Pharaonowie/ ale Raynikami: to iest członkami Scythickiey Poradzieży lubo Aristokratyckiey ich Monarchiy; iaką po dziśdzień w Polszcze mamy.

Jż (iak się rzekło) ieden iest Monarcha lubo Mian arcy/ to iest nad wszytkich: ale to nie inaczey ieno z spólney wszystkich Arystokracyi/ lubo Parzystokraczenia.

Te tedy godność ucześnictwa wymawia Prorok y Historyk Boży/ Królem Tyru/ mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to iest: Ty mądry i ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego/ którego on Gen. 5. Urodził na wyobrażenie y podobieństwo swoie, y nazwał imię iego Seth, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w roskoszach Poradzieży Bożej. to iest Aristokracyey władzą Boża w Raiu postanowioney.

A iż Królowie Tyru trzymali Czarstwo Syryskie/ które po przenieśieniu Sethowego Maiestatu z Libanu do naszey Korony Polskiey/ (iako się niżey pokaże) między wszytkiemi Carstwy pierwotnego Scythyckiego Państwa/ iako Assyriyskim abo Perskim/ Jndiyskiw/ Tatarskim/ Libiyskim y Rzymskim naprzednieysze było/ y na Libanie Syriyskiey górze stolice swoie miało:

dla tego przydaie Królowi Tyru Prorok wymówki zacności iego/ mówiąc daley tamże:

Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei,

to iest: Ty nad wszystkie Czarów nawysszy y ochrońco ich, położyłem ćię na górze S. Bożey. Bo to Cherub, abo iako Żydzi czytaią Cheruw iest zepsowane słowo Czarów abo Cesarzów.

Y tenże sens iest drugich pomienionych ztego Proroka do AEgyptskiego Pharaona:

AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei.

Uganiały się znim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożey,

to iest/ Scytyccy Panowie świata/ y ich pomienieni Czarowie Syriyscy/ z swoimi Raynikami pod nimi króluiącemi.

Bo iako się pokazało/ wszytka starożytność w ten że sens świadczy/ że się Scythowie przez długie czasy z Egypcyanami uganiali/ sprzeczaiąc się któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scythyckie przemogły.

Tak y sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież abo Arystokratykcą Monarchią rozumiał/ kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu Luc. 23. Panie, pamiętay na mię, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział Dziś zemną będziesz w Paradysu. Bo y w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież iest/ ponieważ nie sam tam panuie/ ale y święći iego będą z nim królować: (iako Senat iaki z Panem swoim) y sądzić z nim iako przyobiecał/ mówiąc: Matt: 19. Gdy uśiądzie Syn człowieczy na Stolicy maiestatu swego, będziećie ywy śiedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokolenia synów Izraelskich. Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi iako dźiśieysze Imperium, które naprzód y właśnie rozumie się/ za Wypieractwo abo Hetmanstwo kośćioła Bożego na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich/ władzą Papieską postanowione: a potym y za część Niemieckiey źiemie/ w którey sie poczęło takowego Hetmana obieranie. Y iako wzaim to Imperium, ako Hetmaństwo Chrześćiańskie/ od mieysca zowie się Niemieckim/ tak y Paradisus abo Poradzież/ to iest pierwotne Radźieckie światu panowanie/ wzaiem się też od mieysca/ Raiem niegdy zwało.

Ztądże starzy Scythowie Króle których postanawiali po świećie zwali Raynikami/ dla różnośći od Rayników: iakoby oną władzą/ która się w Raiu poczęła ustanowionemi. Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europskich/ których miasto Raynik/ Łaćinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc/ poświadczaią Genebr. iże Scythowie postanowili królestwa Medyiskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie, y niemal wszystkie insze, co ich iest na świećie. A wprawdźie słusznie to mówi Genebr. lib. 1. bo inaczey bydź nie mogło: ponieważ pospolity głos wszstkich wola/ z Markiem Porcyusem Katonowym/ iż Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse. Początek, prawi/ rodzaiu, zawsze się Scythom przyznawa, od których rospłodzonych, udaią (to iest stare wieki) że się osady po świećie roskrzewiły. Jeżelić abowiem Scythowie a nie kto inszy/ świat zrazu osadzili (co sie potwierdza y z onych słów o Panu Bogu Iob. 26. Qui extendit Aquilonem super vacuum, to iest/ który rośćiąga Aquilon po czczych mieyscach bo Aquilon iako sie niżey pokaże/ Scythya królewska iest abo Korona Polska) tedyć pewnie y Króle źiemicom dawali/ które iako członki swego Państwa Raynikami zwali/ dla różności od Rayników abo Tyranów/ których Scythowie zawsze psowali gdziekolwiek sie ziawiali: a to władza onych słów Bożych w Raiu do Jadama Gen. 1. Napełniayćie ziemie, a podbiiayćie ią.

Ten Seth pierwszy Pan świata po Jadamie, miasto był założył na Libanie Syriyskiey górze, iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi/ (która stąd imienia tego nabyła, iż ią był nad insze miejsca ulubił.) I nazwał ono miasto nie Henochą/ albo z Chaldeyska y Arabska Hnochą/ ale Panochą od imienia syna y następce swego Enosa/ lub z Chaldeyska y Arabska Anosa/ a po naszemu Panosza/ jakoby Panaczka abo syna Panowego/ to iest Seta/ po Jadamie Pana świata.

Bo od wszytkich słów/ które sie ieno od A. abo E. poczynaią/ poprawcy pierwotny początek odćięli: iako się w Perspekt: pierwszą regułą psowania słów pokazało. Żydzi zaś nie maią pewnych wokaliszów/ abo słowiących liter/ ale ie tylko świeżo wynależionemi znakami w iednym aleph rozznaczaią/ iako my/ ć. y cz od gołego c.

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków/ łacno im było zepsować Anosa w Enosa. A tego/ że temu słowu Anos nie inszey litery iedno P. nie dostawa/ tak iż ma bydź nie Anos ale Panos/ a zatym y pomienione miasto Sethowe od niego nazwane/ nie Anocha ale Panocha/ ztąd się iawnie pokazuie/ iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładaią Nomen Domini, które w pierwotnem ięzyku iest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane/ świat po Potopie nie Enoadir abo Anoadis, ale Paneadis abo Paneadą iakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie/ y na tymże ią mieyscu pokazuie.

Od tego tedy Panosa III. P. świata nastąpiła różność między Scytami w Successrorze iego Malaleelu IV. Panu świata: tak iż samę linią iego/ która w pomienioney Panosze pierwotney stolicy świata panowała/ zwano Scytami Panochami/ a inszych wszych Scythami gminnemi. Ztądże Żydzi Giganty od wieków sławne (iako mamy Genes. 6) Anachami/ miasto Panochami zowią/ których Abben Ezra tamże wywodźi z Anacha pierwszego Giganta/ mówiąc o nim że był z liniey synów Bożych/ to iest Sethyanów według pospolitego wykładu.

Skąd znać/ że ten po Żydowsku Anoch z linii Sethowej/ nie kto inszy był iedno Malaleel Czwarty Pan świata; który od nastąpienia po Enosu abo raczey Panoszu na Panowanie (w pomienionej Panosze, pierwotney stolicy świata) Panoch rzeczony/ pierwszy na świećie począł Gigantomachią/ to iest/ prześladowanie Kainianów.

Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa albo Enosa dziada jego iż kacerstwo i bunty Kainiowskie/ wielką były górę wzięły (iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc, że było potrzeba oraz i przećiwko ich kacerstwu i buntom woiować/ temu Wnukowi swemu/ dla sposobnośći do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuie) spuścił Panowanie/ od którego był Panochiem przezwany: a sam sie na osobliwą pieczą dusz ludzkich obróćił; tako się pokazuie z onych słów Gen. 4 :

Ipse coepit invocare nomen Domini,

Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest/ nowym z porządzeniem/ obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kaymowskiego.

W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch Święty wielą pism kacerwo Kaymowskie psował/ iako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym, Noe był na Biskupstwo świata nastąpił/ które potem Semowi synowi swemu spuścił/ ten zaś Abrahamowi; jako Mojżess pokazuje/ Gen. 14.

Panoch (lub Anach po Żydowsku) Czwarty Pan świata zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scytyckiemu gromić, póty aż ich 560. roku po stworzeniu świata podbił/ nie tylko pod posłuszeństwo/ iako dźieśięć lat przed tym/ ale też i pod hołdy; przeto iż podbići pierwszy raz/ znowu się byli zbuntowali.

Za co iako się wyżey namieniło/ on Panoch pierwszy wojennik na świećie rzeczony był Molaleł abo Malaleel: przeto iż onego mola narodu ludzkiego/ to iest/ Kaina i z iego potomstwem/ nie bez wielkiego krwi rozlania podbił.

Stądże Trogus prawdźiwie powiedźiał/ lib. 2. iż Azya Scythom, 1500. lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraćiwszy wpada ono podbyćie Azyey w pomieniony rok świata. 560. Czego mu jasnie pismo Boże potwierdza Iozuae 14. iako się wnetże pokaże.

To takie Panocha Mola-leła lubo Malaleela Kainianów prześladowanie/ świat zowie Gigantomachią/ iakoby Gigantów machanie/ to iest/ kiymi abo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie. Co ztąd iawno iest/ iż Żydźi Giganty zowią Anachami/ miasto Panochami. Jednakże Gigantów abo raczey Gigasów imię/ nie w ten się czas było ziawiło na świećie/ ale dopiero około czasów śmierći Jadamowey/ to iest/ około roku 930. po stworzeniu: kiedy Mathusale V. Pan świata/ wyśiekł był do szczętu Kayniany/ y uspokoił ziemie: iako się pokazuie z onych słów Iosu. 14.

Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs:

to iest/ Iadam największej tam między Panochami pogrzebion iest, a ziemia sie uspokoiła od woien.

W ten czas abowiem, że Scythowie Panochowie (iako się wyżey namieniło) Kainiany aże za Nil po Afryce gonili/ a na wschód słońca aż do Gongesu abo Gangesu płaszali/ stąd Gongesami/ takoby goniącemi gies rozegżonych abo rosproszonych Kainianów byli nazwani: a pomienione rzeki które ućiekaiąc pomąćili/ iedne to iest Nil dziśieyszy/ przezwano Gon/ z czego Żydźi uczynili Gehon/ a druga Gonges/ którą Moyzesz w tenże sens przezwał Wyżonem/ iakoby wygnaniem/ a nowszy Żydźi Phisonem.

Z tych tedy Gongesów/ nowsze ięzyki wyrsowały Gigasów iako i z rzeki Gonges Ganges: a z zwyćiężce Mathu-śćiałocha (przeto iż był mat wyśiekł) Żydźi Mathusala.

Czego dosyć oczywiśćie potwierdza to samo/ że go (iak się rzekło) Chaldeowie i Arabowie nie Mathusale zowią, ale Mathuśćialach zamiast Matuśćiałoch: a wykładaią go Mittens mortem, abo Apostolus mortis, lubo Mortem postulans.

Nic inszego tedy nie byli sławni oni od wieków Gen. 6. Gigasowie/ lubo z cudzoziemska choć źle Gigantowie/ iedno Scythowie Panochowie. Których to Gigasów nasz ięzyk Olbrzymami zowie/ od podobnego Chamianów po Potopie/ na tychże mieyscach/ to iest/ w Egypćie y Babylonie podbićia/ y przez też rzeki płaszania. Co iż beł Olan lubo z cudzoźiemska Alan przodek nasz) potym za czasem Polach/ y inszemi przezwiskami iako się niżey obaczy rzeczony) uczynił/ y strach na wszystek świat puśćił/ ztąd Gigasa zowiemy Olbrzym iakoby Olan brzmi: bo głośne imię iego było po świećie/ iako się niżey pokaże.

Dwoiacy tedy byli od wieków Scytowie, albo Sethowi potomkowie. Jedni Scytowie Panochowie, w których linii było Panowanie świata/ i w ręku pomieniona Panocha pierwotna stolica iego: a drudzy Scytowie pospolići.

Panochów Pismo Święte zowie synami Bożymi, a pospolitych lub gminnych, ze wszytkim inszym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiey liniey) synami ludzkimi; iako mamy Gen. 6:

Świat zaś/ Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie.

Stądże Łacinnicy takiego zowią Nobilis, jakoby Nebo-licz/ to jest między syny Nieba policzony: a my Slachcic, iakoby z Lacha ććić:

a to dla tego iż nie przez żadne przywłaszczenie, ale przyrodzoną mamy zacność Slachectwa. Stąd znać jako wielka iest różność/ między Slachćicem a Nobilisem.

Zatrzymała starożytność lubo to w inszych słowiech/ tąż własną różność Scytów Panochów/ od inszych pospolitych/ aż do dnia dziśieyszego

/ kto uważy/ co to iest Scythae Regij a Vulgures; (iedno to albowiem jest Panoch a Króluiący.) Także y w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scythyey/ w osobie iedney Panny/ od połowice na dół Jaszczurki; co się niżey wywiedźie.

Piotr-246 · Gość

kolejne poprawki:

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacności pierwotnego Scythyckiego Państwa przed Potopem, i różności Scytów Panochów (jeszcze na on czas) od gminnych.

Iadamowe Panowanie światu, w Raju władzą od Boga wziętą poczęte, z razu, to jest przed grzechem, szczera Poradziesz była/ którą nowsze języki Arystokracyą zowią; przeto iż w Poradzieży jednaką wszyscy wolność mówienia mając, parzystokraczą.

Spólnie albowiem do Jadama i Jewy rzekł Pan Bóg:

(Gen.1) Rośćcie y mnożcie się, a napełniaycie ziemię, i podbijajcie ją: a panuyćie rybom morskim, ptactwu nieba, i wszem rzeczom co się ruchają na ziemi.

Którymi słowami Pan Bóg wszechmogący, naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich potwierdził i ugruntował mówiąc: Rośćcie i mnóżcie się, a napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią.

A potym tak im samym/ iako i potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi.

Z tądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2.

Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia.

Prawem przyrodzonym albo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź wspólne wszytkich. Jako mamy y Decret: distin: 8. capite 1.

Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił/ tedy wszelki człowiek iednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą/ pókiby iey sobie który z nich był na swóy obecny pożytek/ abo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie/ żadenby sobie był nic nie przywłaszczał/ ale tylko czasu potrzeby/ czego chciał iak swego zażył: a póki by czego był ieden zażywał/ pótyby się tego drugi był nie tykał.

Ale zwierzchność nad ludźmi/ przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuje) podobno także w mężczyznie i białeygłowie/ na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoie od Boga wzięte/ wlali: ći zaś także na drugich: i tak zawsze na potym.

Bo władza owa od Boga postanowiona także musiała mieć nasienie następstwa, jako i wszelka insza rzecz od niego stworzona nasienie płodu/ według onych słów. Iob 36:

Deus Reges in solio collocat in perpetuum,

to iest: BÓG Króle na Majestaćie postanawia na wieki.

Prawda iest, iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie, żadnych hołdów, robót/ y ćiężarów/ nie wyćiągałaby była po inszych ludziach; iednakże miałaby była wzgląd swóy/ y władzą nad napełnioną ziemią/ według pomienionych słów: Napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią.

Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łacinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku albo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raju poczęło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama i Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią, to iest, że jeden był miany arcy nad wszytkimi:

gdy Pan Bóg między innymi troskami naznaczonymi Jewie, odiął iej władzę panowania/ mówiąc Gen. 2. Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą. Bo temi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg władzą Jadamowe nad nią/ y wszytkim przyszłym iey potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć/ że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; iako i ono pospolite wszytkiego potomstwa iego/ na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći;

Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały.

Z tądże Augustyn Św. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi:

Per iura Regia possidentur possesiones,

to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia.

Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.

Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5.

Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti.

Nad wyższego - mówi - drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów.

Który luboby go kto nie chciał znać za takiego, przecie iednak przez to prawa swego nie traci, równie iako Papież Duchownego na wszytek świat, choć go wiele Pogan, Kacerzów i Odsczepieńców niechcą znać za takiego.

Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością jedna iest od Boga wzięta, iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach albo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26:

Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum.
to iest: Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki.

Rayniki mówię, nie Króle, bo Królowie albo Karalowie, Sędziami tylko niegdy bywali, od Rayników nad krainami na karanie i czynienie sprawiedliwośći postanowionemi.

Druga zaś zwierzchność jest Królów albo Sędziów/ nie władzą Boża/ ale albo własną siłą/ albo za zezwoleniem się poddanych/ postanowiona do czasu: o jakich mamy słowa Boże Ozeae 3. :

Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi.
Oni mówi królowali, a nie ze mnie, Panami byli, a jam nie znał, to iest ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność jeżeli własną siłą powstała, tedy się tyraństwem zowie: przeto, że ci tacy rany zadawaią, szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie mają żadnego prawa.

A ieżeli iest z uchwału poddanych, tedy względem ich słuszna iest, lubo to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: ieżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia/ y nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie.

To iest/ że ieno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież/ a Pan świecki wszytkiej ziemi: pod którym także będą/ iako niegdyś bywali Czarowie/ pod Czarami Raynicy/ a pod Raynikami Królowie abo Karalowie y Xiążęta z inszemi Pany doczesnemi.

Gdy tedy po grzechu pierworodnym/ zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została/ takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia iego/ trwała aż do tego czasu/ kiedy spuśćił synowi swemu na imie Sethowi/ Panowanie świata; iako się niżey pokaże.

W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić:

dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie/ nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata/ z pierwszych dwu zmieszany/ to iest Poradzieska Mień-arcość/ lubo Aristocratica Monarchia, iaką po dziśdzień w Polszcze mamy: iż ieden Pan ma harc y górę nad wszytkimi/ ale to nie inaczey/ ieno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento.

Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Sethyckie abo raczey Scythyckie: bo tego syna Jadamowego/ którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter/ Sethem uczyniła/ Żydzi Azyańscy/ Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Sethem ale Scythem zowią: iako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemaiąc abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy

c ć cz,
s ś sz,
z ż ź,

i inszymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a, o, u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować, że ich teraz i sami nie rozumieią.

Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata?

Stąd, iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica i Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc/ Togryś y Tagrodź, oboie zowią Tygris: choć jedno iest źwierze/ od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rayska rzeka Tagrodz dla tego tak nazwana/ iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany/ od inszego dobrego potomstwa Jadamowego: iako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze.

Ta niedoskonałość liter "ość" i "usta" w jedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła.

Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Seta zamiast Scyta, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.

Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda.

A ponieważ tak jest/ tedyć wytraćiwszy 1500. lat przed Ninem/ musiał się ten hołd w 560 lat po stworzeniu świata począć: to jest/ w ten czas, kiedy Pan świata/ Kainiany podbił pod posłuszeństwo i iako się niżej pokaże/ takowe jarzmo na nich włożywszy/ za to przezwiska Malaleel abo raczey Mola-leł nabył; bo nie było na on czas mola, naród ludzki psuiącego, prócz Kaina z potomstwem jego.

Stądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabył nieśmiertelnej chwały.

Na tym tedy fundamenćie stojąc, jeżeli Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali, tedyć nie od kogo inszego mogli tak być jeszcze na on czas nazwani, jeno od tego Scyta lubo Seta, syna Jadamowego. A wzajem zaś, jeżeli Scytowie od Scyta rzeczeni na początku panowali, tedyć musi być, iż Scyt albo Set musiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.

Stądże mamy. Eccl. 49. Set i Sem, chwały dostąpili przed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tamten świecką z którego Scytowie/ albo Setianowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum.

Zaczym ieżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi, iż Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczej być nie może/ jeno iż Scythowie ci że byli co y Setianowie, to iest nasławniejszego syna i Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek/ y ztąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scytów od Seta, syna Jadamowego/ y Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egyptcyany o starożytność rodzaiu toczyła/ to iest/ którzyby z nich pierwszymi na świećie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaiu swego y Scythyę/ swoie pokazowali/ gdzie y Moyzesz o mieysce Ray w Bibliey ukazuie: to iest w Armeniey.

Bo co o miejsce Raiu/ łacno się go dorachować z słów Moyzeszowych/ iż był na Ormiańskiej górze/ z którey Tygris y Euphrates Rayskie rzeki wychodzą.

Jeżelić abowiem wszyscy iednostaynie o Tygru wykładaią/ one słowa Moyzeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z mieysca rozkoszy. tedyć Ray abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu.

Czego y same imiona tey góry potwierdzaią/ bo tą Żydzi Ararath to iest/ hora abo góra radości: a Scythowie Torem dla tego zowią/ iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana. Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; iako y złoto/ iż się w górach znayduie/ po Włosku nazwane Oro, iakoby horne abo górne/ Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy ięzyk Łaćiński w Plautusa, y wiele słów inszych. Tam tedy na górze Ararath Moyzesz Ray y początek narodu ludzkiego/ nie inaczey tylko rzekami pokazuie.

A Scythowie tamże/ y także właśnie/ iako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po inszych wywodach/ w te słowa: Nuż iawno iest, że Scythia nad wszystkie ziemie tak jest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niej się począwszy, do Czarnego, Perskiego i Egypskiego morza wypadają.

Jeżelić abowiem między tymi rzekami/ które w pomienione trzy morza wpadaią/ naznacznieysze są Tygrys i Euphrat, co te Rayskimi zowie Mojzesz/ tedyć oczywista iest rzecz/ iż tam Scytowie Scythyą swoię/ gdzie y Moyzesz Ray/ a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali.

Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament/ nie mniey oczywista rzecz iest/ że Scythowie nie mogli z tego inszego wziąć tak dawnego początku swego/ ieno z tego pomienionego Scyta lubo Seta, najznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy iest/ iż pierwotne światu Panowanie/ na które Scyth abo Seth wstąpił po Jadamie/ naprzód w Raiu się poczęło; bo y sam Ray w Scytyey był/ którą na on czas w Armeniey Scythowie pokazowali. A po wygnaniu z Rayu naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło.

Z których rzek Rajskich/ iż Rayka, to iest rzeka z Raju wychodząca: (od którey naprzód poznanej/ wszelką ciekącą wodę reką ablo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis albo Poradzież/ to iest/ Państwo Scythyckie abo Sethowskie/ od wyroctwa Kainiowskiego: iako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1.

Stądże nazwana była Tagrodź, jakoby przegroda. A Euphrates iż lubo z teyże góry/ z którey też y Tagrodź wypada/ i w toż może co y ona wpada/ iednakże nie prosto iako ona/ ale tak bardzo na koło idzie/ iż wyszedszy z źródła swego między północy a zachód/ kołem wypada na południe; ztądże nazwany obrotem albo owrotem/ poprawcy słów przekrzćili Euphratem.

Naostatek, gdy aż około zejścia Jadama i Jewy, Matusale, Piąty Pan świata, wyśiekszy Kainiany świat uspokoił, dopiero w ten czas Paradis albo Poradzież/ to iest/ pierwotne Scythyckie Państwo iego/ rośćiągnęło się było aż do rzek Gangesa y Nylu; które Moyzesz Phizonem y Gehonem zowie: i dlatego ie między Paradyskie rzeki iako granice iego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek/ stąd im są dane/ iż (iako sam rozum pokazuie) nie bez tego że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie iakokolwiek przepławiło/ stądże iedne Żydzi zowią Phisonem miasto Wyżonem/ iakoby mieyscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem miasto Gongesem/ iakoby mieyscem gdzie goniono/ ongieś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka/ to iest/ Nyl/ dla tegoż też nabeła imienia Gon/ z które Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nyl ostatki Kainianów po Aphryce goniono/ tako się pokazuie z oney woyny/ którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa/ iż będąc w Egypćie/ słychał ią tam być iescze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama i Jewy wyśiekszy Mathusale Kainiany/ aż po te rzeki Państwo uspokoił/ iako świadczy ono mieysce Pisma ś. Ios: 14.

Iadam naywiększy między Anachami pogrzebion iest, a ziemia przestała od wojen, to iest uspokoiła się od oney wrzawy długich woien z Kainianami.

Za które uspokojenie źiemie Piąty Pan świata iż Kainiany wyśiekł/ którzy świat mąćili/ nazwany był Matuściałoch; iako z Azyańskich Żydów/ Chaldeów/ Arabów/ y wszytkich Azyanów/ którzy go nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach; a wykładaią to imię Mittens mortem abo Nuncius mortis.

O tym tedy rozciągnieniu się Scytyckiego Państwa/ a nie o Raiu/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli/ rozumieć potrzeba co między inszymi Genebr. lib. 1. mówi: Niektórzy chcą, że się Paradys rośćiągał szeroko, po Armeniey, Syriey, Arabiey, y daleko na wschód słońca: to iest aż do pomienioney rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwojako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód i właśnie/ za pierwotne światu panowanie (od Seta abo Scyta syna i następce Jadamowego/ Sethyckie abo Scythyckie nazwane (przeto iż iest iako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość/ abo Aristocratica Monarchia. A potym za Ray/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dlatego iż się to Panowanie od Boga postanowione/ w Raiu naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów/ między inszemi Ezechiela Proroka/ y Historyka ś. do Króla Tyru. cap. 28.

Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti,

to iest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w roskoszach Raiu Bożego.

Także y z drugich słów między inszemi tegoż Proroka do AEgyptskiego Pharaona cap. 31.

AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei.

To iest/ Uganiały się z niem wszystkie drzewa roskoszy, które były w Raiu Bożym.

Z tych mowie słów Prorockich łacno się dorachować/ co on Paradyżem abo Raiem zowie: bo rzecz iest nad słońce iaśnieysza/ iż żaden Król Tyru nie rychło po potopie zbudowanego nigdy nie był w onym Raiu/ gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli:

Ani też Rayskie drzewa bezrozumne będąc mogły sie o co z Pharaonem uganiać/ iako wzaim ani Pharaonowie nie rychło po potopie w AEgypćie panowawszy/ Rayskich drzew widżieli.

Jstotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może bydź ie on ten/ iż Królowie Tyru nie Raynikami byli iako AEgyptscy Pharaonowie/ ale Raynikami: to iest członkami Scythickiey Poradzieży lubo Aristokratyckiey ich Monarchiy; iaką po dziśdzień w Polszcze mamy.

Jż (iak się rzekło) ieden iest Monarcha lubo Mian arcy/ to iest nad wszytkich: ale to nie inaczey ieno z spólney wszystkich Arystokracyi/ lubo Parzystokraczenia.

Te tedy godność ucześnictwa wymawia Prorok y Historyk Boży/ Królem Tyru/ mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to iest: Ty mądry i ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego/ którego on Gen. 5. Urodził na wyobrażenie y podobieństwo swoie, y nazwał imię iego Seth, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w roskoszach Poradzieży Bożej. to iest Aristokracyey władzą Boża w Raiu postanowioney.

A iż Królowie Tyru trzymali Czarstwo Syryskie/ które po przenieśieniu Sethowego Maiestatu z Libanu do naszey Korony Polskiey/ (iako się niżey pokaże) między wszytkiemi Carstwy pierwotnego Scythyckiego Państwa/ iako Assyriyskim abo Perskim/ Jndiyskiw/ Tatarskim/ Libiyskim y Rzymskim naprzednieysze było/ y na Libanie Syriyskiey górze stolice swoie miało:

dla tego przydaie Królowi Tyru Prorok wymówki zacności iego/ mówiąc daley tamże:

Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei,

to iest: Ty nad wszystkie Czarów nawysszy y ochrońco ich, położyłem ćię na górze S. Bożey. Bo to Cherub, abo iako Żydzi czytaią Cheruw iest zepsowane słowo Czarów abo Cesarzów.

Y tenże sens iest drugich pomienionych ztego Proroka do AEgyptskiego Pharaona:

AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei.

Uganiały się znim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożey,

to iest/ Scytyccy Panowie świata/ y ich pomienieni Czarowie Syriyscy/ z swoimi Raynikami pod nimi króluiącemi.

Bo iako się pokazało/ wszytka starożytność w ten że sens świadczy/ że się Scythowie przez długie czasy z Egypcyanami uganiali/ sprzeczaiąc się któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scythyckie przemogły.

Tak i sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież abo Arystokratykcą Monarchią rozumiał/ kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu Luc. 23. Panie, pamiętay na mię, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział Dziś zemną będziesz w Paradysu.

Bo i w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież jest, ponieważ nie sam tam panuje, ale y święći iego będą z nim królować: (iako Senat jaki z Panem swoim) i sądzić z nim iako przyobiecał/ mówiąc: Matt: 19.

Gdy uśiądzie Syn człowieczy na Stolicy maiestatu swego, będziećie i wy śiedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokolenia synów Izraelskich.

Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi iako dziśieysze Imperium, które naprzód y właśnie rozumie się/ za Wypieractwo abo Hetmanstwo kośćioła Bożego na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich, władzą Papieską postanowione: a potym i za część Niemieckiej źiemi, w którey sie poczęło takowego Hetmana obieranie.

I iako wzaim to Imperium, ako Hetmaństwo Chrześćiańskie/ od mieysca zowie się Niemieckim/ tak i Paradisus abo Poradzież/ to iest pierwotne Radźieckie światu panowanie/ wzaiem się też od mieysca/ Rajem niegdy zwało.

Ztądże starzy Scythowie Króle, których postanawiali po świećie zwali Raynikami/ dla różnośći od Rayników: iakoby oną władzą/ która się w Raiu poczęła ustanowionemi.

Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europskich/ których zamiast Raynik/ Łaćinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc, poświadczaią Genebr. iże Scythowie postanowili królestwa Medyiskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie, i niemal wszystkie insze, co ich iest na świećie.

A wprawdźie słusznie to mówi Genebr. lib. 1. bo inaczey bydź nie mogło: ponieważ pospolity głos wszstkich wola/ z Markiem Porcyusem Katonowym/ iż:

Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse.

Początek, prawi/ rodzaju, zawsze się Scythom przyznawa, od których rospłodzonych, udaią (to iest stare wieki) że się osady po świećie roskrzewiły.

Jeżelić abowiem Scythowie a nie kto inszy/ świat zrazu osadzili (co sie potwierdza y z onych słów o Panu Bogu Iob. 26.

Qui extendit Aquilonem super vacuum,

to iest/ który rośćiąga Aquilon po czczych mieyscach bo Aquilon iako sie niżey pokaże/ Scythya królewska iest abo Korona Polska)

tedyć pewnie y Króle źiemicom dawali/ które iako członki swego Państwa Raynikami zwali/ dla różności od Rayników abo Tyranów/ których Scytowie zawsze psowali gdziekolwiek sie ziawiali: a to władza onych słów Bożych w Raiu do Jadama Gen. 1. Napełniayćie ziemie, a podbiiayćie ią.

Ten Seth pierwszy Pan świata po Jadamie, miasto był założył na Libanie Syryjskiey górze, jako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi/ (która stąd imienia tego nabyła, iż ią był nad insze miejsca ulubił.)

I nazwał ono miasto nie Henochą, albo z Chaldeyska i Arabska Hnochą, ale Panochą, od imienia syna i następce swego Enosa/ lub z Chaldeyska i Arabska Anosa/ a po naszemu Panosza, jakoby Panaczka abo syna Panowego/ to iest Seta/ po Jadamie Pana świata.

Bo od wszytkich słów/ które sie ieno od A. abo E. poczynaią/ poprawcy pierwotny początek odćięli: iako się w Perspekt: pierwszą regułą psowania słów pokazało. Żydzi zaś nie maią pewnych wokaliszów/ abo słowiących liter/ ale ie tylko świeżo wynależionemi znakami w iednym aleph rozznaczaią/ iako my/ ć. y cz od gołego c.

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków/ łacno im było zepsować Anosa w Enosa. A tego/ że temu słowu Anos nie inszey litery iedno P. nie dostawa/ tak iż ma bydź nie Anos ale Panos/ a zatym y pomienione miasto Sethowe od niego nazwane/ nie Anocha ale Panocha/ ztąd się iawnie pokazuie/ iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładaią Nomen Domini, które w pierwotnem ięzyku iest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane/ świat po Potopie nie Enoadir abo Anoadis, ale Paneadis abo Paneadą iakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie/ y na tymże ią mieyscu pokazuie.

Od tego tedy Panosa III. P. świata nastąpiła różność między Scytami w Successrorze iego Malaleelu IV. Panu świata: tak iż samę linią iego/ która w pomienioney Panosze pierwotney stolicy świata panowała/ zwano Scytami Panochami/ a inszych wszych Scythami gminnemi. Ztądże Żydzi Giganty od wieków sławne (iako mamy Genes. 6) Anachami/ miasto Panochami zowią/ których Abben Ezra tamże wywodźi z Anacha pierwszego Giganta/ mówiąc o nim że był z liniey synów Bożych/ to iest Sethyanów według pospolitego wykładu.

Skąd znać/ że ten po Żydowsku Anoch z linii Sethowej/ nie kto inszy był iedno Malaleel Czwarty Pan świata; który od nastąpienia po Enosu abo raczey Panoszu na Panowanie (w pomienionej Panosze, pierwotney stolicy świata) Panoch rzeczony/ pierwszy na świećie począł Gigantomachią/ to iest/ prześladowanie Kainianów.

Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa albo Enosa dziada jego iż kacerstwo i bunty Kainiowskie/ wielką były górę wzięły (iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc, że było potrzeba oraz i przećiwko ich kacerstwu i buntom woiować/ temu Wnukowi swemu/ dla sposobnośći do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuie) spuścił Panowanie/ od którego był Panochiem przezwany: a sam sie na osobliwą pieczą dusz ludzkich obróćił; tako się pokazuie z onych słów Gen. 4 :

Ipse coepit invocare nomen Domini,

Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest/ nowym z porządzeniem/ obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kaymowskiego.

W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch Święty wielą pism kacerwo Kaymowskie psował/ iako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym, Noe był na Biskupstwo świata nastąpił/ które potem Semowi synowi swemu spuścił/ ten zaś Abrahamowi; jako Mojżess pokazuje/ Gen. 14.

Panoch (lub Anach po Żydowsku) Czwarty Pan świata zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scytyckiemu gromić, póty aż ich 560. roku po stworzeniu świata podbił/ nie tylko pod posłuszeństwo/ iako dźieśięć lat przed tym/ ale też i pod hołdy; przeto iż podbići pierwszy raz/ znowu się byli zbuntowali.

Za co iako się wyżey namieniło/ on Panoch pierwszy wojennik na świećie rzeczony był Molaleł abo Malaleel: przeto iż onego mola narodu ludzkiego/ to iest/ Kaina i z iego potomstwem/ nie bez wielkiego krwi rozlania podbił.

Stądże Trogus prawdźiwie powiedźiał/ lib. 2. iż Azya Scythom, 1500. lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraćiwszy wpada ono podbyćie Azyey w pomieniony rok świata. 560. Czego mu jasnie pismo Boże potwierdza Iozuae 14. iako się wnetże pokaże.

To takie Panocha Mola-leła lubo Malaleela Kainianów prześladowanie/ świat zowie Gigantomachią/ iakoby Gigantów machanie/ to iest/ kiymi abo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie. Co ztąd iawno iest/ iż Żydźi Giganty zowią Anachami/ miasto Panochami. Jednakże Gigantów abo raczey Gigasów imię/ nie w ten się czas było ziawiło na świećie/ ale dopiero około czasów śmierći Jadamowey/ to iest/ około roku 930. po stworzeniu: kiedy Mathusale V. Pan świata/ wyśiekł był do szczętu Kayniany/ y uspokoił ziemie: iako się pokazuie z onych słów Iosu. 14.

Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs:

to iest/ Iadam największej tam między Panochami pogrzebion iest, a ziemia sie uspokoiła od woien.

W ten czas abowiem, że Scythowie Panochowie (iako się wyżey namieniło) Kainiany aże za Nil po Afryce gonili/ a na wschód słońca aż do Gongesu abo Gangesu płaszali/ stąd Gongesami/ takoby goniącemi gies rozegżonych abo rosproszonych Kainianów byli nazwani: a pomienione rzeki które ućiekaiąc pomąćili/ iedne to iest Nil dziśieyszy/ przezwano Gon/ z czego Żydźi uczynili Gehon/ a druga Gonges/ którą Moyzesz w tenże sens przezwał Wyżonem/ iakoby wygnaniem/ a nowszy Żydźi Phisonem.

Z tych tedy Gongesów/ nowsze ięzyki wyrsowały Gigasów iako i z rzeki Gonges Ganges: a z zwyćiężce Mathu-śćiałocha (przeto iż był mat wyśiekł) Żydźi Mathusala.

Czego dosyć oczywiśćie potwierdza to samo/ że go (iak się rzekło) Chaldeowie i Arabowie nie Mathusale zowią, ale Mathuśćialach zamiast Matuśćiałoch: a wykładaią go Mittens mortem, abo Apostolus mortis, lubo Mortem postulans.

Nic inszego tedy nie byli sławni oni od wieków Gen. 6. Gigasowie/ lubo z cudzoziemska choć źle Gigantowie/ iedno Scythowie Panochowie. Których to Gigasów nasz ięzyk Olbrzymami zowie/ od podobnego Chamianów po Potopie/ na tychże mieyscach/ to iest/ w Egypćie y Babylonie podbićia/ y przez też rzeki płaszania. Co iż beł Olan lubo z cudzoźiemska Alan przodek nasz) potym za czasem Polach/ y inszemi przezwiskami iako się niżey obaczy rzeczony) uczynił/ y strach na wszystek świat puśćił/ ztąd Gigasa zowiemy Olbrzym iakoby Olan brzmi: bo głośne imię iego było po świećie/ iako się niżey pokaże.

Dwoiacy tedy byli od wieków Scytowie, albo Sethowi potomkowie. Jedni Scytowie Panochowie, w których linii było Panowanie świata/ i w ręku pomieniona Panocha pierwotna stolica iego: a drudzy Scytowie pospolići.

Panochów Pismo Święte zowie synami Bożymi, a pospolitych lub gminnych, ze wszytkim inszym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiey liniey) synami ludzkimi; iako mamy Gen. 6:

Świat zaś/ Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie.

Stądże Łacinnicy takiego zowią Nobilis, jakoby Nebo-licz/ to jest między syny Nieba policzony: a my Slachcic, iakoby z Lacha ććić:

a to dla tego iż nie przez żadne przywłaszczenie, ale przyrodzoną mamy zacność Slachectwa. Stąd znać jako wielka iest różność/ między Slachćicem a Nobilisem.

Zatrzymała starożytność lubo to w inszych słowiech/ tąż własną różność Scytów Panochów/ od inszych pospolitych/ aż do dnia dziśieyszego

/ kto uważy/ co to iest Scythae Regij a Vulgures; (iedno to albowiem jest Panoch a Króluiący.) Także y w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scythyey/ w osobie iedney Panny/ od połowice na dół Jaszczurki; co się niżey wywiedźie.

Piotr-246 · Gość

kolejne poprawki:

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacności pierwotnego Scythyckiego Państwa przed Potopem, i różności Scytów Panochów (jeszcze na on czas) od gminnych.

Iadamowe Panowanie światu, w Raju władzą od Boga wziętą poczęte, z razu, to jest przed grzechem, szczera Poradziesz była/ którą nowsze języki Arystokracyą zowią; przeto iż w Poradzieży jednaką wszyscy wolność mówienia mając, parzystokraczą.

Spólnie albowiem do Jadama i Jewy rzekł Pan Bóg:

(Gen.1) Rośćcie y mnożcie się, a napełniaycie ziemię, i podbijajcie ją: a panuyćie rybom morskim, ptactwu nieba, i wszem rzeczom co się ruchają na ziemi.

Którymi słowami Pan Bóg wszechmogący, naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich potwierdził i ugruntował mówiąc: Rośćcie i mnóżcie się, a napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią.

A potym tak im samym/ iako i potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi.

Z tądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2.

Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia.

Prawem przyrodzonym albo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź wspólne wszytkich. Jako mamy y Decret: distin: 8. capite 1.

Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił/ tedy wszelki człowiek iednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą/ pókiby iey sobie który z nich był na swóy obecny pożytek/ abo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie/ żadenby sobie był nic nie przywłaszczał/ ale tylko czasu potrzeby/ czego chciał iak swego zażył: a póki by czego był ieden zażywał/ pótyby się tego drugi był nie tykał.

Ale zwierzchność nad ludźmi/ przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuje) podobno także w mężczyznie i białeygłowie/ na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoie od Boga wzięte/ wlali: ći zaś także na drugich: i tak zawsze na potym.

Bo władza owa od Boga postanowiona także musiała mieć nasienie następstwa, jako i wszelka insza rzecz od niego stworzona nasienie płodu/ według onych słów. Iob 36:

Deus Reges in solio collocat in perpetuum,

to iest: BÓG Króle na Majestaćie postanawia na wieki.

Prawda iest, iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie, żadnych hołdów, robót i ciężarów/ nie wyciągałaby była po innych ludziach; jednakże miałaby była wzgląd swój i władzą nad napełnioną ziemią, według pomienionych słów: Napełniayćie ziemię, y podbijajćie ią.

Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łacinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku albo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raju poczęło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama i Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią, to iest, że jeden był miany arcy nad wszytkimi:

gdy Pan Bóg między innymi troskami naznaczonymi Jewie, odjął iej władzę panowania, mówiąc Gen. 2. Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą. Bo tymi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg, władzą Jadamową nad nią i wszystkim przyszłym jey potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć, że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; jako i ono pospolite wszytkiego potomstwa iego, na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći;

Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały.

Z tądże Augustyn Św. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi:

Per iura Regia possidentur possesiones,

to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia.

Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.

Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5.

Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti.

Nad wyższego - mówi - drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów.

Który luboby go kto nie chciał znać za takiego, przecie iednak przez to prawa swego nie traci, równie iako Papież Duchownego na wszytek świat, choć go wiele Pogan, Kacerzów i Odsczepieńców niechcą znać za takiego.

Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością jedna iest od Boga wzięta, iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach albo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26:

Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum.
to iest: Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki.

Rayniki mówię, nie Króle, bo Królowie albo Karalowie, Sędziami tylko niegdy bywali, od Rayników nad krainami na karanie i czynienie sprawiedliwośći postanowionemi.

Druga zaś zwierzchność jest Królów albo Sędziów/ nie władzą Boża/ ale albo własną siłą/ albo za zezwoleniem się poddanych/ postanowiona do czasu: o jakich mamy słowa Boże Ozeae 3. :

Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi.
Oni mówi królowali, a nie ze mnie, Panami byli, a jam nie znał, to iest ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność jeżeli własną siłą powstała, tedy się tyraństwem zowie: przeto, że ci tacy rany zadawaią, szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie mają żadnego prawa.

A jeżeli iest z uchwału poddanych, tedy względem ich słuszna iest, lub to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: jeżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia i nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie.

To iest/ że ieno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież/ a Pan świecki wszytkiej ziemi: pod którym także będą/ iako niegdyś bywali Czarowie/ pod Czarami Raynicy/ a pod Raynikami Królowie abo Karalowie y Xiążęta z inszemi Pany doczesnemi.

Gdy tedy po grzechu pierworodnym/ zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została/ takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia iego/ trwała aż do tego czasu/ kiedy spuśćił synowi swemu na imie Sethowi/ Panowanie świata; iako się niżey pokaże.

W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić:

dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie/ nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata/ z pierwszych dwu zmieszany/ to iest Poradzieska Mień-arcość/ lubo Aristocratica Monarchia, iaką po dziśdzień w Polszcze mamy: iż ieden Pan ma harc y górę nad wszytkimi/ ale to nie inaczey/ ieno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento.

Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Setyckie, albo raczej Scytyckie: bo tego syna Jadamowego, którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter Setem uczyniła, Żydzi Azjańscy, Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Setem ale Scytem zowią: jako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemając abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy

c ć cz,
s ś sz,
z ż ź,

i innymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a, o, u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować, że ich teraz i sami nie rozumieją.

Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata?

Stąd, iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica i Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc/ Togryś y Tagrodź, oboie zowią Tygris: choć jedno iest źwierze/ od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rayska rzeka Tagrodz dla tego tak nazwana/ iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany/ od inszego dobrego potomstwa Jadamowego: iako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze.

Ta niedoskonałość liter "ość" i "usta" w jedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła.

Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Seta zamiast Scyta, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.

Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda.

A ponieważ tak jest/ tedyć wytraćiwszy 1500. lat przed Ninem/ musiał się ten hołd w 560 lat po stworzeniu świata począć: to jest/ w ten czas, kiedy Pan świata/ Kainiany podbił pod posłuszeństwo i iako się niżej pokaże/ takowe jarzmo na nich włożywszy/ za to przezwiska Malaleel abo raczey Mola-leł nabył; bo nie było na on czas mola, naród ludzki psuiącego, prócz Kaina z potomstwem jego.

Stądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabył nieśmiertelnej chwały.

Na tym tedy fundamenćie stojąc, jeżeli Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali, tedyć nie od kogo inszego mogli tak być jeszcze na on czas nazwani, jeno od tego Scyta lubo Seta, syna Jadamowego. A wzajem zaś, jeżeli Scytowie od Scyta rzeczeni na początku panowali, tedyć musi być, iż Scyt albo Set musiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.

Stądże mamy. Eccl. 49. Set i Sem, chwały dostąpili przed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tamten świecką z którego Scytowie/ albo Setianowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum.

Zaczym jeżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi, iż Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczej być nie może, jeno iż Scythowie ci że byli co i Setianowie, to jest nasławniejszego syna i Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek, i stąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scytów od Seta, syna Jadamowego/ i Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egypcjany o starożytność rodzaju toczyła/ to jest/ którzyby z nich pierwszymi na świecie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaju swego i Scytię/ swoje pokazowali/ gdzie i Moyzesz o mieysce Raj w Biblii ukazuie: to iest w Armenii.

Bo co o miejsce Raiu/ łacno się go dorachować z słów Moyzeszowych/ iż był na Ormiańskiej górze/ z którey Tygris y Euphrates Rayskie rzeki wychodzą.

Jeżelić abowiem wszyscy iednostaynie o Tygru wykładaią/ one słowa Moyzeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z mieysca rozkoszy. tedyć Ray abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu.

Czego y same imiona tey góry potwierdzaią/ bo tą Żydzi Ararath to iest/ hora abo góra radości: a Scythowie Torem dla tego zowią/ iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana. Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; iako y złoto/ iż się w górach znayduie/ po Włosku nazwane Oro, iakoby horne abo górne/ Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy ięzyk Łaćiński w Plautusa, y wiele słów inszych. Tam tedy na górze Ararath Moyzesz Ray y początek narodu ludzkiego/ nie inaczey tylko rzekami pokazuie.

A Scythowie tamże/ y także właśnie/ iako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po inszych wywodach/ w te słowa: Nuż iawno iest, że Scythia nad wszystkie ziemie tak jest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niej się począwszy, do Czarnego, Perskiego i Egypskiego morza wypadają.

Jeżelić abowiem między tymi rzekami/ które w pomienione trzy morza wpadaią/ naznacznieysze są Tygrys i Euphrat, co te Rayskimi zowie Mojzesz/ tedyć oczywista iest rzecz/ iż tam Scytowie Scythyą swoię/ gdzie y Moyzesz Ray/ a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali.

Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament/ nie mniey oczywista rzecz iest/ że Scythowie nie mogli z tego inszego wziąć tak dawnego początku swego/ ieno z tego pomienionego Scyta lubo Seta, najznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy iest/ iż pierwotne światu Panowanie/ na które Scyth abo Seth wstąpił po Jadamie/ naprzód w Raiu się poczęło; bo y sam Ray w Scytyey był/ którą na on czas w Armeniey Scythowie pokazowali. A po wygnaniu z Rayu naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło.

Z których rzek Rajskich/ iż Rayka, to iest rzeka z Raju wychodząca: (od którey naprzód poznanej/ wszelką ciekącą wodę reką ablo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis albo Poradzież/ to iest/ Państwo Scythyckie abo Sethowskie/ od wyroctwa Kainiowskiego: iako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1.

Stądże nazwana była Tagrodź, jakoby przegroda. A Euphrates iż lubo z teyże góry/ z którey też y Tagrodź wypada/ i w toż może co y ona wpada/ iednakże nie prosto iako ona/ ale tak bardzo na koło idzie/ iż wyszedszy z źródła swego między północy a zachód/ kołem wypada na południe; ztądże nazwany obrotem albo owrotem/ poprawcy słów przekrzćili Euphratem.

Naostatek, gdy aż około zejścia Jadama i Jewy, Matusale, Piąty Pan świata, wyśiekszy Kainiany świat uspokoił, dopiero w ten czas Paradis albo Poradzież/ to iest/ pierwotne Scythyckie Państwo iego/ rośćiągnęło się było aż do rzek Gangesa y Nylu; które Moyzesz Phizonem y Gehonem zowie: i dlatego ie między Paradyskie rzeki iako granice iego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek, stąd im są dane/ iż (jako sam rozum pokazuie) nie bez tego że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie jakokolwiek przepławiło, stądże jedne Żydzi zowią Phisonem zamiast Wyżonem, iakoby mieyscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem miasto Gongesem/ iakoby mieyscem gdzie goniono/ ongieś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka/ to iest/ Nyl/ dla tegoż też nabeła imienia Gon/ z które Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nyl ostatki Kainianów po Aphryce goniono/ tako się pokazuie z oney woyny/ którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa/ iż będąc w Egypćie/ słychał ią tam być iescze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama i Jewy wyśiekszy Mathusale Kainiany/ aż po te rzeki Państwo uspokoił/ iako świadczy ono mieysce Pisma ś. Ios: 14.

Iadam naywiększy między Anachami pogrzebion iest, a ziemia przestała od wojen, to iest uspokoiła się od oney wrzawy długich woien z Kainianami.

Za które uspokojenie źiemie Piąty Pan świata iż Kainiany wyśiekł/ którzy świat mąćili/ nazwany był Matuściałoch; iako z Azyańskich Żydów/ Chaldeów/ Arabów/ y wszytkich Azyanów/ którzy go nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach; a wykładaią to imię Mittens mortem abo Nuncius mortis.

O tym tedy rozciągnieniu się Scytyckiego Państwa/ a nie o Raiu/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli/ rozumieć potrzeba co między inszymi Genebr. lib. 1. mówi: Niektórzy chcą, że się Paradys rośćiągał szeroko, po Armeniey, Syriey, Arabiey, y daleko na wschód słońca: to iest aż do pomienioney rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwojako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód i właśnie/ za pierwotne światu panowanie (od Seta abo Scyta syna i następce Jadamowego/ Sethyckie abo Scythyckie nazwane (przeto iż iest iako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość/ abo Aristocratica Monarchia. A potym za Ray/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dlatego iż się to Panowanie od Boga postanowione/ w Raiu naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów/ między inszemi Ezechiela Proroka/ y Historyka ś. do Króla Tyru. cap. 28.

Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti,

to iest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w roskoszach Raiu Bożego.

Także y z drugich słów między inszemi tegoż Proroka do AEgyptskiego Pharaona cap. 31.

AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei.

To iest/ Uganiały się z niem wszystkie drzewa roskoszy, które były w Raiu Bożym.

Z tych mowie słów Prorockich łacno się dorachować/ co on Paradyżem abo Raiem zowie: bo rzecz iest nad słońce iaśnieysza/ iż żaden Król Tyru nie rychło po potopie zbudowanego nigdy nie był w onym Raiu/ gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli:

Ani też Rayskie drzewa bezrozumne będąc mogły sie o co z Pharaonem uganiać/ iako wzaim ani Pharaonowie nie rychło po potopie w AEgypćie panowawszy/ Rayskich drzew widżieli.

Jstotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może bydź ie on ten/ iż Królowie Tyru nie Raynikami byli iako AEgyptscy Pharaonowie/ ale Raynikami: to iest członkami Scythickiey Poradzieży lubo Aristokratyckiey ich Monarchiy; iaką po dziśdzień w Polszcze mamy.

Jż (iak się rzekło) ieden iest Monarcha lubo Mian arcy/ to iest nad wszytkich: ale to nie inaczey ieno z spólney wszystkich Arystokracyi/ lubo Parzystokraczenia.

Te tedy godność ucześnictwa wymawia Prorok y Historyk Boży/ Królem Tyru/ mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to iest: Ty mądry i ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego/ którego on Gen. 5. Urodził na wyobrażenie y podobieństwo swoie, y nazwał imię iego Seth, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w roskoszach Poradzieży Bożej. to iest Aristokracyey władzą Boża w Raiu postanowioney.

A iż Królowie Tyru trzymali Czarstwo Syryskie/ które po przenieśieniu Sethowego Maiestatu z Libanu do naszey Korony Polskiey/ (iako się niżey pokaże) między wszytkiemi Carstwy pierwotnego Scythyckiego Państwa/ iako Assyriyskim abo Perskim/ Jndiyskiw/ Tatarskim/ Libiyskim y Rzymskim naprzednieysze było/ y na Libanie Syriyskiey górze stolice swoie miało:

dla tego przydaie Królowi Tyru Prorok wymówki zacności iego/ mówiąc daley tamże:

Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei,

to iest: Ty nad wszystkie Czarów nawysszy y ochrońco ich, położyłem ćię na górze S. Bożey. Bo to Cherub, abo iako Żydzi czytaią Cheruw iest zepsowane słowo Czarów abo Cesarzów.

Y tenże sens iest drugich pomienionych ztego Proroka do AEgyptskiego Pharaona:

AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei.

Uganiały się znim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożey,

to iest/ Scytyccy Panowie świata/ y ich pomienieni Czarowie Syriyscy/ z swoimi Raynikami pod nimi króluiącemi.

Bo iako się pokazało/ wszytka starożytność w ten że sens świadczy/ że się Scythowie przez długie czasy z Egypcyanami uganiali/ sprzeczaiąc się któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scythyckie przemogły.

Tak i sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież abo Arystokratykcą Monarchią rozumiał/ kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu Luc. 23. Panie, pamiętay na mię, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział Dziś zemną będziesz w Paradysu.

Bo i w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież jest, ponieważ nie sam tam panuje, ale y święći iego będą z nim królować: (iako Senat jaki z Panem swoim) i sądzić z nim iako przyobiecał/ mówiąc: Matt: 19.

Gdy uśiądzie Syn człowieczy na Stolicy maiestatu swego, będziećie i wy śiedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokolenia synów Izraelskich.

Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi jako dzisieysze Imperium, które naprzód i właśnie rozumie się za Wypieractwo albo Hetmanstwo Kościoła Bożego na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich, władzą Papieską postanowione: a potym i za część Niemieckiej źiemi, w którey sie poczęło takowego Hetmana obieranie.

I iako wzaim to Imperium, ako Hetmaństwo Chrześćiańskie/ od mieysca zowie się Niemieckim/ tak i Paradisus abo Poradzież/ to iest pierwotne Radźieckie światu panowanie/ wzaiem się też od mieysca/ Rajem niegdy zwało.

Ztądże starzy Scythowie Króle, których postanawiali po świećie zwali Raynikami/ dla różnośći od Rayników: iakoby oną władzą/ która się w Raiu poczęła ustanowionemi.

Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europskich/ których zamiast Raynik/ Łaćinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc, poświadczaią Genebr. iże Scythowie postanowili królestwa Medyiskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie, i niemal wszystkie insze, co ich iest na świećie.

A wprawdźie słusznie to mówi Genebr. lib. 1. bo inaczey bydź nie mogło: ponieważ pospolity głos wszstkich wola/ z Markiem Porcyusem Katonowym/ iż:

Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse.

Początek, prawi/ rodzaju, zawsze się Scythom przyznawa, od których rospłodzonych, udaią (to iest stare wieki) że się osady po świećie roskrzewiły.

Jeżelić abowiem Scythowie a nie kto inszy/ świat zrazu osadzili (co sie potwierdza y z onych słów o Panu Bogu Iob. 26.

Qui extendit Aquilonem super vacuum,

to iest/ który rośćiąga Aquilon po czczych mieyscach bo Aquilon iako sie niżey pokaże/ Scythya królewska iest abo Korona Polska)

tedyć pewnie y Króle źiemicom dawali/ które iako członki swego Państwa Raynikami zwali/ dla różności od Rayników abo Tyranów/ których Scytowie zawsze psowali gdziekolwiek sie ziawiali: a to władza onych słów Bożych w Raiu do Jadama Gen. 1. Napełniayćie ziemie, a podbiiayćie ią.

Ten Seth pierwszy Pan świata po Jadamie, miasto był założył na Libanie Syryjskiey górze, jako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi/ (która stąd imienia tego nabyła, iż ią był nad insze miejsca ulubił.)

I nazwał ono miasto nie Henochą, albo z Chaldeyska i Arabska Hnochą, ale Panochą, od imienia syna i następce swego Enosa/ lub z Chaldeyska i Arabska Anosa/ a po naszemu Panosza, jakoby Panaczka abo syna Panowego/ to iest Seta/ po Jadamie Pana świata.

Bo od wszytkich słów/ które sie ieno od A. abo E. poczynaią/ poprawcy pierwotny początek odćięli: iako się w Perspekt: pierwszą regułą psowania słów pokazało. Żydzi zaś nie maią pewnych wokaliszów/ abo słowiących liter/ ale ie tylko świeżo wynależionemi znakami w iednym aleph rozznaczaią/ iako my/ ć. y cz od gołego c.

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków, łacno im było zepsować Anosa w Enosa.

A tego, że temu słowu Anos nie inszey litery jedno P nie dostawa, tak iż ma być nie Anos ale Panos, a zatym i pomienione miasto Setowe od niego nazwane, nie Anocha ale Panocha, stąd się iawnie pokazuie, iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładaią Nomen Domini, które w pierwotnem ięzyku jest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane, świat po Potopie nie Enoadir abo Anoadis, ale Paneadis albo Paneadą, jakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie, i na tymże ią miejscu pokazuie.

Od tego tedy Panosa, Trzeciego Pana świata nastąpiła różność między Scytami w Successrorze jego, Malaleelu Czrwartym Panu świata: tak iż samę linią jego/ która w pomienionej Panosze, pierwotney stolicy świata panowała, zwano Scytami Panochami/ a innych, wszych Scytami gminnymi.

Stądże Żydzi Giganty od wieków sławne (jako mamy Genes. 6) Anachami, zamiast Panochami zowią, których Abben Ezra tamże wywodźi z Anacha, pierwszego Giganta/ mówiąc o nim, że był z liniey synów Bożych/ to iest Setyanów według pospolitego wykładu.

Skąd znać, że ten po Żydowsku Anoch z linii Setowej, nie kto inszy był iedno Malaleel Czwarty Pan świata; który od nastąpienia po Enosu, abo raczey Panoszu na Panowanie (w pomienionej Panosze, pierwotney stolicy świata) Panoch rzeczony/ pierwszy na świećie począł Gigantomachię/ to iest: prześladowanie Kainianów.

Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa albo Enosa dziada jego iż kacerstwo i bunty Kainiowskie/ wielką były górę wzięły (iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc, że było potrzeba oraz i przećiwko ich kacerstwu i buntom wojować/ temu Wnukowi swemu/ dla sposobnośći do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuie) spuścił Panowanie/ od którego był Panochiem przezwany: a sam sie na osobliwą pieczą dusz ludzkich obróćił; tako się pokazuie z onych słów Gen. 4 :

Ipse coepit invocare nomen Domini,

Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest, nowym z porządzeniem, obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kainowskiego.

W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch Święty wielą pism kacerwo Kainowskie psował, jako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym, Noe był na Biskupstwo świata nastąpił, które potem Semowi synowi swemu spuścił, ten zaś Abrahamowi; jako Mojżesz pokazuje/ Gen. 14.

Panoch (lub Anach po Żydowsku) Czwarty Pan świata zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scytyckiemu gromić, póty aż ich 560 roku po stworzeniu świata podbił, nie tylko pod posłuszeństwo, jak dźieśięć lat przed tym, ale też i pod hołdy; przeto iż podbići pierwszy raz, znowu się byli zbuntowali.

Za co iako się wyżey namieniło, on Panoch pierwszy wojennik na świećie rzeczony był Molaleł albo Malaleel: przeto iż onego mola narodu ludzkiego, to jest/ Kaina i z iego potomstwem/ nie bez wielkiego krwi rozlania podbił.

Stądże Trogus prawdźiwie powiedźiał/ lib. 2. iż Azya Scythom, 1500. lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraćiwszy wpada ono podbyćie Azyey w pomieniony rok świata. 560. Czego mu jasnie pismo Boże potwierdza Iozuae 14. iako się wnetże pokaże.

To takie Panocha Mola-leła lubo Malaleela Kainianów prześladowanie/ świat zowie Gigantomachią/ iakoby Gigantów machanie/ to iest/ kiymi abo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie. Co ztąd iawno iest/ iż Żydźi Giganty zowią Anachami/ miasto Panochami. Jednakże Gigantów abo raczey Gigasów imię/ nie w ten się czas było ziawiło na świećie/ ale dopiero około czasów śmierći Jadamowey/ to iest/ około roku 930. po stworzeniu: kiedy Mathusale V. Pan świata/ wyśiekł był do szczętu Kayniany/ y uspokoił ziemie: iako się pokazuie z onych słów Iosu. 14.

Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs:

to iest/ Iadam największej tam między Panochami pogrzebion iest, a ziemia sie uspokoiła od woien.

W ten czas abowiem, że Scythowie Panochowie (iako się wyżey namieniło) Kainiany aże za Nil po Afryce gonili/ a na wschód słońca aż do Gongesu abo Gangesu płaszali/ stąd Gongesami/ takoby goniącemi gies rozegżonych abo rosproszonych Kainianów byli nazwani: a pomienione rzeki które ućiekaiąc pomąćili/ iedne to iest Nil dziśieyszy/ przezwano Gon/ z czego Żydźi uczynili Gehon/ a druga Gonges/ którą Moyzesz w tenże sens przezwał Wyżonem/ iakoby wygnaniem/ a nowszy Żydźi Phisonem.

Z tych tedy Gongesów/ nowsze ięzyki wyrsowały Gigasów iako i z rzeki Gonges Ganges: a z zwyćiężce Mathu-śćiałocha (przeto iż był mat wyśiekł) Żydźi Mathusala.

Czego dosyć oczywiśćie potwierdza to samo/ że go (iak się rzekło) Chaldeowie i Arabowie nie Mathusale zowią, ale Mathuśćialach zamiast Matuśćiałoch: a wykładaią go Mittens mortem, abo Apostolus mortis, lubo Mortem postulans.

Nic inszego tedy nie byli sławni oni od wieków Gen. 6. Gigasowie/ lubo z cudzoziemska choć źle Gigantowie/ iedno Scythowie Panochowie. Których to Gigasów nasz ięzyk Olbrzymami zowie/ od podobnego Chamianów po Potopie/ na tychże mieyscach/ to iest/ w Egypćie y Babylonie podbićia/ y przez też rzeki płaszania. Co iż beł Olan lubo z cudzoźiemska Alan przodek nasz) potym za czasem Polach/ y inszemi przezwiskami iako się niżey obaczy rzeczony) uczynił/ y strach na wszystek świat puśćił/ ztąd Gigasa zowiemy Olbrzym iakoby Olan brzmi: bo głośne imię iego było po świećie/ iako się niżey pokaże.

Dwoiacy tedy byli od wieków Scytowie, albo Sethowi potomkowie. Jedni Scytowie Panochowie, w których linii było Panowanie świata/ i w ręku pomieniona Panocha pierwotna stolica iego: a drudzy Scytowie pospolići.

Panochów Pismo Święte zowie synami Bożymi, a pospolitych lub gminnych, ze wszytkim inszym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiey liniey) synami ludzkimi; iako mamy Gen. 6:

Świat zaś/ Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie.

Stądże Łacinnicy takiego zowią Nobilis, jakoby Nebo-licz/ to jest między syny Nieba policzony: a my Slachcic, iakoby z Lacha ććić:

a to dla tego iż nie przez żadne przywłaszczenie, ale przyrodzoną mamy zacność Slachectwa. Stąd znać jako wielka iest różność/ między Slachćicem a Nobilisem.

Zatrzymała starożytność lubo to w inszych słowiech/ tąż własną różność Scytów Panochów/ od inszych pospolitych/ aż do dnia dziśieyszego

/ kto uważy/ co to iest Scythae Regij a Vulgures; (iedno to albowiem jest Panoch a Króluiący.) Także y w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scythyey/ w osobie iedney Panny/ od połowice na dół Jaszczurki; co się niżey wywiedźie.

Piotr-246 · Gość

kolejne poprawki:

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacności pierwotnego Scythyckiego Państwa przed Potopem, i różności Scytów Panochów (jeszcze na on czas) od gminnych.

Iadamowe Panowanie światu, w Raju władzą od Boga wziętą poczęte, z razu, to jest przed grzechem, szczera Poradziesz była/ którą nowsze języki Arystokracyą zowią; przeto iż w Poradzieży jednaką wszyscy wolność mówienia mając, parzystokraczą.

Spólnie albowiem do Jadama i Jewy rzekł Pan Bóg:

(Gen.1) Rośćcie y mnożcie się, a napełniaycie ziemię, i podbijajcie ją: a panuyćie rybom morskim, ptactwu nieba, i wszem rzeczom co się ruchają na ziemi.

Którymi słowami Pan Bóg wszechmogący, naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich potwierdził i ugruntował mówiąc: Rośćcie i mnóżcie się, a napełniayćie ziemię, y podbiiayćie ią.

A potym tak im samym/ iako i potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi.

Stądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2.

Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia.

Prawem przyrodzonym albo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź wspólne wszytkich. Jako mamy y Decret: distin: 8. capite 1.

Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił/ tedy wszelki człowiek iednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą/ pókiby iey sobie który z nich był na swóy obecny pożytek/ abo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie/ żadenby sobie był nic nie przywłaszczał/ ale tylko czasu potrzeby/ czego chciał iak swego zażył: a póki by czego był ieden zażywał/ pótyby się tego drugi był nie tykał.

Ale zwierzchność nad ludźmi, przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuje) podobno także w mężczyznie i białejgłowie, na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoje od Boga wzięte, wlali: ći zaś także na drugich: i tak zawsze na potym.

Bo władza owa od Boga postanowiona także musiała mieć nasienie następstwa, jako i wszelka insza rzecz od niego stworzona nasienie płodu/ według onych słów. Iob 36:

Deus Reges in solio collocat in perpetuum,

to iest: BÓG Króle na Majestaćie postanawia na wieki.

Prawda iest, iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie, żadnych hołdów, robót i ciężarów/ nie wyciągałaby była po innych ludziach; jednakże miałaby była wzgląd swój i władzą nad napełnioną ziemią, według pomienionych słów: Napełniayćie ziemię, y podbijajćie ią.

Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łacinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku albo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raju poczęło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama i Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią, to iest, że jeden był miany arcy nad wszytkimi:

gdy Pan Bóg między innymi troskami naznaczonymi Jewie, odjął jej władzę panowania, mówiąc Gen. 2:

Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą.

Bo tymi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg, władzą Jadamową nad nią i wszystkim przyszłym jej potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć, że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; jako i ono pospolite wszytkiego potomstwa iego, na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći;

Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały.

Z tądże Augustyn Św. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi:

Per iura Regia possidentur possesiones,

to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia.

Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.

Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5.

Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti.

Nad wyższego - mówi - drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów.

Który luboby go kto nie chciał znać za takiego, przecje iednak przez to prawa swego nie traci, równie jako Papież Duchownego na wszystek świat, choć go wiele Pogan, Kacerzów i Odszczepieńców nie chcą znać za takiego.

Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością jedna iest od Boga wzięta, iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach albo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26:

Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum.
to iest: Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki.

Rajniki mówię, nie Króle, bo Królowie albo Karalowie, Sędziami tylko niegdyś bywali, od Rajników nad krainami na karanie i czynienie sprawiedliwośći postanowionymi.

Druga zaś zwierzchność jest Królów albo Sędziów, nie władzą Boża, ale albo własną siłą, albo za zezwoleniem się poddanych, postanowiona do czasu: o jakich mamy słowa Boże Ozeae 3 :

Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi.
Oni, mówi, królowali, a nie ze mnie, Panami byli, a jam nie znał, to jest ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność, jeżeli własną siłą powstała, tedy się tyraństwem zowie: przeto, że ci tacy rany zadawają, szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie mają żadnego prawa.

A jeżeli iest z uchwału poddanych, tedy względem ich słuszna iest, lub to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: jeżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia i nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie.

To iest/ że ieno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież/ a Pan świecki wszytkiej ziemi: pod którym także będą/ iako niegdyś bywali Czarowie/ pod Czarami Raynicy/ a pod Raynikami Królowie abo Karalowie y Xiążęta z inszemi Pany doczesnemi.

Gdy tedy po grzechu pierworodnym/ zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została/ takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia iego/ trwała aż do tego czasu/ kiedy spuśćił synowi swemu na imie Sethowi/ Panowanie świata; iako się niżey pokaże.

W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić:

dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie, nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata, z pierwszych dwu zmieszany, to iest Poradzieska Mień-arcość, lub Aristocratica Monarchia, jaką po dziś dzień w Polsce mamy: iż jeden Pan ma harc i górę nad wszystkimi, ale to nie inaczej, jeno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento.

Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Setyckie, albo raczej Scytyckie: bo tego syna Jadamowego, którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter Setem uczyniła, Żydzi Azjańscy, Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Setem ale Scytem zowią: jako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemając abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy

c ć cz,
s ś sz,
z ż ź,

i innymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a, o, u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować, że ich teraz i sami nie rozumieją.

Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata?

Stąd, iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica i Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc Togryś i Tagrodź, oboje zowią Tygris: choć jedno jest źwierze, od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rajska rzeka Tagrodz dlatego tak nazwana, iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany od inszego, dobrego potomstwa Jadamowego: jako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze.

Ta niedoskonałość liter "ość" i "usta" w jedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła.

Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Seta zamiast Scyta, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.

Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda.

A ponieważ tak jest, tedyć wytraciwszy 1500 lat przed Ninem, musiał się ten hołd w 560 lat po stworzeniu świata począć: to jest, w ten czas, kiedy Pan świata, Kainiany podbił pod posłuszeństwo i jako się niżej pokaże, takowe jarzmo na nich włożywszy, za to przezwiska Malaleel, abo raczey Mola-leł, nabył; bo nie było na on czas mola, naród ludzki psującego, prócz Kaina z potomstwem jego.

Stądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabył nieśmiertelnej chwały.

Na tym tedy fundamenćie stojąc, jeżeli Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali, tedyć nie od kogo inszego mogli tak być jeszcze na on czas nazwani, jeno od tego Scyta lubo Seta, syna Jadamowego. A wzajem zaś, jeżeli Scytowie od Scyta rzeczeni na początku panowali, tedyć musi być, iż Scyt albo Set musiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.

Stądże mamy. Eccl. 49. Set i Sem, chwały dostąpili przed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tamten świecką z którego Scytowie/ albo Setianowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum.

Zaczym jeżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi, iż Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczej być nie może, jeno iż Scythowie ci że byli co i Setianowie, to jest nasławniejszego syna i Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek, i stąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scytów od Seta, syna Jadamowego/ i Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egypcjany o starożytność rodzaju toczyła/ to jest/ którzyby z nich pierwszymi na świecie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaju swego i Scytię/ swoje pokazowali/ gdzie i Moyzesz o mieysce Raj w Biblii ukazuie: to iest w Armenii.

Bo co o miejsce Raju, łacno się go dorachować ze słów Moyzeszowych, iż był na Ormiańskiej górze, z którey Tygris i Euphrates, Rajskie rzeki wychodzą.

Jeżelić abowiem wszyscy iednostaynie o Tygru wykładaią/ one słowa Moyzeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z mieysca rozkoszy. tedyć Ray abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu.

Czego i same imiona tej góry potwierdzaią, bo tą Żydzi Ararat, to jest hora albo góra radości: a Scytowie Torem dlatego zowią, iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana.

Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; jako i złoto, iż się w górach znajduie, po Włosku nazwane Oro, jakoby horne albo górne, Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy język Łaćiński w Plautusa, i wiele słów inszych.

Tam tedy na górze Ararath, Mojzesz Raj i początek narodu ludzkiego, nie inaczej tylko rzekami pokazuie.

A Scythowie tamże i także właśnie, jako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po innych wywodach, w te słowa: Nuż jawno iest, że Scytia nad wszystkie ziemie tak jest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niej się począwszy, do Czarnego, Perskiego i Egypskiego morza wypadają.

Jeżelić albowiem między tymi rzekami, które w pomienione trzy morza wpadają/ naznaczniejsze są Tygrys i Euphrat, co te Rajskimi zowie Mojzesz, tedyć oczywista jest rzecz, iż tam Scytowie Scythią swoię/ gdzie i Moyzesz Ray, a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali.

Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament, nie mniej oczywista rzecz jest, że Scythowie nie mogli z tego innego wziąć tak dawnego początku swego, jeno z tego pomienionego Scyta lubo Seta, najznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy jest, iż pierwotne światu Panowanie, na które Scyth abo Seth wstąpił po Jadamie, naprzód w Raju się poczęło; bo i sam Raj w Scytii był, którą na on czas w Armenii Scytowie pokazowali. A po wygnaniu z Raju naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło.

Z których rzek Rajskich, iż Rajka, to iest rzeka z Raju wychodząca: (od którey, naprzód poznanej, wszelką ciekącą wodę reką albo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis albo Poradzież, to jest, Państwo Scytyckie abo Setowskie, od wyroctwa Kainiowskiego: jako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1.

Stądże nazwana była Tagrodź, jakoby przegroda.

A Euphrates iż lubo z teyże góry/ z którey też y Tagrodź wypada/ i w toż może co y ona wpada/ iednakże nie prosto iako ona/ ale tak bardzo na koło idzie/ iż wyszedszy z źródła swego między północy a zachód/ kołem wypada na południe; ztądże nazwany obrotem albo owrotem/ poprawcy słów przekrzćili Euphratem.

Naostatek, gdy aż około zejścia Jadama i Jewy, Matusale, Piąty Pan świata, wysiekszy Kainiany świat uspokoił, dopiero w ten czas Paradis albo Poradzież, to jest/ pierwotne Scytyckie Państwo jego/ rozciągnęło się było aż do rzek Gangesa i Nylu; które Moyzesz Phizonem i Gehonem zowie: i dlatego je między Paradyskie rzeki jako granice jego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek, stąd im są dane/ iż (jako sam rozum pokazuie) nie bez tego że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie jakokolwiek przepławiło, stądże jedne Żydzi zowią Phisonem zamiast Wyżonem, iakoby mieyscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem miasto Gongesem/ iakoby mieyscem gdzie goniono/ ongieś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka/ to iest/ Nyl/ dla tegoż też nabeła imienia Gon/ z które Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nyl ostatki Kainianów po Aphryce goniono/ tako się pokazuie z oney woyny/ którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa/ iż będąc w Egypćie/ słychał ią tam być iescze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama i Jewy wyśiekszy Mathusale Kainiany/ aż po te rzeki Państwo uspokoił/ iako świadczy ono mieysce Pisma ś. Ios: 14.

Iadam naywiększy między Anachami pogrzebion iest, a ziemia przestała od wojen, to iest uspokoiła się od oney wrzawy długich woien z Kainianami.

Za które uspokojenie źiemie Piąty Pan świata iż Kainiany wyśiekł/ którzy świat mąćili/ nazwany był Matuściałoch; iako z Azyańskich Żydów/ Chaldeów/ Arabów/ y wszytkich Azyanów/ którzy go nie Mathusale zowią/ ale Mathuśćialach; a wykładaią to imię Mittens mortem abo Nuncius mortis.

O tym tedy rozciągnieniu się Scytyckiego Państwa/ a nie o Raiu/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli/ rozumieć potrzeba co między inszymi Genebr. lib. 1. mówi: Niektórzy chcą, że się Paradys rośćiągał szeroko, po Armeniey, Syriey, Arabiey, y daleko na wschód słońca: to iest aż do pomienioney rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwojako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód i właśnie/ za pierwotne światu panowanie (od Seta abo Scyta syna i następce Jadamowego/ Sethyckie abo Scythyckie nazwane (przeto iż iest iako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość/ abo Aristocratica Monarchia. A potym za Ray/ w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dlatego iż się to Panowanie od Boga postanowione/ w Raiu naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów/ między inszemi Ezechiela Proroka/ y Historyka ś. do Króla Tyru. cap. 28.

Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti,

to iest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w roskoszach Raiu Bożego.

Także y z drugich słów między inszemi tegoż Proroka do AEgyptskiego Pharaona cap. 31.

AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei.

To iest/ Uganiały się z niem wszystkie drzewa roskoszy, które były w Raiu Bożym.

Z tych mowie słów Prorockich łacno się dorachować/ co on Paradyżem abo Raiem zowie: bo rzecz iest nad słońce iaśnieysza/ iż żaden Król Tyru nie rychło po potopie zbudowanego nigdy nie był w onym Raiu/ gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli:

Ani też Rayskie drzewa bezrozumne będąc mogły sie o co z Pharaonem uganiać/ iako wzaim ani Pharaonowie nie rychło po potopie w AEgypćie panowawszy/ Rayskich drzew widżieli.

Jstotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może bydź ie on ten/ iż Królowie Tyru nie Raynikami byli iako AEgyptscy Pharaonowie/ ale Raynikami: to iest członkami Scythickiey Poradzieży lubo Aristokratyckiey ich Monarchiy; iaką po dziśdzień w Polszcze mamy.

Jż (iak się rzekło) ieden iest Monarcha lubo Mian arcy/ to iest nad wszytkich: ale to nie inaczey ieno z spólney wszystkich Arystokracyi/ lubo Parzystokraczenia.

Te tedy godność ucześnictwa wymawia Prorok i Historyk Boży, Królem Tyru, mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to jest: Ty mądry i ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego, którego on Gen. 5. Urodził na wyobrażenie i podobieństwo swoie, i nazwał imię iego Set, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w roskoszach Poradzieży Bożej. to jest Aristokracji władzą Boża w Raju postanowionej.

A iż Królowie Tyru trzymali Czarstwo Syryskie, które po przenieśieniu Setowego Majestatu z Libanu do naszej Korony Polskiej, (iako się niżey pokaże) między wszytkiemi Carstwy pierwotnego Scytyckiego Państwa/ jako Assyriyskim abo Perskim/ Jndiyskiw/ Tatarskim/ Libiyskim y Rzymskim naprzednieysze było/ y na Libanie Syriyskiey górze stolice swoie miało:

dla tego przydaie Królowi Tyru Prorok wymówki zacności iego/ mówiąc daley tamże:

Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei,

to iest: Ty nad wszystkie Czarów nawysszy y ochrońco ich, położyłem ćię na górze S. Bożey. Bo to Cherub, abo iako Żydzi czytaią Cheruw iest zepsowane słowo Czarów abo Cesarzów.

Y tenże sens iest drugich pomienionych ztego Proroka do AEgyptskiego Pharaona:

AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei.

Uganiały się znim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożey,

to iest/ Scytyccy Panowie świata/ y ich pomienieni Czarowie Syriyscy/ z swoimi Raynikami pod nimi króluiącemi.

Bo iako się pokazało/ wszytka starożytność w ten że sens świadczy/ że się Scythowie przez długie czasy z Egypcyanami uganiali/ sprzeczaiąc się któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scythyckie przemogły.

Tak i sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież abo Arystokratykcą Monarchią rozumiał/ kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu Luc. 23. Panie, pamiętay na mię, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział Dziś zemną będziesz w Paradysu.

Bo i w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież jest, ponieważ nie sam tam panuje, ale i święći Jego będą z nim królować: (jako Senat jaki z Panem swoim) i sądzić z nim, jako przyobiecał/ mówiąc: Matt: 19.

Gdy uśiądzie Syn człowieczy na Stolicy maiestatu swego, będziećie i wy śiedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokolenia synów Izraelskich.

Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi jako dzisiejsze Imperium, które naprzód i właśnie rozumie się za Wypieractwo albo Hetmaństwo Kościoła Bożego na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich, władzą Papieską postanowione: a potym i za część Niemieckiej źiemi, w którey sie poczęło takowego Hetmana obieranie.

I iako wzaim to Imperium, ako Hetmaństwo Chrześćiańskie/ od mieysca zowie się Niemieckim/ tak i Paradisus abo Poradzież/ to iest pierwotne Radźieckie światu panowanie/ wzaiem się też od mieysca/ Rajem niegdy zwało.

Ztądże starzy Scythowie Króle, których postanawiali po świećie zwali Raynikami/ dla różnośći od Rayników: iakoby oną władzą/ która się w Raiu poczęła ustanowionemi.

Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europejskich, których zamiast Rajnik/ Łaćinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc, poświadczaią Genebr. iże Scythowie postanowili królestwa Medyiskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie, i niemal wszystkie inne, co ich jest na świećie.

A wprawdźie słusznie to mówi Genebr. lib. 1. bo inaczey bydź nie mogło: ponieważ pospolity głos wszstkich wola/ z Markiem Porcyusem Katonowym/ iż:

Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse.

Początek, prawi/ rodzaju, zawsze się Scythom przyznawa, od których rospłodzonych, udaią (to iest stare wieki) że się osady po świećie roskrzewiły.

Jeżelić abowiem Scythowie a nie kto inszy/ świat zrazu osadzili (co sie potwierdza y z onych słów o Panu Bogu Iob. 26.

Qui extendit Aquilonem super vacuum,

to iest/ który rośćiąga Aquilon po czczych mieyscach bo Aquilon iako sie niżey pokaże/ Scythya królewska iest abo Korona Polska)

tedyć pewnie y Króle źiemicom dawali/ które iako członki swego Państwa Raynikami zwali/ dla różności od Rayników abo Tyranów/ których Scytowie zawsze psowali gdziekolwiek sie ziawiali: a to władza onych słów Bożych w Raiu do Jadama Gen. 1. Napełniayćie ziemie, a podbiiayćie ią.

Ten Seth pierwszy Pan świata po Jadamie, miasto był założył na Libanie Syryjskiey górze, jako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi/ (która stąd imienia tego nabyła, iż ią był nad insze miejsca ulubił.)

I nazwał ono miasto nie Henochą, albo z Chaldeyska i Arabska Hnochą, ale Panochą, od imienia syna i następce swego Enosa/ lub z Chaldeyska i Arabska Anosa/ a po naszemu Panosza, jakoby Panaczka abo syna Panowego/ to iest Seta/ po Jadamie Pana świata.

Bo od wszytkich słów, które sie jeno od A. abo E. poczynaią/ poprawcy pierwotny początek odćięli: iako się w Perspekt: pierwszą regułą psowania słów pokazało.

Żydzi zaś nie maią pewnych wokaliszów, albo słowiących liter/ ale ie tylko świeżo wynależionemi znakami w iednym aleph rozznaczaią/ iako my/ ć. y cz od gołego c.

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków, łacno im było zepsować Anosa w Enosa.

A tego, że temu słowu Anos nie inszey litery jedno P nie dostawa, tak iż ma być nie Anos ale Panos, a zatym i pomienione miasto Setowe od niego nazwane, nie Anocha ale Panocha, stąd się iawnie pokazuie, iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładaią Nomen Domini, które w pierwotnem ięzyku jest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane, świat po Potopie nie Enoadir abo Anoadis, ale Paneadis albo Paneadą, jakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie, i na tymże ją miejscu pokazuie.

Od tego tedy Panosa, Trzeciego Pana świata nastąpiła różność między Scytami w Successrorze jego, Malaleelu Czwartym Panu świata: tak iż samą linią jego, która w pomienionej Panosze, pierwotnej stolicy świata panowała, zwano Scytami Panochami, a innych, wszych, Scytami gminnymi.

Stądże Żydzi Giganty od wieków sławne (jako mamy Genes. 6) Anachami, zamiast Panochami zowią, których Abben Ezra tamże wywodźi z Anacha, pierwszego Giganta/ mówiąc o nim, że był z liniey synów Bożych/ to iest Setyanów według pospolitego wykładu.

Skąd znać, że ten po Żydowsku Anoch z linii Setowej, nie kto inszy był iedno Malaleel Czwarty Pan świata; który od nastąpienia po Enosu, abo raczey Panoszu na Panowanie (w pomienionej Panosze, pierwotney stolicy świata) Panoch rzeczony/ pierwszy na świećie począł Gigantomachię/ to iest: prześladowanie Kainianów.

Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa albo Enosa dziada jego iż kacerstwo i bunty Kainiowskie/ wielką były górę wzięły (iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc, że było potrzeba oraz i przećiwko ich kacerstwu i buntom wojować/ temu Wnukowi swemu/ dla sposobnośći do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuie) spuścił Panowanie/ od którego był Panochiem przezwany: a sam sie na osobliwą pieczą dusz ludzkich obróćił; tako się pokazuie z onych słów Gen. 4 :

Ipse coepit invocare nomen Domini,

Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest, nowym z porządzeniem, obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kainowskiego.

W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch Święty wielą pism kacerwo Kainowskie psował, jako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym, Noe był na Biskupstwo świata nastąpił, które potem Semowi synowi swemu spuścił, ten zaś Abrahamowi; jako Mojżesz pokazuje/ Gen. 14.

Panoch (lub Anach po Żydowsku) Czwarty Pan świata zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scytyckiemu gromić, póty aż ich 560 roku po stworzeniu świata podbił, nie tylko pod posłuszeństwo, jak dźieśięć lat przed tym, ale też i pod hołdy; przeto iż podbići pierwszy raz, znowu się byli zbuntowali.

Za co iako się wyżey namieniło, on Panoch pierwszy wojennik na świećie rzeczony był Molaleł albo Malaleel: przeto iż onego mola narodu ludzkiego, to jest/ Kaina i z iego potomstwem/ nie bez wielkiego krwi rozlania podbił.

Stądże Trogus prawdźiwie powiedźiał/ lib. 2. iż Azya Scythom, 1500. lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraćiwszy wpada ono podbyćie Azyey w pomieniony rok świata. 560. Czego mu jasnie pismo Boże potwierdza Iozuae 14. iako się wnetże pokaże.

To takie Panocha Mola-leła, lub Malaleela, Kainianów prześladowanie, świat zowie Gigantomachią, jakoby Gigantów machanie, to iest kijami albo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie.

Co stąd jawno jest, iż Żydźi Giganty zowią Anachami, zamiast Panochami.

Jednakże Gigantów, albo raczej Gigasów, imię, nie w ten się czas było zjawiło na świećie, ale dopiero około czasów śmierći Jadamowej, to iest, około roku 930 po stworzeniu: kiedy Mathusale, Piąty Pan Świata, wyśiekł był do szczętu Kainiany i uspokoił ziemie: iako się pokazuie z onych słów Iosu. 14.

Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs:

to jest/ Iadam największej tam między Panochami pogrzebion iest, a ziemia sie uspokoiła od woien.

W ten czas abowiem, że Scythowie Panochowie (iako się wyżey namieniło) Kainiany aże za Nil po Afryce gonili/ a na wschód słońca aż do Gongesu abo Gangesu płaszali/ stąd Gongesami/ takoby goniącemi gies rozegżonych abo rosproszonych Kainianów byli nazwani: a pomienione rzeki które ućiekaiąc pomąćili/ iedne to iest Nil dziśieyszy/ przezwano Gon/ z czego Żydźi uczynili Gehon/ a druga Gonges/ którą Moyzesz w tenże sens przezwał Wyżonem/ iakoby wygnaniem/ a nowszy Żydźi Phisonem.

Z tych tedy Gongesów/ nowsze ięzyki wyrsowały Gigasów iako i z rzeki Gonges Ganges: a z zwyćiężce Mathu-śćiałocha (przeto iż był mat wyśiekł) Żydźi Mathusala.

Czego dosyć oczywiśćie potwierdza to samo/ że go (iak się rzekło) Chaldeowie i Arabowie nie Mathusale zowią, ale Mathuśćialach zamiast Matuśćiałoch: a wykładaią go Mittens mortem, abo Apostolus mortis, lubo Mortem postulans.

Nic inszego tedy nie byli sławni oni od wieków Gen. 6. Gigasowie/ lubo z cudzoziemska choć źle Gigantowie/ iedno Scythowie Panochowie. Których to Gigasów nasz ięzyk Olbrzymami zowie/ od podobnego Chamianów po Potopie/ na tychże mieyscach/ to iest/ w Egypćie y Babylonie podbićia/ y przez też rzeki płaszania. Co iż beł Olan lubo z cudzoźiemska Alan przodek nasz) potym za czasem Polach/ y inszemi przezwiskami iako się niżey obaczy rzeczony) uczynił/ y strach na wszystek świat puśćił/ ztąd Gigasa zowiemy Olbrzym iakoby Olan brzmi: bo głośne imię iego było po świećie/ iako się niżey pokaże.

Dwoiacy tedy byli od wieków Scytowie, albo Sethowi potomkowie. Jedni Scytowie Panochowie, w których linii było Panowanie świata/ i w ręku pomieniona Panocha pierwotna stolica iego: a drudzy Scytowie pospolići.

Panochów Pismo Święte zowie synami Bożymi, a pospolitych lub gminnych, ze wszytkim inszym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiey liniey) synami ludzkimi; iako mamy Gen. 6:

Świat zaś/ Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie.

Stądże Łacinnicy takiego zowią Nobilis, jakoby Nebo-licz/ to jest między syny Nieba policzony: a my Slachcic, iakoby z Lacha ććić:

a to dla tego iż nie przez żadne przywłaszczenie, ale przyrodzoną mamy zacność Slachectwa. Stąd znać jako wielka iest różność/ między Slachćicem a Nobilisem.

Zatrzymała starożytność lubo to w inszych słowiech/ tąż własną różność Scytów Panochów/ od inszych pospolitych/ aż do dnia dziśieyszego

/ kto uważy/ co to iest Scythae Regij a Vulgures; (iedno to albowiem jest Panoch a Króluiący.) Także y w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scythyey/ w osobie iedney Panny/ od połowice na dół Jaszczurki; co się niżey wywiedźie.

Piotr-246 · Gość

kolejne poprawki:

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacności pierwotnego Scythyckiego Państwa przed Potopem, i odróżnieniu Scytów Panochów (jeszcze na on czas) od gminnych.

Jadamowe Panowanie światu, w Raju władzą od Boga wziętą poczęte, z razu, to jest przed grzechem, szczera Poradziesz była, którą nowsze języki Arystokracją zowią; przeto iż w Poradzieży jednaką wszyscy wolność mówienia mając, parzystokraczą.

Wspólnie albowiem do Jadama i Jewy rzekł Pan Bóg:

(Gen.1) Rośćcie i mnożcie się, a napełniajcie ziemię, i podbijajcie ją: a panujcie rybom morskim, ptactwu nieba, i wszem rzeczom co się ruchają na ziemi.

Którymi słowami Pan Bóg wszechmogący, naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich potwierdził i ugruntował mówiąc: Rośćcie i mnóżcie się, a napełniajcie ziemię, i podbijajcie ją.

A po tym tak im samym, jako i potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi.

Stądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2.

Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia.

Prawem przyrodzonym albo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź wspólne wszytkich. Jako mamy y Decret: distin: 8. capite 1.

Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił/ tedy wszelki człowiek iednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą/ pókiby iey sobie który z nich był na swóy obecny pożytek/ abo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie/ żadenby sobie był nic nie przywłaszczał/ ale tylko czasu potrzeby/ czego chciał iak swego zażył: a póki by czego był ieden zażywał/ pótyby się tego drugi był nie tykał.

Ale zwierzchność nad ludźmi, przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuje) podobno także w mężczyznie i białejgłowie, na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoje od Boga wzięte, wlali: ći zaś także na drugich: i tak zawsze na potym.

Bo władza owa od Boga postanowiona także musiała mieć nasienie następstwa, jako i wszelka insza rzecz od niego stworzona nasienie płodu/ według onych słów. Iob 36:

Deus Reges in solio collocat in perpetuum,

to iest: BÓG Króle na Majestaćie postanawia na wieki.

Prawda iest, iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie, żadnych hołdów, robót i ciężarów/ nie wyciągałaby była po innych ludziach; jednakże miałaby była wzgląd swój i władzą nad napełnioną ziemią, według pomienionych słów: Napełniayćie ziemię, y podbijajćie ią.

Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łacinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku albo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raju poczęło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama i Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią, to iest, że jeden był miany arcy nad wszytkimi:

gdy Pan Bóg między innymi troskami naznaczonymi Jewie, odjął jej władzę panowania, mówiąc Gen. 2:

Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą.

Bo tymi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg, władzą Jadamową nad nią i wszystkim przyszłym jej potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć, że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; jako i ono pospolite wszytkiego potomstwa iego, na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći;

Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały.

Stądże Augustyn Św. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi:

Per iura Regia possidentur possesiones,

to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia.

Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.

Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5.

Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti.

Nad wyższego - mówi - drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów.

Który luboby go kto nie chciał znać za takiego, przecje iednak przez to prawa swego nie traci, równie jako Papież Duchownego na wszystek świat, choć go wiele Pogan, Kacerzów i Odszczepieńców nie chcą znać za takiego.

Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością jedna iest od Boga wzięta, iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach albo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26:

Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum.
to iest: Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki.

Rajniki mówię, nie Króle, bo Królowie albo Karalowie, Sędziami tylko niegdyś bywali, od Rajników nad krainami na karanie i czynienie sprawiedliwośći postanowionymi.

Druga zaś zwierzchność jest Królów albo Sędziów, nie władzą Boża, ale albo własną siłą, albo za zezwoleniem się poddanych, postanowiona do czasu: o jakich mamy słowa Boże Ozeae 3 :

Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi.
Oni, mówi, królowali, a nie ze mnie, Panami byli, a jam nie znał, to jest ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność, jeżeli własną siłą powstała, tedy się tyraństwem zowie: przeto, że ci tacy rany zadawają, szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie mają żadnego prawa.

A jeżeli iest z uchwału poddanych, tedy względem ich słuszna iest, lub to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: jeżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia i nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie.

To iest/ że ieno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież/ a Pan świecki wszytkiej ziemi: pod którym także będą/ iako niegdyś bywali Czarowie/ pod Czarami Raynicy/ a pod Raynikami Królowie abo Karalowie y Xiążęta z inszemi Pany doczesnemi.

Gdy tedy po grzechu pierworodnym/ zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została/ takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia iego/ trwała aż do tego czasu/ kiedy spuśćił synowi swemu na imie Sethowi/ Panowanie świata; iako się niżey pokaże.

W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić:

dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie, nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata, z pierwszych dwu zmieszany, to iest Poradzieska Mień-arcość, lub Aristocratica Monarchia, jaką po dziś dzień w Polsce mamy: iż jeden Pan ma harc i górę nad wszystkimi, ale to nie inaczej, jeno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento.

Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Setyckie, albo raczej Scytyckie: bo tego syna Jadamowego, którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter Setem uczyniła, Żydzi Azjańscy, Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Setem ale Scytem zowią: jako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemając abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy

c ć cz,
s ś sz,
z ż ź,

i innymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a, o, u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować, że ich teraz i sami nie rozumieją.

Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata?

Stąd, iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica i Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc Togryś i Tagrodź, oboje zowią Tygris: choć jedno jest źwierze, od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rajska rzeka Tagrodz dlatego tak nazwana, iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany od inszego, dobrego potomstwa Jadamowego: jako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze.

Ta niedoskonałość liter "ość" i "usta" w jedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła.

Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Seta zamiast Scyta, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.

Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda.

A ponieważ tak jest, tedyć wytraciwszy 1500 lat przed Ninem, musiał się ten hołd w 560 lat po stworzeniu świata począć: to jest, w ten czas, kiedy Pan świata, Kainiany podbił pod posłuszeństwo i jako się niżej pokaże, takowe jarzmo na nich włożywszy, za to przezwiska Malaleel, abo raczey Mola-leł, nabył; bo nie było na on czas mola, naród ludzki psującego, prócz Kaina z potomstwem jego.

Stądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabył nieśmiertelnej chwały.

Na tym tedy fundamenćie stojąc, jeżeli Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali, tedyć nie od kogo inszego mogli tak być jeszcze na on czas nazwani, jeno od tego Scyta lubo Seta, syna Jadamowego. A wzajem zaś, jeżeli Scytowie od Scyta rzeczeni na początku panowali, tedyć musi być, iż Scyt albo Set musiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.

Stądże mamy. Eccl. 49. Set i Sem, chwały dostąpili przed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tamten świecką z którego Scytowie/ albo Setianowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum.

Zaczym jeżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi, iż Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczej być nie może, jeno iż Scythowie ci że byli co i Setianowie, to jest nasławniejszego syna i Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek, i stąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scytów od Seta, syna Jadamowego/ i Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egypcjany o starożytność rodzaju toczyła/ to jest/ którzyby z nich pierwszymi na świecie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaju swego i Scytię/ swoje pokazowali/ gdzie i Moyzesz o mieysce Raj w Biblii ukazuie: to iest w Armenii.

Bo co o miejsce Raju, łacno się go dorachować ze słów Moyzeszowych, iż był na Ormiańskiej górze, z którey Tygris i Euphrates, Rajskie rzeki wychodzą.

Jeżelić abowiem wszyscy iednostaynie o Tygru wykładaią/ one słowa Moyzeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z mieysca rozkoszy. tedyć Ray abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu.

Czego i same imiona tej góry potwierdzaią, bo tą Żydzi Ararat, to jest hora albo góra radości: a Scytowie Torem dlatego zowią, iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana.

Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; jako i złoto, iż się w górach znajduie, po Włosku nazwane Oro, jakoby horne albo górne, Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy język Łaćiński w Plautusa, i wiele słów inszych.

Tam tedy na górze Ararath, Mojzesz Raj i początek narodu ludzkiego, nie inaczej tylko rzekami pokazuie.

A Scythowie tamże i także właśnie, jako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po innych wywodach, w te słowa: Nuż jawno iest, że Scytia nad wszystkie ziemie tak jest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niej się począwszy, do Czarnego, Perskiego i Egypskiego morza wypadają.

Jeżelić albowiem między tymi rzekami, które w pomienione trzy morza wpadają/ naznaczniejsze są Tygrys i Euphrat, co te Rajskimi zowie Mojzesz, tedyć oczywista jest rzecz, iż tam Scytowie Scythią swoię/ gdzie i Moyzesz Ray, a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali.

Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament, nie mniej oczywista rzecz jest, że Scythowie nie mogli z tego innego wziąć tak dawnego początku swego, jeno z tego pomienionego Scyta lubo Seta, najznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy jest, iż pierwotne światu Panowanie, na które Scyth abo Seth wstąpił po Jadamie, naprzód w Raju się poczęło; bo i sam Raj w Scytii był, którą na on czas w Armenii Scytowie pokazowali. A po wygnaniu z Raju naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło.

Z których rzek Rajskich, iż Rajka, to iest rzeka z Raju wychodząca: (od którey, naprzód poznanej, wszelką ciekącą wodę reką albo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis albo Poradzież, to jest, Państwo Scytyckie abo Setowskie, od wyroctwa Kainiowskiego: jako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1.

Stądże nazwana była Tagrodź, jakoby przegroda.

A Euphrates iż lubo z tejże góry, z której też i Tagrodź wypada, i w toż morze co i ona wpada, iednakże nie prosto jako ona, ale tak bardzo na koło idzie, iż wyszedszy ze źródła swego między północą a zachodem, kołem wypada na południe; stądże nazwany obrotem albo owrotem, poprawcy słów przechrzcili Euphratem.

Naostatek, gdy aż około zejścia Jadama i Jewy, Matusale, Piąty Pan świata, wysiekwszy Kainiany, świat uspokoił, dopiero w ten czas Paradis albo Poradzież, to jest pierwotne Scytyckie Państwo jego, rozciągnęło się aż do rzek Gangesa i Nilu; które Mojżesz Phizonem i Gehonem zowie: i dlatego je między Paradyskie rzeki jako granice jego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek, stąd im są dane, iż (jako sam rozum pokazuje) nie bez tego, że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie jakokolwiek przepławiło, stądże jedne Żydzi zowią Phisonem zamiast Wyżonem, jakoby miejscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem zamiast Gongesem, iakoby miejscem, gdzie goniono, ongiś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka, to jest Nil/ dlategoż też nabyła imienia Gon, z którego Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nil ostatki Kainianów po Afryce goniono, tako się pokazuje z onej wojny, którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa, iż będąc w Egypcie, słychał ją tam być jeszcze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama i Jewy, wysiekwszy Mathusale Kainiany, aż po te rzeki Państwo uspokoił, jako świadczy ono miejsce Pisma Świętego Ios: 14.

Iadam największy, między Anachami pogrzebion jest, a ziemia przestała od wojen, to jest uspokoiła się od onej wrzawy długich wojen z Kainianami.

Za które uspokojenie ziemi, Piąty Pan świata, iż Kainiany wysiekł, którzy świat mącili, nazwany był Matuściałoch; jako z Azjańskich Żydów, Chaldeów/ Arabów i wszystkich Azyanów/ którzy go nie Mathusale zowią, ale Mathuśćialach; a wykładaią to imię Mittens mortem albo Nuncius mortis.

O tym tedy rozciągnieniu się Scytyckiego Państwa, a nie o Raju, w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli, rozumieć potrzeba, co między innymi Genebr. lib. 1. mówi:

Niektórzy chcą, że się Paradys rozciągał szeroko, po Armenię, Syrię, Arabię i daleko na wschód słońca: to jest aż do pomienionej rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwojako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód i właśnie za pierwotne światu panowanie (od Seta abo Scyta syna i następce Jadamowego, Setyckie albo Scytyckie nazwane (przeto iż jest jako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość, albo Aristocratica Monarchia. A potym za Raj, w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dlatego, iż się to Panowanie od Boga postanowione, w Raiu naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów, między innymi Ezechiela, Proroka i Historyka Świetego, do Króla Tyru. cap. 28 :

Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti,

to iest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w roskoszach Raju Bożego.

Także i z drugich słów, między innymi tegoż Proroka do Egipskiego Faraona cap. 31 :

AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei.

To iest" Uganiały się z nim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Raju Bożym.

Z tych, mówie, słów Prorockich łacno się dorachować, co on Paradyżem abo Rajem zowie: bo rzecz jest nad słońce jaśniejsza, iż żaden Król Tyru, nie rychło po potopie zbudowanego, nigdy nie był w onym Raju, gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli:

Ani też Rajskie drzewa, bezrozumne będąc, mogły się o co z Faraonem uganiać, jako wzaim ani Faraonowie nie rychło po potopie w Egypcie panowawszy, Rajskich drzew widzieli.

Istotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może być je on ten, iż Królowie Tyru nie Rajnikami byli jako Egipscy Faraonowie, ale Raynikami: to jest członkami Scytyckiej Poradzieży lub Aristokratyckiej ich Monarchii; jaką po dziś dzień w Polsce mamy.

Jż (jak się rzekło) jeden jest Monarcha lub "Mian arcy", to jest nad wszytkich, ale to nie inaczej, jeno ze wspólnej wszystkich Arystokracji lub Parzystokraczenia.

Te tedy godność uczestnictwa wymawia Prorok i Historyk Boży, Królem Tyru, mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to jest: Ty mądry i ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego, którego on ( Gen. 5 ) urodził na wyobrażenie i podobieństwo swoje, i nazwał imię jego Set, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w rozkoszach Poradzieży Bożej, to jest Arystokracji, władzą Bożą w Raju postanowionej.

A iż Królowie Tyru trzymali Czarstwo Syryskie, które po przeniesieniu Setowego Majestatu z Libanu do naszej Korony Polskiej, (jako się niżej pokaże) między wszytkimi Carstwy pierwotnego Scytyckiego Państwa, jako Assyryjskim albo Perskim, Jndyjskim, Tatarskim, Libiyskim y Rzymskim naprzednieysze było/ y na Libanie Syriyskiey górze stolice swoie miało:

dlatego przydaje Królowi Tyru Prorok wymówki zacności jego, mówiąc dalej tamże:

Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei,

to jest: Ty nad wszystkie Czarów najwyższy i ochrońco ich, położyłem cię na górze Świętej Bożej. Bo to Cherub, albo jako Żydzi czytają Cheruw, jest zepsowane słowo Czarów albo Cesarzów.

I tenże sens jest drugich pomienionych z tego Proroka do Egyptskiego Faraona:

AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei.

Uganiały się z nim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożey,

to jest: Scytyccy Panowie świata i ich pomienieni Czarowie Syrijscy ze swoimi Raynikami pod nimi królującymi.

Bo jako się pokazało, wszystka starożytność w ten że sens świadczy, że się Scythowie przez długie czasy z Egypcjanami uganiali/ sprzeczając się, któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scythyckie przemogły.

Tak i sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież abo Arystokratykcą Monarchią rozumiał/ kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu Luc. 23. Panie, pamiętay na mię, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział Dziś zemną będziesz w Paradysu.

Bo i w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież jest, ponieważ nie sam tam panuje, ale i święći Jego będą z nim królować: (jako Senat jaki z Panem swoim) i sądzić z nim, jako przyobiecał/ mówiąc: Matt: 19.

Gdy uśiądzie Syn człowieczy na Stolicy maiestatu swego, będziećie i wy śiedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokolenia synów Izraelskich.

Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi jako dzisiejsze Imperium, które naprzód i właśnie rozumie się za Wypieractwo albo Hetmaństwo Kościoła Bożego na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich, władzą Papieską postanowione: a potym i za część Niemieckiej źiemi, w którey sie poczęło takowego Hetmana obieranie.

I iako wzaim to Imperium, ako Hetmaństwo Chrześćiańskie/ od mieysca zowie się Niemieckim/ tak i Paradisus abo Poradzież/ to iest pierwotne Radźieckie światu panowanie/ wzaiem się też od mieysca/ Rajem niegdy zwało.

Ztądże starzy Scythowie Króle, których postanawiali po świećie zwali Raynikami/ dla różnośći od Rayników: iakoby oną władzą/ która się w Raiu poczęła ustanowionemi.

Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europejskich, których zamiast Rajnik/ Łaćinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc, poświadczaią Genebr. iże Scythowie postanowili królestwa Medyiskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie, i niemal wszystkie inne, co ich jest na świećie.

A wprawdźie słusznie to mówi Genebr. lib. 1. bo inaczey bydź nie mogło: ponieważ pospolity głos wszstkich wola/ z Markiem Porcyusem Katonowym/ iż:

Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse.

Początek, prawi/ rodzaju, zawsze się Scythom przyznawa, od których rospłodzonych, udaią (to iest stare wieki) że się osady po świećie roskrzewiły.

Jeżelić abowiem Scythowie a nie kto inszy/ świat zrazu osadzili (co sie potwierdza y z onych słów o Panu Bogu Iob. 26.

Qui extendit Aquilonem super vacuum,

to iest/ który rośćiąga Aquilon po czczych mieyscach bo Aquilon iako sie niżey pokaże/ Scythya królewska iest abo Korona Polska)

tedyć pewnie y Króle źiemicom dawali/ które iako członki swego Państwa Raynikami zwali/ dla różności od Rayników abo Tyranów/ których Scytowie zawsze psowali gdziekolwiek sie ziawiali: a to władza onych słów Bożych w Raiu do Jadama Gen. 1. Napełniayćie ziemie, a podbiiayćie ią.

Ten Seth pierwszy Pan świata po Jadamie, miasto był założył na Libanie Syryjskiey górze, jako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi/ (która stąd imienia tego nabyła, iż ią był nad insze miejsca ulubił.)

I nazwał ono miasto nie Henochą, albo z Chaldeyska i Arabska Hnochą, ale Panochą, od imienia syna i następce swego Enosa/ lub z Chaldeyska i Arabska Anosa/ a po naszemu Panosza, jakoby Panaczka abo syna Panowego/ to iest Seta/ po Jadamie Pana świata.

Bo od wszytkich słów, które sie jeno od A. abo E. poczynaią/ poprawcy pierwotny początek odćięli: iako się w Perspekt: pierwszą regułą psowania słów pokazało.

Żydzi zaś nie maią pewnych wokaliszów, albo słowiących liter/ ale ie tylko świeżo wynależionemi znakami w iednym aleph rozznaczaią/ iako my/ ć. y cz od gołego c.

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków, łacno im było zepsować Anosa w Enosa.

A tego, że temu słowu Anos nie inszey litery jedno P nie dostawa, tak iż ma być nie Anos ale Panos, a zatym i pomienione miasto Setowe od niego nazwane, nie Anocha ale Panocha, stąd się iawnie pokazuie, iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładaią Nomen Domini, które w pierwotnem ięzyku jest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane, świat po Potopie nie Enoadir abo Anoadis, ale Paneadis albo Paneadą, jakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie, i na tymże ją miejscu pokazuie.

Od tego tedy Panosa, Trzeciego Pana świata nastąpiła różność między Scytami w Successrorze jego, Malaleelu Czwartym Panu świata: tak iż samą linią jego, która w pomienionej Panosze, pierwotnej stolicy świata panowała, zwano Scytami Panochami, a innych, wszych, Scytami gminnymi.

Stądże Żydzi Giganty od wieków sławne (jako mamy Genes. 6) Anachami, zamiast Panochami zowią, których Abben Ezra tamże wywodźi z Anacha, pierwszego Giganta/ mówiąc o nim, że był z liniey synów Bożych/ to iest Setyanów według pospolitego wykładu.

Skąd znać, że ten po Żydowsku Anoch z linii Setowej, nie kto inszy był iedno Malaleel Czwarty Pan świata; który od nastąpienia po Enosu, abo raczey Panoszu na Panowanie (w pomienionej Panosze, pierwotney stolicy świata) Panoch rzeczony/ pierwszy na świećie począł Gigantomachię/ to iest: prześladowanie Kainianów.

Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa albo Enosa dziada jego iż kacerstwo i bunty Kainiowskie/ wielką były górę wzięły (iako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc, że było potrzeba oraz i przećiwko ich kacerstwu i buntom wojować/ temu Wnukowi swemu/ dla sposobnośći do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuie) spuścił Panowanie/ od którego był Panochiem przezwany: a sam sie na osobliwą pieczą dusz ludzkich obróćił; tako się pokazuie z onych słów Gen. 4 :

Ipse coepit invocare nomen Domini,

Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest, nowym z porządzeniem, obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kainowskiego.

W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch Święty wielą pism kacerwo Kainowskie psował, jako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym, Noe był na Biskupstwo świata nastąpił, które potem Semowi synowi swemu spuścił, ten zaś Abrahamowi; jako Mojżesz pokazuje/ Gen. 14.

Panoch (lub Anach po Żydowsku) Czwarty Pan świata zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scytyckiemu gromić, póty aż ich 560 roku po stworzeniu świata podbił, nie tylko pod posłuszeństwo, jak dźieśięć lat przed tym, ale też i pod hołdy; przeto iż podbići pierwszy raz, znowu się byli zbuntowali.

Za co iako się wyżey namieniło, on Panoch pierwszy wojennik na świećie rzeczony był Molaleł albo Malaleel: przeto iż onego mola narodu ludzkiego, to jest/ Kaina i z iego potomstwem/ nie bez wielkiego krwi rozlania podbił.

Stądże Trogus prawdźiwie powiedźiał/ lib. 2. iż Azya Scythom, 1500. lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraćiwszy wpada ono podbyćie Azyey w pomieniony rok świata. 560. Czego mu jasnie pismo Boże potwierdza Iozuae 14. iako się wnetże pokaże.

To takie Panocha Mola-leła, lub Malaleela, Kainianów prześladowanie, świat zowie Gigantomachią, jakoby Gigantów machanie, to iest kijami albo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie.

Co stąd jawno jest, iż Żydźi Giganty zowią Anachami, zamiast Panochami.

Jednakże Gigantów, albo raczej Gigasów, imię, nie w ten się czas było zjawiło na świećie, ale dopiero około czasów śmierći Jadamowej, to iest, około roku 930 po stworzeniu: kiedy Mathusale, Piąty Pan Świata, wyśiekł był do szczętu Kainiany i uspokoił ziemie: iako się pokazuie z onych słów Iosu. 14.

Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs:

to jest/ Iadam największej tam między Panochami pogrzebion iest, a ziemia sie uspokoiła od woien.

W ten czas abowiem, że Scythowie Panochowie (iako się wyżey namieniło) Kainiany aże za Nil po Afryce gonili/ a na wschód słońca aż do Gongesu abo Gangesu płaszali/ stąd Gongesami/ takoby goniącemi gies rozegżonych abo rosproszonych Kainianów byli nazwani: a pomienione rzeki które ućiekaiąc pomąćili/ iedne to iest Nil dziśieyszy/ przezwano Gon/ z czego Żydźi uczynili Gehon/ a druga Gonges/ którą Moyzesz w tenże sens przezwał Wyżonem/ iakoby wygnaniem/ a nowszy Żydźi Phisonem.

Z tych tedy Gongesów/ nowsze ięzyki wyrsowały Gigasów iako i z rzeki Gonges Ganges: a z zwyćiężce Mathu-śćiałocha (przeto iż był mat wyśiekł) Żydźi Mathusala.

Czego dosyć oczywiśćie potwierdza to samo/ że go (iak się rzekło) Chaldeowie i Arabowie nie Mathusale zowią, ale Mathuśćialach zamiast Matuśćiałoch: a wykładaią go Mittens mortem, abo Apostolus mortis, lubo Mortem postulans.

Nic inszego tedy nie byli sławni oni od wieków Gen. 6. Gigasowie/ lubo z cudzoziemska choć źle Gigantowie/ iedno Scythowie Panochowie. Których to Gigasów nasz ięzyk Olbrzymami zowie/ od podobnego Chamianów po Potopie/ na tychże mieyscach/ to iest/ w Egypćie y Babylonie podbićia/ y przez też rzeki płaszania. Co iż beł Olan lubo z cudzoźiemska Alan przodek nasz) potym za czasem Polach/ y inszemi przezwiskami iako się niżey obaczy rzeczony) uczynił/ y strach na wszystek świat puśćił/ ztąd Gigasa zowiemy Olbrzym iakoby Olan brzmi: bo głośne imię iego było po świećie/ iako się niżey pokaże.

Dwoiacy tedy byli od wieków Scytowie, albo Sethowi potomkowie. Jedni Scytowie Panochowie, w których linii było Panowanie świata/ i w ręku pomieniona Panocha pierwotna stolica iego: a drudzy Scytowie pospolići.

Panochów Pismo Święte zowie synami Bożymi, a pospolitych lub gminnych, ze wszytkim inszym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiey liniey) synami ludzkimi; iako mamy Gen. 6:

Świat zaś/ Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie.

Stądże Łacinnicy takiego zowią Nobilis, jakoby Nebo-licz/ to jest między syny Nieba policzony: a my Slachcic, iakoby z Lacha ććić:

a to dla tego iż nie przez żadne przywłaszczenie, ale przyrodzoną mamy zacność Slachectwa. Stąd znać jako wielka iest różność/ między Slachćicem a Nobilisem.

Zatrzymała starożytność lubo to w inszych słowiech/ tąż własną różność Scytów Panochów/ od inszych pospolitych/ aż do dnia dziśieyszego

/ kto uważy/ co to iest Scythae Regij a Vulgures; (iedno to albowiem jest Panoch a Króluiący.) Także y w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scythyey/ w osobie iedney Panny/ od połowice na dół Jaszczurki; co się niżey wywiedźie.

Piotr-246 · Gość

kolejne poprawki:

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacności pierwotnego Scythyckiego Państwa przed Potopem, i odróżnieniu Scytów Panochów (jeszcze na on czas) od gminnych.

Jadamowe Panowanie światu, w Raju władzą od Boga wziętą poczęte, z razu, to jest przed grzechem, szczera Poradziesz była, którą nowsze języki Arystokracją zowią; przeto iż w Poradzieży jednaką wszyscy wolność mówienia mając, parzystokraczą.

Wspólnie albowiem do Jadama i Jewy rzekł Pan Bóg:

(Gen.1) Rośćcie i mnożcie się, a napełniajcie ziemię, i podbijajcie ją: a panujcie rybom morskim, ptactwu nieba, i wszem rzeczom co się ruchają na ziemi.

Którymi słowami Pan Bóg wszechmogący, naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich potwierdził i ugruntował mówiąc: Rośćcie i mnóżcie się, a napełniajcie ziemię, i podbijajcie ją.

A po tym tak im samym, jako i potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi.

Stądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2.

Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia.

Prawem przyrodzonym albo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź wspólne wszytkich. Jako mamy y Decret: distin: 8. capite 1.

Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił/ tedy wszelki człowiek iednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą/ pókiby iey sobie który z nich był na swóy obecny pożytek/ abo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie/ żadenby sobie był nic nie przywłaszczał/ ale tylko czasu potrzeby/ czego chciał iak swego zażył: a póki by czego był ieden zażywał/ pótyby się tego drugi był nie tykał.

Ale zwierzchność nad ludźmi, przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuje) podobno także w mężczyznie i białejgłowie, na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoje od Boga wzięte, wlali: ći zaś także na drugich: i tak zawsze na potym.

Bo władza owa od Boga postanowiona także musiała mieć nasienie następstwa, jako i wszelka insza rzecz od niego stworzona nasienie płodu/ według onych słów. Iob 36:

Deus Reges in solio collocat in perpetuum,

to iest: BÓG Króle na Majestaćie postanawia na wieki.

Prawda iest, iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie, żadnych hołdów, robót i ciężarów/ nie wyciągałaby była po innych ludziach; jednakże miałaby była wzgląd swój i władzą nad napełnioną ziemią, według pomienionych słów: Napełniayćie ziemię, y podbijajćie ią.

Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łacinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku albo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raju poczęło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama i Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią, to iest, że jeden był miany arcy nad wszytkimi:

gdy Pan Bóg między innymi troskami naznaczonymi Jewie, odjął jej władzę panowania, mówiąc Gen. 2:

Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą.

Bo tymi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg, władzą Jadamową nad nią i wszystkim przyszłym jej potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć, że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; jako i ono pospolite wszytkiego potomstwa iego, na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći;

Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały.

Stądże Augustyn Św. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi:

Per iura Regia possidentur possesiones,

to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia.

Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.

Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5.

Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti.

Nad wyższego - mówi - drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów.

Który luboby go kto nie chciał znać za takiego, przecje iednak przez to prawa swego nie traci, równie jako Papież Duchownego na wszystek świat, choć go wiele Pogan, Kacerzów i Odszczepieńców nie chcą znać za takiego.

Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością jedna iest od Boga wzięta, iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach albo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26:

Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum.
to iest: Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki.

Rajniki mówię, nie Króle, bo Królowie albo Karalowie, Sędziami tylko niegdyś bywali, od Rajników nad krainami na karanie i czynienie sprawiedliwośći postanowionymi.

Druga zaś zwierzchność jest Królów albo Sędziów, nie władzą Boża, ale albo własną siłą, albo za zezwoleniem się poddanych, postanowiona do czasu: o jakich mamy słowa Boże Ozeae 3 :

Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi.
Oni, mówi, królowali, a nie ze mnie, Panami byli, a jam nie znał, to jest ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność, jeżeli własną siłą powstała, tedy się tyraństwem zowie: przeto, że ci tacy rany zadawają, szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie mają żadnego prawa.

A jeżeli iest z uchwału poddanych, tedy względem ich słuszna iest, lub to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: jeżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia i nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie.

To iest/ że ieno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież/ a Pan świecki wszytkiej ziemi: pod którym także będą/ iako niegdyś bywali Czarowie/ pod Czarami Raynicy/ a pod Raynikami Królowie abo Karalowie y Xiążęta z inszemi Pany doczesnemi.

Gdy tedy po grzechu pierworodnym/ zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została/ takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia iego/ trwała aż do tego czasu/ kiedy spuśćił synowi swemu na imie Sethowi/ Panowanie świata; iako się niżey pokaże.

W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić:

dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie, nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata, z pierwszych dwu zmieszany, to iest Poradzieska Mień-arcość, lub Aristocratica Monarchia, jaką po dziś dzień w Polsce mamy: iż jeden Pan ma harc i górę nad wszystkimi, ale to nie inaczej, jeno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento.

Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Setyckie, albo raczej Scytyckie: bo tego syna Jadamowego, którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter Setem uczyniła, Żydzi Azjańscy, Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Setem ale Scytem zowią: jako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemając abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy

c ć cz,
s ś sz,
z ż ź,

i innymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a, o, u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować, że ich teraz i sami nie rozumieją.

Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata?

Stąd, iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica i Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc Togryś i Tagrodź, oboje zowią Tygris: choć jedno jest źwierze, od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rajska rzeka Tagrodz dlatego tak nazwana, iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany od inszego, dobrego potomstwa Jadamowego: jako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze.

Ta niedoskonałość liter "ość" i "usta" w jedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła.

Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Seta zamiast Scyta, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.

Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda.

A ponieważ tak jest, tedyć wytraciwszy 1500 lat przed Ninem, musiał się ten hołd w 560 lat po stworzeniu świata począć: to jest, w ten czas, kiedy Pan świata, Kainiany podbił pod posłuszeństwo i jako się niżej pokaże, takowe jarzmo na nich włożywszy, za to przezwiska Malaleel, abo raczey Mola-leł, nabył; bo nie było na on czas mola, naród ludzki psującego, prócz Kaina z potomstwem jego.

Stądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabył nieśmiertelnej chwały.

Na tym tedy fundamenćie stojąc, jeżeli Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali, tedyć nie od kogo inszego mogli tak być jeszcze na on czas nazwani, jeno od tego Scyta lubo Seta, syna Jadamowego. A wzajem zaś, jeżeli Scytowie od Scyta rzeczeni na początku panowali, tedyć musi być, iż Scyt albo Set musiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.

Stądże mamy. Eccl. 49. Set i Sem, chwały dostąpili przed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tamten świecką z którego Scytowie/ albo Setianowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum.

Zaczym jeżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi, iż Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczej być nie może, jeno iż Scythowie ci że byli co i Setianowie, to jest nasławniejszego syna i Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek, i stąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scytów od Seta, syna Jadamowego/ i Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egypcjany o starożytność rodzaju toczyła/ to jest/ którzyby z nich pierwszymi na świecie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaju swego i Scytię/ swoje pokazowali/ gdzie i Moyzesz o mieysce Raj w Biblii ukazuie: to iest w Armenii.

Bo co o miejsce Raju, łacno się go dorachować ze słów Moyzeszowych, iż był na Ormiańskiej górze, z którey Tygris i Euphrates, Rajskie rzeki wychodzą.

Jeżelić abowiem wszyscy iednostajnie o Tygru wykładają one słowa Mojżeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z miejsca rozkoszy. tedyć Raj abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu.

Czego i same imiona tej góry potwierdzaią, bo tą Żydzi Ararat, to jest hora albo góra radości: a Scytowie Torem dlatego zowią, iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana.

Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; jako i złoto, iż się w górach znajduie, po Włosku nazwane Oro, jakoby horne albo górne, Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy język Łaćiński w Plautusa, i wiele słów inszych.

Tam tedy na górze Ararath, Mojzesz Raj i początek narodu ludzkiego, nie inaczej tylko rzekami pokazuie.

A Scythowie tamże i także właśnie, jako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po innych wywodach, w te słowa: Nuż jawno iest, że Scytia nad wszystkie ziemie tak jest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niej się począwszy, do Czarnego, Perskiego i Egypskiego morza wypadają.

Jeżelić albowiem między tymi rzekami, które w pomienione trzy morza wpadają/ naznaczniejsze są Tygrys i Euphrat, co te Rajskimi zowie Mojzesz, tedyć oczywista jest rzecz, iż tam Scytowie Scythią swoię/ gdzie i Moyzesz Ray, a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali.

Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament, nie mniej oczywista rzecz jest, że Scythowie nie mogli z tego innego wziąć tak dawnego początku swego, jeno z tego pomienionego Scyta lubo Seta, najznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy jest, iż pierwotne światu Panowanie, na które Scyt albo Set wstąpił po Jadamie, naprzód w Raju się poczęło; bo i sam Raj w Scytii był, którą na on czas w Armenii Scytowie pokazowali. A po wygnaniu z Raju naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło.

Z których rzek Rajskich, iż Rajka, to iest rzeka z Raju wychodząca: (od którey, naprzód poznanej, wszelką ciekącą wodę reką albo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis albo Poradzież, to jest, Państwo Scytyckie abo Setowskie, od wyroctwa Kainiowskiego: jako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1.

Stądże nazwana była Tagrodź, jakoby przegroda.

A Euphrates iż lubo z tejże góry, z której też i Tagrodź wypada, i w toż morze co i ona wpada, iednakże nie prosto jako ona, ale tak bardzo na koło idzie, iż wyszedszy ze źródła swego między północą a zachodem, kołem wypada na południe; stądże nazwany obrotem albo owrotem, poprawcy słów przechrzcili Euphratem.

Naostatek, gdy aż około zejścia Jadama i Jewy, Matusale, Piąty Pan świata, wysiekwszy Kainiany, świat uspokoił, dopiero w ten czas Paradis albo Poradzież, to jest pierwotne Scytyckie Państwo jego, rozciągnęło się aż do rzek Gangesa i Nilu; które Mojżesz Phizonem i Gehonem zowie: i dlatego je między Paradyskie rzeki jako granice jego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek, stąd im są dane, iż (jako sam rozum pokazuje) nie bez tego, że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie jakokolwiek przepławiło, stądże jedne Żydzi zowią Phisonem zamiast Wyżonem, jakoby miejscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem zamiast Gongesem, iakoby miejscem, gdzie goniono, ongiś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka, to jest Nil/ dlategoż też nabyła imienia Gon, z którego Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nil ostatki Kainianów po Afryce goniono, tako się pokazuje z onej wojny, którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa, iż będąc w Egypcie, słychał ją tam być jeszcze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama i Jewy, wysiekwszy Mathusale Kainiany, aż po te rzeki Państwo uspokoił, jako świadczy ono miejsce Pisma Świętego Ios: 14.

Iadam największy, między Anachami pogrzebion jest, a ziemia przestała od wojen, to jest uspokoiła się od onej wrzawy długich wojen z Kainianami.

Za które uspokojenie ziemi, Piąty Pan świata, iż Kainiany wysiekł, którzy świat mącili, nazwany był Matuściałoch; jako z Azjańskich Żydów, Chaldeów, Arabów i wszystkich Azyanów, którzy go nie Mathusale zowią, ale Mathuśćialach; a wykładają to imię Mittens mortem albo Nuncius mortis.

O tym tedy rozciągnieniu się Scytyckiego Państwa, a nie o Raju, w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli, rozumieć potrzeba, co między innymi Genebr. lib. 1. mówi:

Niektórzy chcą, że się Paradys rozciągał szeroko, po Armenię, Syrię, Arabię i daleko na wschód słońca: to jest aż do pomienionej rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwojako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód i właśnie za pierwotne światu panowanie (od Seta abo Scyta syna i następce Jadamowego, Setyckie albo Scytyckie nazwane (przeto iż jest jako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość, albo Aristocratica Monarchia. A potym za Raj, w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dlatego, iż się to Panowanie od Boga postanowione, w Raiu naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów, między innymi Ezechiela, Proroka i Historyka Świetego, do Króla Tyru. cap. 28 :

Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti,

to iest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w roskoszach Raju Bożego.

Także i z drugich słów, między innymi tegoż Proroka do Egipskiego Faraona cap. 31 :

AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei.

To iest" Uganiały się z nim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Raju Bożym.

Z tych, mówie, słów Prorockich łacno się dorachować, co on Paradyżem abo Rajem zowie: bo rzecz jest nad słońce jaśniejsza, iż żaden Król Tyru, nie rychło po potopie zbudowanego, nigdy nie był w onym Raju, gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli:

Ani też Rajskie drzewa, bezrozumne będąc, mogły się o co z Faraonem uganiać, jako wzaim ani Faraonowie nie rychło po potopie w Egypcie panowawszy, Rajskich drzew widzieli.

Istotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może być je on ten, iż Królowie Tyru nie Rajnikami byli jako Egipscy Faraonowie, ale Raynikami: to jest członkami Scytyckiej Poradzieży lub Aristokratyckiej ich Monarchii; jaką po dziś dzień w Polsce mamy.

Jż (jak się rzekło) jeden jest Monarcha lub "Mian arcy", to jest nad wszytkich, ale to nie inaczej, jeno ze wspólnej wszystkich Arystokracji lub Parzystokraczenia.

Te tedy godność uczestnictwa wymawia Prorok i Historyk Boży, Królem Tyru, mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to jest: Ty mądry i ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego, którego on ( Gen. 5 ) urodził na wyobrażenie i podobieństwo swoje, i nazwał imię jego Set, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w rozkoszach Poradzieży Bożej, to jest Arystokracji, władzą Bożą w Raju postanowionej.

A iż Królowie Tyru trzymali Czarstwo Syryskie, które po przeniesieniu Setowego Majestatu z Libanu do naszej Korony Polskiej, (jako się niżej pokaże) między wszytkimi Carstwy pierwotnego Scytyckiego Państwa, jako Assyryjskim albo Perskim, Jndyjskim, Tatarskim, Libiyskim y Rzymskim naprzednieysze było/ y na Libanie Syriyskiey górze stolice swoie miało:

dlatego przydaje Królowi Tyru Prorok wymówki zacności jego, mówiąc dalej tamże:

Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei,

to jest: Ty nad wszystkie Czarów najwyższy i ochrońco ich, położyłem cię na górze Świętej Bożej. Bo to Cherub, albo jako Żydzi czytają Cheruw, jest zepsowane słowo Czarów albo Cesarzów.

I tenże sens jest drugich pomienionych z tego Proroka do Egyptskiego Faraona:

AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei.

Uganiały się z nim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożey,

to jest: Scytyccy Panowie świata i ich pomienieni Czarowie Syrijscy ze swoimi Raynikami pod nimi królującymi.

Bo jako się pokazało, wszystka starożytność w ten że sens świadczy, że się Scythowie przez długie czasy z Egypcjanami uganiali/ sprzeczając się, któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scythyckie przemogły.

Tak i sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież abo Arystokratykcą Monarchią rozumiał/ kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu Luc. 23. Panie, pamiętay na mię, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział Dziś zemną będziesz w Paradysu.

Bo i w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież jest, ponieważ nie sam tam panuje, ale i święći Jego będą z nim królować: (jako Senat jaki z Panem swoim) i sądzić z nim, jako przyobiecał/ mówiąc: Matt: 19.

Gdy uśiądzie Syn człowieczy na Stolicy maiestatu swego, będziećie i wy śiedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokolenia synów Izraelskich.

Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi jako dzisiejsze Imperium, które naprzód i właśnie rozumie się za Wypieractwo albo Hetmaństwo Kościoła Bożego, na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich, władzą Papieską postanowione: a potym i za część Niemieckiej ziemi, w której się poczęło takowego Hetmana obieranie.

I iako wzaim to Imperium, ako Hetmaństwo Chrześćiańskie/ od mieysca zowie się Niemieckim/ tak i Paradisus abo Poradzież/ to iest pierwotne Radźieckie światu panowanie/ wzaiem się też od mieysca/ Rajem niegdy zwało.

Ztądże starzy Scythowie Króle, których postanawiali po świećie zwali Raynikami/ dla różnośći od Rayników: iakoby oną władzą/ która się w Raiu poczęła ustanowionemi.

Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europejskich, których zamiast Rajnik/ Łaćinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc, poświadczaią Genebr. iże Scythowie postanowili królestwa Medyiskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie, i niemal wszystkie inne, co ich jest na świećie.

A wprawdźie słusznie to mówi Genebr. lib. 1. bo inaczey bydź nie mogło: ponieważ pospolity głos wszstkich wola/ z Markiem Porcyusem Katonowym/ iż:

Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse.

Początek, prawi/ rodzaju, zawsze się Scythom przyznawa, od których rospłodzonych, udaią (to iest stare wieki) że się osady po świećie roskrzewiły.

Jeżelić abowiem Scythowie a nie kto inszy/ świat zrazu osadzili (co sie potwierdza y z onych słów o Panu Bogu Iob. 26.

Qui extendit Aquilonem super vacuum,

to iest/ który rośćiąga Aquilon po czczych mieyscach bo Aquilon iako sie niżey pokaże/ Scythya królewska iest abo Korona Polska)

tedyć pewnie y Króle źiemicom dawali/ które iako członki swego Państwa Raynikami zwali/ dla różności od Rayników abo Tyranów/ których Scytowie zawsze psowali gdziekolwiek sie ziawiali: a to władza onych słów Bożych w Raiu do Jadama Gen. 1. Napełniayćie ziemie, a podbiiayćie ią.

Ten Seth pierwszy Pan świata po Jadamie, miasto był założył na Libanie Syryjskiey górze, jako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi/ (która stąd imienia tego nabyła, iż ią był nad insze miejsca ulubił.)

I nazwał ono miasto nie Henochą, albo z Chaldeyska i Arabska Hnochą, ale Panochą, od imienia syna i następce swego Enosa/ lub z Chaldeyska i Arabska Anosa/ a po naszemu Panosza, jakoby Panaczka abo syna Panowego/ to iest Seta/ po Jadamie Pana świata.

Bo od wszytkich słów, które sie jeno od A. abo E. poczynaią/ poprawcy pierwotny początek odćięli: iako się w Perspekt: pierwszą regułą psowania słów pokazało.

Żydzi zaś nie maią pewnych wokaliszów, albo słowiących liter/ ale ie tylko świeżo wynależionemi znakami w iednym aleph rozznaczaią/ iako my/ ć. y cz od gołego c.

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków, łacno im było zepsować Anosa w Enosa.

A tego, że temu słowu Anos nie inszey litery jedno P nie dostawa, tak iż ma być nie Anos ale Panos, a zatym i pomienione miasto Setowe od niego nazwane, nie Anocha ale Panocha, stąd się iawnie pokazuie, iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładaią Nomen Domini, które w pierwotnem ięzyku jest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane, świat po Potopie nie Enoadir abo Anoadis, ale Paneadis albo Paneadą, jakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie, i na tymże ją miejscu pokazuie.

Od tego tedy Panosa, Trzeciego Pana świata nastąpiła różność między Scytami w Successrorze jego, Malaleelu Czwartym Panu świata: tak iż samą linią jego, która w pomienionej Panosze, pierwotnej stolicy świata panowała, zwano Scytami Panochami, a innych, wszych, Scytami gminnymi.

Stądże Żydzi Giganty od wieków sławne (jako mamy Genes. 6) Anachami, zamiast Panochami zowią, których Abben Ezra tamże wywodźi z Anacha, pierwszego Giganta/ mówiąc o nim, że był z liniey synów Bożych/ to iest Setyanów według pospolitego wykładu.

Skąd znać, że ten po Żydowsku Anoch z linii Setowej, nie kto inszy był iedno Malaleel Czwarty Pan świata; który od nastąpienia po Enosu, abo raczey Panoszu na Panowanie (w pomienionej Panosze, pierwotney stolicy świata) Panoch rzeczony/ pierwszy na świećie począł Gigantomachię/ to iest: prześladowanie Kainianów.

Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa albo Enosa, dziada jego, iż kacerstwo i bunty Kainiowskie wielką były górę wzięły (jako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc, że było potrzeba oraz i przeciwko ich kacerstwu i buntom wojować, temu Wnukowi swemu, dla sposobności do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuje) spuścił Panowanie, od którego był Panochiem przezwany: a sam się na osobliwą pieczą dusz ludzkich obrócił; tako się pokazuje z onych słów Gen. 4 :

Ipse coepit invocare nomen Domini,

Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest, nowym z porządzeniem, obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kainowskiego.

W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch Święty wielą pism kacerwo Kainowskie psował, jako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym, Noe był na Biskupstwo świata nastąpił, które potem Semowi synowi swemu spuścił, ten zaś Abrahamowi; jako Mojżesz pokazuje/ Gen. 14.

Panoch (lub Anach po Żydowsku) Czwarty Pan świata zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scytyckiemu gromić, póty aż ich 560 roku po stworzeniu świata podbił, nie tylko pod posłuszeństwo, jak dźieśięć lat przed tym, ale też i pod hołdy; przeto iż podbići pierwszy raz, znowu się byli zbuntowali.

Za co iako się wyżey namieniło, on Panoch pierwszy wojennik na świećie rzeczony był Molaleł albo Malaleel: przeto iż onego mola narodu ludzkiego, to jest/ Kaina i z iego potomstwem/ nie bez wielkiego krwi rozlania podbił.

Stądże Trogus prawdźiwie powiedźiał/ lib. 2. iż Azya Scythom, 1500. lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraćiwszy wpada ono podbyćie Azyey w pomieniony rok świata. 560. Czego mu jasnie pismo Boże potwierdza Iozuae 14. iako się wnetże pokaże.

To takie Panocha Mola-leła, lub Malaleela, Kainianów prześladowanie, świat zowie Gigantomachią, jakoby Gigantów machanie, to iest kijami albo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie.

Co stąd jawno jest, iż Żydźi Giganty zowią Anachami, zamiast Panochami.

Jednakże Gigantów, albo raczej Gigasów, imię, nie w ten się czas było zjawiło na świećie, ale dopiero około czasów śmierći Jadamowej, to iest, około roku 930 po stworzeniu: kiedy Mathusale, Piąty Pan Świata, wyśiekł był do szczętu Kainiany i uspokoił ziemie: iako się pokazuie z onych słów Iosu. 14.

Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs:

to jest/ Iadam największej tam między Panochami pogrzebion iest, a ziemia sie uspokoiła od woien.

W ten czas abowiem, że Scythowie Panochowie (iako się wyżey namieniło) Kainiany aże za Nil po Afryce gonili/ a na wschód słońca aż do Gongesu abo Gangesu płaszali/ stąd Gongesami/ takoby goniącemi gies rozegżonych abo rosproszonych Kainianów byli nazwani: a pomienione rzeki które ućiekaiąc pomąćili/ iedne to iest Nil dziśieyszy/ przezwano Gon/ z czego Żydźi uczynili Gehon/ a druga Gonges/ którą Moyzesz w tenże sens przezwał Wyżonem/ iakoby wygnaniem/ a nowszy Żydźi Phisonem.

Z tych tedy Gongesów/ nowsze ięzyki wyrsowały Gigasów iako i z rzeki Gonges Ganges: a z zwyćiężce Mathu-śćiałocha (przeto iż był mat wyśiekł) Żydźi Mathusala.

Czego dosyć oczywiśćie potwierdza to samo/ że go (iak się rzekło) Chaldeowie i Arabowie nie Mathusale zowią, ale Mathuśćialach zamiast Matuśćiałoch: a wykładaią go Mittens mortem, abo Apostolus mortis, lubo Mortem postulans.

Nic inszego tedy nie byli sławni oni od wieków Gen. 6. Gigasowie, lubo z cudzoziemska, choć źle, Gigantowie, jedno Scytowie Panochowie. Których to Gigasów, nasz język Olbrzymami zowie, od podobnego Chamianów po Potopie, na tychże miejscach, to jest/ w Egypćie y Babylonie podbićia/ y przez też rzeki płaszania.

Co iż był Olan lub z cudzoźiemska Alan przodek nasz) potym za czasem Polach i innemi przezwiskami jako się niżey obaczy rzeczony) uczynił i strach na wszystek świat puśćił, stąd Gigasa zowiemy Olbrzym jakoby Olan brzmi: bo głośne imię jego było po świecie, jako się niżey pokaże.

Dwojacy tedy byli od wieków Scytowie, albo Setowi potomkowie. Jedni Scytowie Panochowie, w których linii było Panowanie świata i w ręku pomieniona Panocha, pierwotna stolica iego: a drudzy Scytowie pospolici.

Panochów Pismo Święte zowie synami Bożymi, a pospolitych lub gminnych, ze wszytkim innym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiey linii) synami ludzkimi; jako mamy Gen. 6:

Świat zaś, Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie.

Stądże Łacinnicy takiego zowią Nobilis, jakoby Nebo-licz, to jest między syny Nieba policzony: a my Szlachcic, jakoby z Lacha czćić:

a to dlatego, iż nie przez żadne przywłaszczenie, ale przyrodzoną mamy zacność Szlachectwa. Stąd znać, jako wielka jest różność, między Slachćicem a Nobilisem.

Zatrzymała starożytność lubo to w inszych słowiech/ tąż własną różność Scytów Panochów, od inszych pospolitych, aż do dnia dziśieyszego

/ kto uważy, co to iest Scythae Regij a Vulgures; (jedno to albowiem jest Panoch a Królujący.) Także i w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scythyey/ w osobie iedney Panny/ od połowice na dół Jaszczurki; co się niżey wywiedźie.

Piotr-246 · Gość

kolejne poprawki:

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacności pierwotnego Scytyckiego Państwa przed Potopem, i odróżnieniu Scytów Panochów (jeszcze na on czas) od gminnych.

Jadamowe Panowanie światu, w Raju władzą od Boga wziętą poczęte, z razu, to jest przed grzechem, szczera Poradziesz była, którą nowsze języki Arystokracją zowią; przeto iż w Poradzieży jednaką wszyscy wolność mówienia mając, parzystokraczą.

Wspólnie albowiem do Jadama i Jewy rzekł Pan Bóg:

(Gen.1) Rośćcie i mnożcie się, a napełniajcie ziemię, i podbijajcie ją: a panujcie rybom morskim, ptactwu nieba, i wszem rzeczom co się ruchają na ziemi.

Którymi słowami Pan Bóg wszechmogący, naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich potwierdził i ugruntował mówiąc: Rośćcie i mnóżcie się, a napełniajcie ziemię, i podbijajcie ją.

A po tym tak im samym, jako i potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi.

Stądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2.

Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia.

Prawem przyrodzonym albo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź wspólne wszytkich. Jako mamy y Decret: distin: 8. capite 1.

Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił/ tedy wszelki człowiek iednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą/ pókiby iey sobie który z nich był na swóy obecny pożytek/ abo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie/ żadenby sobie był nic nie przywłaszczał/ ale tylko czasu potrzeby/ czego chciał iak swego zażył: a póki by czego był ieden zażywał/ pótyby się tego drugi był nie tykał.

Ale zwierzchność nad ludźmi, przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuje) podobno także w mężczyznie i białejgłowie, na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoje od Boga wzięte, wlali: ći zaś także na drugich: i tak zawsze na potym.

Bo władza owa od Boga postanowiona także musiała mieć nasienie następstwa, jako i wszelka insza rzecz od niego stworzona nasienie płodu/ według onych słów. Iob 36:

Deus Reges in solio collocat in perpetuum,

to iest: BÓG Króle na Majestaćie postanawia na wieki.

Prawda iest, iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie, żadnych hołdów, robót i ciężarów/ nie wyciągałaby była po innych ludziach; jednakże miałaby była wzgląd swój i władzą nad napełnioną ziemią, według pomienionych słów: Napełniayćie ziemię, y podbijajćie ią.

Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łacinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku albo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raju poczęło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama i Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią, to iest, że jeden był miany arcy nad wszytkimi:

gdy Pan Bóg między innymi troskami naznaczonymi Jewie, odjął jej władzę panowania, mówiąc Gen. 2:

Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą.

Bo tymi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg, władzą Jadamową nad nią i wszystkim przyszłym jej potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć, że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; jako i ono pospolite wszytkiego potomstwa iego, na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći;

Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały.

Stądże Augustyn Św. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi:

Per iura Regia possidentur possesiones,

to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia.

Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.

Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5.

Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti.

Nad wyższego - mówi - drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów.

Który luboby go kto nie chciał znać za takiego, przecje iednak przez to prawa swego nie traci, równie jako Papież Duchownego na wszystek świat, choć go wiele Pogan, Kacerzów i Odszczepieńców nie chcą znać za takiego.

Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością jedna iest od Boga wzięta, iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach albo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26:

Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum.
to iest: Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki.

Rajniki mówię, nie Króle, bo Królowie albo Karalowie, Sędziami tylko niegdyś bywali, od Rajników nad krainami na karanie i czynienie sprawiedliwośći postanowionymi.

Druga zaś zwierzchność jest Królów albo Sędziów, nie władzą Boża, ale albo własną siłą, albo za zezwoleniem się poddanych, postanowiona do czasu: o jakich mamy słowa Boże Ozeae 3 :

Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi.
Oni, mówi, królowali, a nie ze mnie, Panami byli, a jam nie znał, to jest ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność, jeżeli własną siłą powstała, tedy się tyraństwem zowie: przeto, że ci tacy rany zadawają, szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie mają żadnego prawa.

A jeżeli iest z uchwału poddanych, tedy względem ich słuszna iest, lub to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: jeżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia i nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie.

To iest/ że ieno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież/ a Pan świecki wszytkiej ziemi: pod którym także będą/ iako niegdyś bywali Czarowie/ pod Czarami Raynicy/ a pod Raynikami Królowie abo Karalowie y Xiążęta z inszemi Pany doczesnemi.

Gdy tedy po grzechu pierworodnym/ zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została/ takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia iego/ trwała aż do tego czasu/ kiedy spuśćił synowi swemu na imie Sethowi/ Panowanie świata; iako się niżey pokaże.

W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić:

dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie, nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata, z pierwszych dwu zmieszany, to iest Poradzieska Mień-arcość, lub Aristocratica Monarchia, jaką po dziś dzień w Polsce mamy: iż jeden Pan ma harc i górę nad wszystkimi, ale to nie inaczej, jeno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento.

Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Setyckie, albo raczej Scytyckie: bo tego syna Jadamowego, którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter Setem uczyniła, Żydzi Azjańscy, Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Setem ale Scytem zowią: jako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemając abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy

c ć cz,
s ś sz,
z ż ź,

i innymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a, o, u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować, że ich teraz i sami nie rozumieją.

Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata?

Stąd, iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica i Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc Togryś i Tagrodź, oboje zowią Tygris: choć jedno jest źwierze, od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rajska rzeka Tagrodz dlatego tak nazwana, iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany od inszego, dobrego potomstwa Jadamowego: jako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze.

Ta niedoskonałość liter "ość" i "usta" w jedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła.

Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Seta zamiast Scyta, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.

Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda.

A ponieważ tak jest, tedyć wytraciwszy 1500 lat przed Ninem, musiał się ten hołd w 560 lat po stworzeniu świata począć: to jest, w ten czas, kiedy Pan świata, Kainiany podbił pod posłuszeństwo i jako się niżej pokaże, takowe jarzmo na nich włożywszy, za to przezwiska Malaleel, abo raczey Mola-leł, nabył; bo nie było na on czas mola, naród ludzki psującego, prócz Kaina z potomstwem jego.

Stądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabył nieśmiertelnej chwały.

Na tym tedy fundamenćie stojąc, jeżeli Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali, tedyć nie od kogo inszego mogli tak być jeszcze na on czas nazwani, jeno od tego Scyta lubo Seta, syna Jadamowego. A wzajem zaś, jeżeli Scytowie od Scyta rzeczeni na początku panowali, tedyć musi być, iż Scyt albo Set musiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.

Stądże mamy. Eccl. 49. Set i Sem, chwały dostąpili przed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tamten świecką z którego Scytowie/ albo Setianowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum.

Zaczym jeżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi, iż Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczej być nie może, jeno iż Scythowie ci że byli co i Setianowie, to jest nasławniejszego syna i Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek, i stąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scytów od Seta, syna Jadamowego/ i Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egypcjany o starożytność rodzaju toczyła/ to jest/ którzyby z nich pierwszymi na świecie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaju swego i Scytię/ swoje pokazowali/ gdzie i Moyzesz o mieysce Raj w Biblii ukazuie: to iest w Armenii.

Bo co o miejsce Raju, łacno się go dorachować ze słów Moyzeszowych, iż był na Ormiańskiej górze, z którey Tygris i Euphrates, Rajskie rzeki wychodzą.

Jeżelić abowiem wszyscy iednostajnie o Tygru wykładają one słowa Mojżeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z miejsca rozkoszy. tedyć Raj abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu.

Czego i same imiona tej góry potwierdzaią, bo tą Żydzi Ararat, to jest hora albo góra radości: a Scytowie Torem dlatego zowią, iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana.

Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; jako i złoto, iż się w górach znajduie, po Włosku nazwane Oro, jakoby horne albo górne, Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy język Łaćiński w Plautusa, i wiele słów inszych.

Tam tedy na górze Ararath, Mojzesz Raj i początek narodu ludzkiego, nie inaczej tylko rzekami pokazuie.

A Scythowie tamże i także właśnie, jako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po innych wywodach, w te słowa: Nuż jawno iest, że Scytia nad wszystkie ziemie tak jest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niej się począwszy, do Czarnego, Perskiego i Egypskiego morza wypadają.

Jeżelić albowiem między tymi rzekami, które w pomienione trzy morza wpadają/ naznaczniejsze są Tygrys i Euphrat, co te Rajskimi zowie Mojzesz, tedyć oczywista jest rzecz, iż tam Scytowie Scythią swoię/ gdzie i Moyzesz Ray, a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali.

Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament, nie mniej oczywista rzecz jest, że Scythowie nie mogli z tego innego wziąć tak dawnego początku swego, jeno z tego pomienionego Scyta lubo Seta, najznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy jest, iż pierwotne światu Panowanie, na które Scyt albo Set wstąpił po Jadamie, naprzód w Raju się poczęło; bo i sam Raj w Scytii był, którą na on czas w Armenii Scytowie pokazowali. A po wygnaniu z Raju naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło.

Z których rzek Rajskich, iż Rajka, to iest rzeka z Raju wychodząca: (od którey, naprzód poznanej, wszelką ciekącą wodę reką albo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis albo Poradzież, to jest, Państwo Scytyckie abo Setowskie, od wyroctwa Kainiowskiego: jako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1.

Stądże nazwana była Tagrodź, jakoby przegroda.

A Euphrates iż lubo z tejże góry, z której też i Tagrodź wypada, i w toż morze co i ona wpada, iednakże nie prosto jako ona, ale tak bardzo na koło idzie, iż wyszedszy ze źródła swego między północą a zachodem, kołem wypada na południe; stądże nazwany obrotem albo owrotem, poprawcy słów przechrzcili Euphratem.

Naostatek, gdy aż około zejścia Jadama i Jewy, Matusale, Piąty Pan świata, wysiekwszy Kainiany, świat uspokoił, dopiero w ten czas Paradis albo Poradzież, to jest pierwotne Scytyckie Państwo jego, rozciągnęło się aż do rzek Gangesa i Nilu; które Mojżesz Phizonem i Gehonem zowie: i dlatego je między Paradyskie rzeki jako granice jego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek, stąd im są dane, iż (jako sam rozum pokazuje) nie bez tego, że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie jakokolwiek przepławiło, stądże jedne Żydzi zowią Phisonem zamiast Wyżonem, jakoby miejscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem zamiast Gongesem, iakoby miejscem, gdzie goniono, ongiś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka, to jest Nil/ dlategoż też nabyła imienia Gon, z którego Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nil ostatki Kainianów po Afryce goniono, tako się pokazuje z onej wojny, którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa, iż będąc w Egypcie, słychał ją tam być jeszcze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama i Jewy, wysiekwszy Mathusale Kainiany, aż po te rzeki Państwo uspokoił, jako świadczy ono miejsce Pisma Świętego Ios: 14.

Iadam największy, między Anachami pogrzebion jest, a ziemia przestała od wojen, to jest uspokoiła się od onej wrzawy długich wojen z Kainianami.

Za które uspokojenie ziemi, Piąty Pan świata, iż Kainiany wysiekł, którzy świat mącili, nazwany był Matuściałoch; jako z Azjańskich Żydów, Chaldeów, Arabów i wszystkich Azyanów, którzy go nie Mathusale zowią, ale Mathuśćialach; a wykładają to imię Mittens mortem albo Nuncius mortis.

O tym tedy rozciągnieniu się Scytyckiego Państwa, a nie o Raju, w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli, rozumieć potrzeba, co między innymi Genebr. lib. 1. mówi:

Niektórzy chcą, że się Paradys rozciągał szeroko, po Armenię, Syrię, Arabię i daleko na wschód słońca: to jest aż do pomienionej rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwojako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód i właśnie za pierwotne światu panowanie (od Seta albo Scyta syna i następcę Jadamowego, Setyckie albo Scytyckie nazwane (przeto iż jest jako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość, albo Aristocratica Monarchia. A potym za Raj, w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dlatego, iż się to Panowanie od Boga postanowione, w Raju naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów, między innymi Ezechiela, Proroka i Historyka Świętego, do Króla Tyru ( cap. 2 Cool

:

Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti,

to jest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w roskoszach Raju Bożego.

Także i z drugich słów, między innymi tegoż Proroka do Egipskiego Faraona ( cap. 31) :

AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei.

To jest " Uganiały się z nim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Raju Bożym.

Z tych, mówię, słów Prorockich łacno się dorachować, co on Paradyżem albo Rajem zowie: bo rzecz jest nad słońce jaśniejsza, iż żaden Król Tyru, nie rychło po potopie zbudowanego, nigdy nie był w onym Raju, gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli:

Ani też Rajskie drzewa, bezrozumne będąc, mogły się o co z Faraonem uganiać, jako wzaim ani Faraonowie nie rychło po potopie w Egypcie panowawszy, Rajskich drzew widzieli.

Istotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może być je on ten, iż Królowie Tyru nie Rajnikami byli, jak Egipscy Faraonowie, ale Rajnikami: to jest członkami Scytyckiej Poradzieży lub Aristokratyckiej ich Monarchii; jaką po dziś dzień w Polsce mamy.

Iż (jak się rzekło) jeden jest Monarcha lub "Mian arcy", to jest nad wszytkich, ale to nie inaczej, jeno ze wspólnej wszystkich Arystokracji lub Parzystokraczenia.

Te tedy godność uczestnictwa wymawia Prorok i Historyk Boży, Królem Tyru, mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to jest: Ty mądry i ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego, którego on ( Gen. 5 ) urodził na wyobrażenie i podobieństwo swoje, i nazwał imię jego Set, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w rozkoszach Poradzieży Bożej, to jest Arystokracji, władzą Bożą w Raju postanowionej.

A iż Królowie Tyru trzymali Carstwo Syryjskie, które po przeniesieniu Setowego Majestatu z Libanu do naszej Korony Polskiej, (jako się niżej pokaże) między wszytkimi Carstwy pierwotnego Scytyckiego Państwa, jako Asyryjskim albo Perskim, Indyjskim, Tatarskim, Libijskim i Rzymskim naprzedniejsze było i na Libanie, Syryjskiej górze, stolicę swoją miało:

dlatego przydaje Królowi Tyru Prorok wymówki zacności jego, mówiąc dalej tamże:

Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei,

to jest: Ty nad wszystkie Carów najwyższy i ochrońco ich, położyłem cię na górze Świętej Bożej. Bo to Cherub, albo jako Żydzi czytają Cheruw, jest zepsowane słowo Carów albo Cesarzów.

I tenże sens jest drugich pomienionych z tego Proroka do Egiptskiego Faraona:

AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei.

Uganiały się z nim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożej,

To jest: Scytyccy Panowie świata i ich pomienieni Carowie Syryjscy ze swoimi Rajnikami pod nimi królującymi.

Bo jako się pokazało, wszystka starożytność w ten że sens świadczy, że się Scytowie przez długie czasy z Egipcjanami uganiali, sprzeczając się, któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scytyckie przemogły.

Tak i sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież albo Arystokratycką Monarchią rozumiał, kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu: ( Luc. 23 ) Panie, pamiętaj na mnie, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział: Dziś ze Mną będziesz w Paradysu.

Bo i w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież jest, ponieważ nie sam tam panuje, ale i święci Jego będą z nim królować (jako Senat jaki z Panem swoim) i sądzić z nim, jak przyobiecał, mówiąc (Matt: 19 ) :

Gdy usiądzie Syn człowieczy na Stolicy majestatu swego, będziecie i wy siedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokoleń synów Izraelskich.

Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi jak dzisiejsze Imperium, które naprzód i właśnie rozumie się za Wypieractwo albo Hetmaństwo Kościoła Bożego, na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich, władzą Papieską postanowione: a potym i za część Niemieckiej ziemi, w której się poczęło takowego Hetmana obieranie.

I jako wzaim to Imperium, jako Hetmaństwo Chrześcijańskie, od miejsca zowie się Niemieckim, tak i Paradisus albo Poradzież, to jest pierwotne, Radzieckie światu panowanie, wzajem się też od miejsca Rajem niegdyś zwało.

Stądże starzy Scytowie Króle, których postanawiali po świecie zwali Rajnikami, dla różnośći od Rayników: jakoby oną władzą, która się w Raju poczęła ustanowionemi.

Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europejskich, których zamiast Rajnik/ Łacinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc, poświadczaią Genebr. iże Scytowie postanowili królestwa Medyjskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie i niemal wszystkie inne, co ich jest na świecie.

A wprawdzie słusznie to mówi Genebr. ( lib. 1), bo inaczej być nie mogło: ponieważ pospolity głos, wszystkich woła, z Markiem Porcjusem Katonowym, iż:

Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse.

Początek, prawy rodzaju, zawsze się Scytom przyznawa, od których rozpłodzonych, udają (to jest stare wieki) że się osady po świecie rozkrzewiły.

Jeżelić albowiem Scytowie, a nie kto inny, świat zrazu osadzili (co się potwierdza i z onych słów o Panu Bogu Iob. 26 :

Qui extendit Aquilonem super vacuum,

to jest, który rozciąga Aquilon po czczych miejscach, bo Aquilon jako się niżej pokaże, Scytya królewska jest, albo Korona Polska)

tedyć pewnie i Króle ziemicom dawali, które jako członki swego Państwa Raynikami zwali, dla różności od Rayników albo Tyranów, których Scytowie zawsze psowali gdziekolwiek się zjawiali: a to władza onych słów Bożych w Raju do Jadama ( Gen. 1 ) : Napełniajcie ziemie, a podbijajcie ją.

Ten Set, pierwszy Pan świata po Jadamie, miasto był założył na Libanie, Syryjskiej górze, jako między innymi Genebr. ( lib. 1 ) wywodzi (która stąd imienia tego nabyła, iż ją był nad inne miejsca ulubił.)

I nazwał ono miasto nie Henochą, albo z Chaldejska i Arabska Hnochą, ale Panochą, od imienia syna i następcy swego Enosa, lub z Chaldejska i Arabska Anosa, a po naszemu Panosza, jakoby Panaczka, albo syna Panowego, to jest Seta, po Jadamie Pana świata.

Bo od wszytkich słów, które się jeno od A albo E poczynają, poprawcy pierwotny początek odcięli, jako się w Perspektywie pierwszą regułą psowania słów pokazało.

Żydzi zaś nie mają pewnych wokaliszów, albo słowiących liter, ale je tylko świeżo wynalezionemi znakami w jednym aleph rozznaczają, jako my "ć" i "cz" od gołego "c".

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków, łacno im było zepsować Anosa w Enosa.

A tego, że temu słowu Anos nie innej litery, jedno P nie dostawa, tak iż ma być nie Anos, ale Panos, a zatem i pomienione miasto Setowe od niego nazwane, nie Anocha ale Panocha.

Stąd się jawnie pokazuje, iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładają Nomen Domini, które w pierwotnym języku jest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane, świat po Potopie nie Enoadir albo Anoadis, ale Paneadis albo Paneadą, jakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie, i na tymże ją miejscu pokazuje.

Od tego tedy Panosa, Trzeciego Pana świata, nastąpiła różność między Scytami w Sukcesorze jego, Malaleelu, Czwartym Panu świata: tak iż samą linią jego, która w pomienionej Panosze, pierwotnej stolicy świata panowała, zwano Scytami Panochami, a innych, wszych, Scytami gminnymi.

Stądże Żydzi Gigantów, od wieków sławnych (jako mamy Genes. 6), Anachami, zamiast Panochami zowią, których Abben Ezra tamże wywodzi z Anacha, pierwszego Giganta, mówiąc o nim, że był z linii synów Bożych, to jest Setianów, według pospolitego wykładu.

Skąd znać, że ten po Żydowsku Anoch z linii Setowej, nie kto inny był jeno Malaleel, Czwarty Pan świata; który od nastąpienia po Enosie, albo raczej po Panoszu, na Panowanie (w pomienionej Panosze, pierwotnej stolicy świata) Panoch rzeczony, pierwszy na świecie począł Gigantomachię, to jest: prześladowanie Kainianów.

Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa albo Enosa, dziada jego, iż kacerstwo i bunty Kainiowskie wielką były górę wzięły (jako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc, że było potrzeba oraz i przeciwko ich kacerstwu i buntom wojować, temu Wnukowi swemu, dla sposobności do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuje) spuścił Panowanie, od którego był Panochiem przezwany: a sam się na osobliwą pieczą dusz ludzkich obrócił; tako się pokazuje z onych słów Gen. 4 :

Ipse coepit invocare nomen Domini,

Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest, nowym z porządzeniem, obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kainowskiego.

W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch Święty wielą pism kacerwo Kainowskie psował, jako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym, Noe był na Biskupstwo świata nastąpił, które potem Semowi synowi swemu spuścił, ten zaś Abrahamowi; jako Mojżesz pokazuje/ Gen. 14.

Panoch (lub Anach po Żydowsku) Czwarty Pan świata zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scytyckiemu gromić, póty aż ich 560 roku po stworzeniu świata podbił, nie tylko pod posłuszeństwo, jak dźieśięć lat przed tym, ale też i pod hołdy; przeto iż podbići pierwszy raz, znowu się byli zbuntowali.

Za co iako się wyżey namieniło, on Panoch pierwszy wojennik na świećie rzeczony był Molaleł albo Malaleel: przeto iż onego mola narodu ludzkiego, to jest/ Kaina i z iego potomstwem/ nie bez wielkiego krwi rozlania podbił.

Stądże Trogus prawdźiwie powiedźiał/ lib. 2. iż Azya Scythom, 1500. lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraćiwszy wpada ono podbyćie Azyey w pomieniony rok świata. 560. Czego mu jasnie pismo Boże potwierdza Iozuae 14. iako się wnetże pokaże.

To takie Panocha Mola-leła, lub Malaleela, Kainianów prześladowanie, świat zowie Gigantomachią, jakoby Gigantów machanie, to iest kijami albo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie.

Co stąd jawno jest, iż Żydźi Giganty zowią Anachami, zamiast Panochami.

Jednakże Gigantów, albo raczej Gigasów, imię, nie w ten się czas było zjawiło na świećie, ale dopiero około czasów śmierći Jadamowej, to iest, około roku 930 po stworzeniu: kiedy Mathusale, Piąty Pan Świata, wyśiekł był do szczętu Kainiany i uspokoił ziemie: iako się pokazuie z onych słów Iosu. 14.

Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs:

to jest/ Iadam największej tam między Panochami pogrzebion iest, a ziemia sie uspokoiła od woien.

W ten czas abowiem, że Scythowie Panochowie (iako się wyżey namieniło) Kainiany aże za Nil po Afryce gonili/ a na wschód słońca aż do Gongesu abo Gangesu płaszali/ stąd Gongesami/ takoby goniącemi gies rozegżonych abo rosproszonych Kainianów byli nazwani: a pomienione rzeki które ućiekaiąc pomąćili/ iedne to iest Nil dziśieyszy/ przezwano Gon/ z czego Żydźi uczynili Gehon/ a druga Gonges/ którą Moyzesz w tenże sens przezwał Wyżonem/ iakoby wygnaniem/ a nowszy Żydźi Phisonem.

Z tych tedy Gongesów/ nowsze ięzyki wyrsowały Gigasów iako i z rzeki Gonges Ganges: a z zwyćiężce Mathu-śćiałocha (przeto iż był mat wyśiekł) Żydźi Mathusala.

Czego dosyć oczywiśćie potwierdza to samo/ że go (iak się rzekło) Chaldeowie i Arabowie nie Mathusale zowią, ale Mathuśćialach zamiast Matuśćiałoch: a wykładaią go Mittens mortem, abo Apostolus mortis, lubo Mortem postulans.

Nic inszego tedy nie byli sławni oni od wieków Gen. 6. Gigasowie, lubo z cudzoziemska, choć źle, Gigantowie, jedno Scytowie Panochowie. Których to Gigasów, nasz język Olbrzymami zowie, od podobnego Chamianów po Potopie, na tychże miejscach, to jest/ w Egypćie y Babylonie podbićia/ y przez też rzeki płaszania.

Co iż był Olan lub z cudzoźiemska Alan przodek nasz) potym za czasem Polach i innemi przezwiskami jako się niżey obaczy rzeczony) uczynił i strach na wszystek świat puśćił, stąd Gigasa zowiemy Olbrzym jakoby Olan brzmi: bo głośne imię jego było po świecie, jako się niżey pokaże.

Dwojacy tedy byli od wieków Scytowie, albo Setowi potomkowie. Jedni Scytowie Panochowie, w których linii było Panowanie świata i w ręku pomieniona Panocha, pierwotna stolica iego: a drudzy Scytowie pospolici.

Panochów Pismo Święte zowie synami Bożymi, a pospolitych lub gminnych, ze wszytkim innym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiey linii) synami ludzkimi; jako mamy Gen. 6:

Świat zaś, Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie.

Stądże Łacinnicy takiego zowią Nobilis, jakoby Nebo-licz, to jest między syny Nieba policzony: a my Szlachcic, jakoby z Lacha czćić:

a to dlatego, iż nie przez żadne przywłaszczenie, ale przyrodzoną mamy zacność Szlachectwa. Stąd znać, jako wielka jest różność, między Slachćicem a Nobilisem.

Zatrzymała starożytność lubo to w inszych słowiech/ tąż własną różność Scytów Panochów, od inszych pospolitych, aż do dnia dziśieyszego

/ kto uważy, co to iest Scythae Regij a Vulgures; (jedno to albowiem jest Panoch a Królujący.) Także i w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scythyey/ w osobie iedney Panny/ od połowice na dół Jaszczurki; co się niżey wywiedźie.

Piotr-246 · Gość

kolejne poprawki:

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacności pierwotnego Scytyckiego Państwa przed Potopem, i odróżnieniu Scytów Panochów (jeszcze na on czas) od gminnych.

Jadamowe Panowanie światu, w Raju władzą od Boga wziętą poczęte, z razu, to jest przed grzechem, szczera Poradziesz była, którą nowsze języki Arystokracją zowią; przeto iż w Poradzieży jednaką wszyscy wolność mówienia mając, parzystokraczą.

Wspólnie albowiem do Jadama i Jewy rzekł Pan Bóg:

(Gen.1) Rośćcie i mnożcie się, a napełniajcie ziemię, i podbijajcie ją: a panujcie rybom morskim, ptactwu nieba, i wszem rzeczom co się ruchają na ziemi.

Którymi słowami Pan Bóg wszechmogący, naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich potwierdził i ugruntował mówiąc: Rośćcie i mnóżcie się, a napełniajcie ziemię, i podbijajcie ją.

A po tym tak im samym, jako i potomstwu ich/ dał wspólną moc y używanie/ wszelką inszą prócz człowieka żywiącą rzecz/ przydaiąc: Panuyćie rybom morzkim, y ptastwu nieba, to iest lataiącemu po powietrzu/ y wszem rzeczom co się ruszaią na ziemi.

Stądże mówi Scot. lib. 4. distinct: 15. quaest: 2.

Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia.

Prawem przyrodzonym albo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, y owszem w nim wszytko miało bydź wspólne wszytkich. Jako mamy y Decret: distin: 8. capite 1.

Zaczym gdyby był pierworodny grzech nie nastąpił, tedy wszelki człowiek jednakie by prawo miał był nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą, pókiby jej sobie który z nich był na swój obecny pożytek, albo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinnośći stanie, żadenby sobie był nic nie przywłaszczał, ale tylko czasu potrzeby, czego chciał, jak swego zażył: a póki by czego był jeden zażywał, pótyby się tego drugi był nie tykał.

Ale zwierzchność nad ludźmi, przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawała była: a po ich śmierci (ile rozum pokazuje) podobno także w mężczyznie i białejgłowie, na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoje od Boga wzięte, wlali: ci zaś także na drugich: i tak zawsze na potym.

Bo władza owa od Boga postanowiona także musiała mieć nasienie następstwa, jako i wszelka inna rzecz od niego stworzona nasienie płodu, według onych słów ( Iob 36 ) :

Deus Reges in solio collocat in perpetuum,

to jest: BÓG Króle na Majestacie postanawia na wieki.

Prawda jest, iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie, żadnych hołdów, robót i ciężarów nie wyciągałaby była po innych ludziach; jednakże miałaby była wzgląd swój i władzą nad napełnioną ziemią, według wspomnianych słów: Napełniajcie ziemię, y podbijajcie ją.

Nie pomału potwierdzaią nazwania Królów po Łacinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku albo Słowieńsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raju poczęło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama i Jewy obróciła się w Mień-arcość co Monarchią, to iest, że jeden był miany arcy nad wszytkimi:

gdy Pan Bóg między innymi troskami naznaczonymi Jewie, odjął jej władzę panowania, mówiąc Gen. 2:

Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą.

Bo tymi słowy do Jewy: A on będzie panował nad tobą Pan Bóg, władzą Jadamową nad nią i wszystkim przyszłym jej potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć, że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; jako i ono pospolite wszytkiego potomstwa iego, na wszelkich rzeczy mienie w pospolitośći;

Nie tylko tedy moc panowania ludziom/ ale też y ona pospolita wszem inszym rzeczom/ y używanie ich po grzechu pierworodnym/ przy samym tylko Jadamie pierwszym Rayniku/ abo porządnym Panie świata zostały.

Stądże Augustyn Św. uczy super 2. Ioan. że prawem iuż ludzkim a nie Boskim od Królów wziętym mamy, co mamy, y tamże niżey mówi:

Per iura Regia possidentur possesiones,

to iest/ Prawem Rayników (których dziś Królami zowiemy) maią sie mienia.

Jawno tedy iest/ iż ono pierwotne prawo Boże spólnego wszystkich wszem rzeczom panowania utracił naród ludzki przez grzech pierworodny/ tak iż teraz w rękach zwierzchnośći zostawa.

Ta zaś różna iest/ według onych słów Eccl: 5.

Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti.

Nad wyższego - mówi - drugi iest ieszcze wysszy, y nad temi znacznieysi są drudzy, aż naostatek wszytkiey ziemie Król roskazuie iey służącey. to iest/ wysszy nad szlachtę Królowie/ nad tych zaś Cesarzowie/ a nad Cesarze ieden Pan wszytkiey ziemie Successor Jadamów.

Który luboby go kto nie chciał znać za takiego, przecje iednak przez to prawa swego nie traci, równie jako Papież Duchownego na wszystek świat, choć go wiele Pogan, Kacerzów i Odszczepieńców nie chcą znać za takiego.

Znowu zaś między tych tak różną zwierzchnością jedna iest od Boga wzięta, iako w Jadamie była/ y musi bydź w iego prawnych Successorach albo Następcach/ według pomienionych słów Iob. 26:

Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum.
to iest: Bóg Rayniki na Maiestaćie posadza na wieki.

Rajniki mówię, nie Króle, bo Królowie albo Karalowie, Sędziami tylko niegdyś bywali, od Rajników nad krainami na karanie i czynienie sprawiedliwośći postanowionymi.

Druga zaś zwierzchność jest Królów albo Sędziów, nie władzą Boża, ale albo własną siłą, albo za zezwoleniem się poddanych, postanowiona do czasu: o jakich mamy słowa Boże Ozeae 3 :

Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi.
Oni, mówi, królowali, a nie ze mnie, Panami byli, a jam nie znał, to jest ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność, jeżeli własną siłą powstała, tedy się tyraństwem zowie: przeto, że ci tacy rany zadawają, szablą stanowiąc królestwa swoie; na które nie mają żadnego prawa.

A jeżeli iest z uchwału poddanych, tedy względem ich słuszna iest, lub to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: jeżeli od Successora Jadamowego nie ma potwierdzenia i nie przyznawa w nim naywyższey zwierzchności/ iako niegdy przyznawano: y znowu powinno będzie przyznawać/ kiedy tego czasu od Boga przeyrzany/ według Daniela Ś. przyidzie.

To jest, że jeno 2. głowy świata nawyższe będą: Papież, a Pan świecki wszytkiej ziemi: pod którym także będą, jako niegdyś bywali Carowie, pod Carami Rajnicy/ a pod Rajnikami Królowie albo Karalowie i Xiążęta z innymi Pany doczesnemi.

Gdy tedy po grzechu pierworodnym, zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została, takowa ona Mień-arcość lubo Monarchia jego trwała aż do tego czasu, kiedy spuścił synowi swemu, na imie Setowi, Panowanie świata; jako się niżej pokaże.

W ten czas abowiem/ iż sam Jadam będąc Panem onego/ nie tylko Prawem Bożym/ ale też y przyrodzonym/ iako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić:

dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie, nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata, z pierwszych dwu zmieszany, to iest Poradzieska Mień-arcość, lub Aristocratica Monarchia, jaką po dziś dzień w Polsce mamy: iż jeden Pan ma harc i górę nad wszystkimi, ale to nie inaczej, jeno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento.

Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Setyckie, albo raczej Scytyckie: bo tego syna Jadamowego, którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter Setem uczyniła, Żydzi Azjańscy, Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Setem ale Scytem zowią: jako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemając abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy

c ć cz,
s ś sz,
z ż ź,

i innymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a, o, u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować, że ich teraz i sami nie rozumieją.

Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata?

Stąd, iż nie mogli wypisać swemi literami/ Ważylica i Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali/ wszystekby gmin zrozumiał/ iż dla tego Tum Ważylicą przezwano/ aby go wszytkie insze Kościoły czćiły y ważyły: a węża wzrokiem zabijaiącego/ dla tego Wadziłyskiem nazwano/ iż wadzi łysk iego złego oka/ wszelkiemu kogo on zayźrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc Togryś i Tagrodź, oboje zowią Tygris: choć jedno jest źwierze, od iadowitego gryźienia Togryś rzeczone; a drugie Rajska rzeka Tagrodz dlatego tak nazwana, iż grodziła lubo dzieliła bezbożne Kainiany od inszego, dobrego potomstwa Jadamowego: jako o niey między inszemi Genebr. lib. 1. pisze.

Ta niedoskonałość liter "ość" i "usta" w jedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) y Carmatae, to iest Czarstwo maiący w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) y niezliczoną rzecz inszych słów popsowawszy/ niepoięte uczyniła.

Między iakimi mamy też w Bibliey pomienionego Seta zamiast Scyta, od którego następce Jadamowego/ pierwotne Państwo świata/ Scytyckie się zowie.

Ztądże ono iest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał/ iże Scythom Azya 1500. lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu/ ponieważ do tych czas nikt się nie ozwał/ znać że konieczna iest prawda.

A ponieważ tak jest, tedyć wytraciwszy 1500 lat przed Ninem, musiał się ten hołd w 560 lat po stworzeniu świata począć: to jest, w ten czas, kiedy Pan świata, Kainiany podbił pod posłuszeństwo i jako się niżej pokaże, takowe jarzmo na nich włożywszy, za to przezwiska Malaleel, abo raczey Mola-leł, nabył; bo nie było na on czas mola, naród ludzki psującego, prócz Kaina z potomstwem jego.

Stądże to iego przezwisko Malaleel Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładaią: iż przez ono Kainianów podbicie/ nabył nieśmiertelnej chwały.

Na tym tedy fundamenćie stojąc, jeżeli Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali, tedyć nie od kogo inszego mogli tak być jeszcze na on czas nazwani, jeno od tego Scyta lubo Seta, syna Jadamowego. A wzajem zaś, jeżeli Scytowie od Scyta rzeczeni na początku panowali, tedyć musi być, iż Scyt albo Set musiał panować po Jadamie/ przez którego tę władzą podbiiania ziemie wzięli od Jadama.

Stądże mamy. Eccl. 49. Set i Sem, chwały dostąpili przed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Iadamowym, to iest/ ten Duchowną z którego Żydzi idą/ a tamten świecką z którego Scytowie/ albo Setianowie: y dla tegoż obudwuch imiona Żydzi wykładaią positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum.

Zaczym jeżelić on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszytka starożytność poświadcza Trogowi, iż Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczej być nie może, jeno iż Scythowie ci że byli co i Setianowie, to jest nasławniejszego syna i Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek, i stąd nie pomału sie potwierdza/ płynienie Scytów od Seta, syna Jadamowego/ i Pana świata po nim: że gdy sie ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egypcjany o starożytność rodzaju toczyła/ to jest/ którzyby z nich pierwszymi na świecie byli/ tedy Scythowie tamże/ y tymże dowodem/ początek rodzaju swego i Scytię/ swoje pokazowali/ gdzie i Moyzesz o mieysce Raj w Biblii ukazuie: to iest w Armenii.

Bo co o miejsce Raju, łacno się go dorachować ze słów Moyzeszowych, iż był na Ormiańskiej górze, z którey Tygris i Euphrates, Rajskie rzeki wychodzą.

Jeżelić abowiem wszyscy iednostajnie o Tygru wykładają one słowa Mojżeszowe Gen. 2. Rzeka wychodziła z miejsca rozkoszy. tedyć Raj abo mieysce roskoszy/ musiało tam bydź zkąd ta rzeka wychodzi: to iest/ na Ormiańskiey górze między źrzódłami rzek Rayskich/ Tygra y Euphratu.

Czego i same imiona tej góry potwierdzaią, bo tą Żydzi Ararat, to jest hora albo góra radości: a Scytowie Torem dlatego zowią, iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana.

Taurus, z tego Toru poprawcy starych słów uczynili; jako i złoto, iż się w górach znajduie, po Włosku nazwane Oro, jakoby horne albo górne, Łaćinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy język Łaćiński w Plautusa, i wiele słów inszych.

Tam tedy na górze Ararath, Mojzesz Raj i początek narodu ludzkiego, nie inaczej tylko rzekami pokazuie.

A Scythowie tamże i także właśnie, jako y Moyzesz początek swóy niegdy Egypcyanom pokazowali/ mówiąc (iako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po innych wywodach, w te słowa: Nuż jawno iest, że Scytia nad wszystkie ziemie tak jest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niej się począwszy, do Czarnego, Perskiego i Egypskiego morza wypadają.

Jeżelić albowiem między tymi rzekami, które w pomienione trzy morza wpadają/ naznaczniejsze są Tygrys i Euphrat, co te Rajskimi zowie Mojzesz, tedyć oczywista jest rzecz, iż tam Scytowie Scythią swoię/ gdzie i Moyzesz Ray, a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali.

Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament, nie mniej oczywista rzecz jest, że Scythowie nie mogli z tego innego wziąć tak dawnego początku swego, jeno z tego pomienionego Scyta lubo Seta, najznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy jest, iż pierwotne światu Panowanie, na które Scyt albo Set wstąpił po Jadamie, naprzód w Raju się poczęło; bo i sam Raj w Scytii był, którą na on czas w Armenii Scytowie pokazowali. A po wygnaniu z Raju naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło.

Z których rzek Rajskich, iż Rajka, to iest rzeka z Raju wychodząca: (od którey, naprzód poznanej, wszelką ciekącą wodę reką albo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis albo Poradzież, to jest, Państwo Scytyckie abo Setowskie, od wyroctwa Kainiowskiego: jako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1.

Stądże nazwana była Tagrodź, jakoby przegroda.

A Euphrates iż lubo z tejże góry, z której też i Tagrodź wypada, i w toż morze co i ona wpada, iednakże nie prosto jako ona, ale tak bardzo na koło idzie, iż wyszedszy ze źródła swego między północą a zachodem, kołem wypada na południe; stądże nazwany obrotem albo owrotem, poprawcy słów przechrzcili Euphratem.

Naostatek, gdy aż około zejścia Jadama i Jewy, Matusale, Piąty Pan świata, wysiekwszy Kainiany, świat uspokoił, dopiero w ten czas Paradis albo Poradzież, to jest pierwotne Scytyckie Państwo jego, rozciągnęło się aż do rzek Gangesa i Nilu; które Mojżesz Phizonem i Gehonem zowie: i dlatego je między Paradyskie rzeki jako granice jego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek, stąd im są dane, iż (jako sam rozum pokazuje) nie bez tego, że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie jakokolwiek przepławiło, stądże jedne Żydzi zowią Phisonem zamiast Wyżonem, jakoby miejscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem zamiast Gongesem, iakoby miejscem, gdzie goniono, ongiś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka, to jest Nil/ dlategoż też nabyła imienia Gon, z którego Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nil ostatki Kainianów po Afryce goniono, tako się pokazuje z onej wojny, którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa, iż będąc w Egypcie, słychał ją tam być jeszcze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama i Jewy, wysiekwszy Mathusale Kainiany, aż po te rzeki Państwo uspokoił, jako świadczy ono miejsce Pisma Świętego Ios: 14.

Iadam największy, między Anachami pogrzebion jest, a ziemia przestała od wojen, to jest uspokoiła się od onej wrzawy długich wojen z Kainianami.

Za które uspokojenie ziemi, Piąty Pan świata, iż Kainiany wysiekł, którzy świat mącili, nazwany był Matuściałoch; jako z Azjańskich Żydów, Chaldeów, Arabów i wszystkich Azyanów, którzy go nie Mathusale zowią, ale Mathuśćialach; a wykładają to imię Mittens mortem albo Nuncius mortis.

O tym tedy rozciągnieniu się Scytyckiego Państwa, a nie o Raju, w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli, rozumieć potrzeba, co między innymi Genebr. ( lib. 1 ) mówi:

Niektórzy chcą, że się Paradys rozciągał szeroko, po Armenię, Syrię, Arabię i daleko na wschód słońca: to jest aż do wspomnianej rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwojako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód i właśnie za pierwotne światu panowanie (od Seta albo Scyta syna i następcę Jadamowego, Setyckie albo Scytyckie nazwane (przeto iż jest jako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość, albo Aristocratica Monarchia. A potym za Raj, w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dlatego, iż się to Panowanie od Boga postanowione, w Raju naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów, między innymi Ezechiela, Proroka i Historyka Świętego, do Króla Tyru ( cap. 28 ) :

Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti,

To jest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w rozkoszach Raju Bożego.

Także i z drugich słów, między innymi tegoż Proroka do Egipskiego Faraona ( cap. 31) :

AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei.

To jest " Uganiały się z nim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Raju Bożym."

Z tych, mówię, słów Prorockich łacno się dorachować, co on Paradyżem albo Rajem zowie: bo rzecz jest nad słońce jaśniejsza, iż żaden Król Tyru, nie rychło po potopie zbudowanego, nigdy nie był w onym Raju, gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli:

Ani też Rajskie drzewa, bezrozumne będąc, mogły się o co z Faraonem uganiać, jako wzajem, ani Faraonowie nie rychło po potopie w Egipcie panowawszy, Rajskich drzew widzieli.

Istotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może być je on ten, iż Królowie Tyru nie Rajnikami byli, jak Egipscy Faraonowie, ale Rajnikami: to jest członkami Scytyckiej Poradzieży lub Aristokratyckiej ich Monarchii; jaką po dziś dzień w Polsce mamy.

Iż (jak się rzekło) jeden jest Monarcha lub "Mian arcy", to jest nad wszytkich, ale to nie inaczej, jeno ze wspólnej wszystkich Arystokracji lub Parzystokraczenia.

Te tedy godność uczestnictwa wymawia Prorok i Historyk Boży, Królem Tyru, mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to jest: Ty mądry i ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego, którego on ( Gen. 5 ) urodził na wyobrażenie i podobieństwo swoje, i nazwał imię jego Set, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w rozkoszach Poradzieży Bożej, to jest Arystokracji, władzą Bożą w Raju postanowionej.

A iż Królowie Tyru trzymali Carstwo Syryjskie, które po przeniesieniu Setowego Majestatu z Libanu do naszej Korony Polskiej, (jako się niżej pokaże) między wszytkimi Carstwy pierwotnego Scytyckiego Państwa, jako Asyryjskim albo Perskim, Indyjskim, Tatarskim, Libijskim i Rzymskim naprzedniejsze było i na Libanie, Syryjskiej górze, stolicę swoją miało:

dlatego przydaje Królowi Tyru Prorok wymówki zacności jego, mówiąc dalej tamże:

Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei,

to jest: Ty nad wszystkie Carów najwyższy i ochrońco ich, położyłem cię na górze Świętej Bożej. Bo to Cherub, albo jako Żydzi czytają Cheruw, jest zepsowane słowo Carów albo Cesarzów.

I tenże sens jest drugich pomienionych z tego Proroka do Egiptskiego Faraona:

AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei.

Uganiały się z nim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożej,

To jest: Scytyccy Panowie świata i ich pomienieni Carowie Syryjscy ze swoimi Rajnikami pod nimi królującymi.

Bo jako się pokazało, wszystka starożytność w ten że sens świadczy, że się Scytowie przez długie czasy z Egipcjanami uganiali, sprzeczając się, któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scytyckie przemogły.

Tak i sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież albo Arystokratycką Monarchią rozumiał, kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu: ( Luc. 23 ) Panie, pamiętaj na mnie, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział: Dziś ze Mną będziesz w Paradysu.

Bo i w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież jest, ponieważ nie sam tam panuje, ale i święci Jego będą z nim królować (jako Senat jaki z Panem swoim) i sądzić z nim, jak przyobiecał, mówiąc (Matt: 19 ) :

Gdy usiądzie Syn człowieczy na Stolicy majestatu swego, będziecie i wy siedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokoleń synów Izraelskich.

Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi jak dzisiejsze Imperium, które naprzód i właśnie rozumie się za Wypieractwo albo Hetmaństwo Kościoła Bożego, na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich, władzą Papieską postanowione: a potym i za część Niemieckiej ziemi, w której się poczęło takowego Hetmana obieranie.

I jako wzaim to Imperium, jako Hetmaństwo Chrześcijańskie, od miejsca zowie się Niemieckim, tak i Paradisus albo Poradzież, to jest pierwotne, Radzieckie światu panowanie, wzajem się też od miejsca Rajem niegdyś zwało.

Stądże starzy Scytowie Króle, których postanawiali po świecie zwali Rajnikami, dla różnośći od Rayników: jakoby oną władzą, która się w Raju poczęła ustanowionemi.

Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europejskich, których zamiast Rajnik/ Łacinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc, poświadczaią Genebr. iże Scytowie postanowili królestwa Medyjskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie i niemal wszystkie inne, co ich jest na świecie.

A wprawdzie słusznie to mówi Genebr. ( lib. 1), bo inaczej być nie mogło: ponieważ pospolity głos, wszystkich woła, z Markiem Porcjusem Katonowym, iż:

Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse.

Początek, prawy rodzaju, zawsze się Scytom przyznawa, od których rozpłodzonych, udają (to jest stare wieki) że się osady po świecie rozkrzewiły.

Jeżelić albowiem Scytowie, a nie kto inny, świat zrazu osadzili (co się potwierdza i z onych słów o Panu Bogu Iob. 26 :

Qui extendit Aquilonem super vacuum,

to jest, który rozciąga Aquilon po czczych miejscach, bo Aquilon jako się niżej pokaże, Scytya królewska jest, albo Korona Polska)

tedyć pewnie i Króle ziemicom dawali, które jako członki swego Państwa Raynikami zwali, dla różności od Rayników albo Tyranów, których Scytowie zawsze psowali gdziekolwiek się zjawiali: a to władza onych słów Bożych w Raju do Jadama ( Gen. 1 ) : Napełniajcie ziemie, a podbijajcie ją.

Ten Set, pierwszy Pan świata po Jadamie, miasto był założył na Libanie, Syryjskiej górze, jako między innymi Genebr. ( lib. 1 ) wywodzi (która stąd imienia tego nabyła, iż ją był nad inne miejsca ulubił.)

I nazwał ono miasto nie Henochą, albo z Chaldejska i Arabska Hnochą, ale Panochą, od imienia syna i następcy swego Enosa, lub z Chaldejska i Arabska Anosa, a po naszemu Panosza, jakoby Panaczka, albo syna Panowego, to jest Seta, po Jadamie Pana świata.

Bo od wszytkich słów, które się jeno od A albo E poczynają, poprawcy pierwotny początek odcięli, jako się w Perspektywie pierwszą regułą psowania słów pokazało.

Żydzi zaś nie mają pewnych wokaliszów, albo słowiących liter, ale je tylko świeżo wynalezionemi znakami w jednym aleph rozznaczają, jako my "ć" i "cz" od gołego "c".

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków, łacno im było zepsować Anosa w Enosa.

A tego, że temu słowu Anos nie innej litery, jedno P nie dostawa, tak iż ma być nie Anos, ale Panos, a zatem i pomienione miasto Setowe od niego nazwane, nie Anocha ale Panocha.

Stąd się jawnie pokazuje, iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładają Nomen Domini, które w pierwotnym języku jest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane, świat po Potopie nie Enoadir albo Anoadis, ale Paneadis albo Paneadą, jakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie, i na tymże ją miejscu pokazuje.

Od tego tedy Panosa, Trzeciego Pana świata, nastąpiła różność między Scytami w Sukcesorze jego, Malaleelu, Czwartym Panu świata: tak iż samą linią jego, która w pomienionej Panosze, pierwotnej stolicy świata panowała, zwano Scytami Panochami, a innych, wszych, Scytami gminnymi.

Stądże Żydzi Gigantów, od wieków sławnych (jako mamy Genes. 6), Anachami, zamiast Panochami zowią, których Abben Ezra tamże wywodzi z Anacha, pierwszego Giganta, mówiąc o nim, że był z linii synów Bożych, to jest Setianów, według pospolitego wykładu.

Skąd znać, że ten po Żydowsku Anoch z linii Setowej, nie kto inny był jeno Malaleel, Czwarty Pan świata; który od nastąpienia po Enosie, albo raczej po Panoszu, na Panowanie (w pomienionej Panosze, pierwotnej stolicy świata) Panoch rzeczony, pierwszy na świecie począł Gigantomachię, to jest: prześladowanie Kainianów.

Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa albo Enosa, dziada jego, iż kacerstwo i bunty Kainiowskie wielką były górę wzięły (jako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc, że było potrzeba oraz i przeciwko ich kacerstwu i buntom wojować, temu Wnukowi swemu, dla sposobności do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuje) spuścił Panowanie, od którego był Panochiem przezwany: a sam się na osobliwą pieczą dusz ludzkich obrócił; tako się pokazuje z onych słów Gen. 4 :

Ipse coepit invocare nomen Domini,

Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest, nowym z porządzeniem, obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kainowskiego.

W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch Święty wielą pism kacerwo Kainowskie psował, jako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym, Noe był na Biskupstwo świata nastąpił, które potem Semowi synowi swemu spuścił, ten zaś Abrahamowi; jako Mojżesz pokazuje/ Gen. 14.

Panoch (lub Anach po Żydowsku) Czwarty Pan świata, zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scytyckiemu gromić, póty aż ich 560 roku po stworzeniu świata podbił, nie tylko pod posłuszeństwo, jak dzieśięć lat przed tym, ale też i pod hołdy; przeto iż podbici pierwszy raz, znowu się byli zbuntowali.

Za co jako się wyżej nadmieniło, on, Panoch, pierwszy wojennik na świecie rzeczony był Molaleł albo Malaleel, przeto iż onego mola narodu ludzkiego, to jest Kaina i z jego potomstwem, nie bez wielkiego krwi rozlania podbił.

Stądże Trogus prawdziwie powiedźiał ( lib. 2 ) , iż Azja Scytom 1500 lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraciwszy wpada ono podbycie Azji we wspomniany rok świata 560. Czego mu jasno pismo Boże potwierdza ( Iozuae 14 ) jako się wnet że pokaże.

To takie Panocha Mola-leła, lub Malaleela, Kainianów prześladowanie, świat zowie Gigantomachią, jakoby Gigantów machanie, to jest kijami, albo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie.

Co stąd jawno jest, iż Żydzi Gigantów zowią Anachami, zamiast Panochami.

Jednakże Gigantów, albo raczej Gigasów, imię, nie w ten się czas było zjawiło na świecie, ale dopiero około czasów śmierci Jadamowej, to jest, około roku 930 po stworzeniu: kiedy Mathusale, Piąty Pan Świata, wysiekł do szczętu Kainiany i uspokoił ziemie: jako się pokazuje z onych słów ( Iosu. 14 ) :

Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs:

To jest: Jadam największej tam między Panochami pogrzebion jest, a ziemia się uspokoiła od wojen.

W ten czas abowiem, że Scytowie Panochowie (jako się wyżej namieniło) Kainiany aż za Nil po Afryce gonili, a na wschód słońca aż do Gongesu albo Gangesu płaszali, stąd Gongesami, takoby goniącemi gies rozegżonych albo rozproszonych Kainianów byli nazwani: a wspomniane rzeki, które uciekając pomącili, jedne, to jest Nil dzisiejszy, przezwano Gon, z czego Żydzi uczynili Gehon, a druga Gonges, którą Mojżesz w tenże sens przezwał Wyżonem, jakoby wygnaniem, a nowsi Żydzi Phisonem.

Z tych tedy Gongesów, nowsze języki wyrsowały Gigasów jako i z rzeki Gonges Ganges: a ze zwycięzcy Mathu-ściałocha (przeto iż był mat wysiekł) Żydzi Mathusala.

Czego dosyć oczywiście potwierdza to samo, że go (jak się rzekło) Chaldeowie i Arabowie nie Mathusale zowią, ale Mathuścialach zamiast Matuściałoch: a wykładają go Mittens mortem, albo Apostolus mortis, lub Mortem postulans.

Nic innego tedy nie byli sławni oni od wieków ( Gen. 6 ) Gigasowie, lub z cudzoziemska, choć źle, Gigantowie, jedno Scytowie Panochowie.

Których to Gigasów, nasz język Olbrzymami zowie, od podobnego Chamianów po Potopie, na tychże miejscach, to jest: w Egipcie i Babilonie podbicia i przez też rzeki płaszania.

Co iż był Olan, lub z cudzoziemska Alan, przodek nasz, potem za czasem Polach i innymi przezwiskami jako się niżej obaczy rzeczony, uczynił i strach na wszystek świat puścił, stąd Gigasa zowiemy Olbrzym, jakoby Olan brzmi: bo głośne imię jego było po świecie, jako się niżej pokaże.

Dwojacy tedy byli od wieków Scytowie, albo Setowi potomkowie. Jedni Scytowie Panochowie, w których linii było Panowanie świata i w ręku wspomniana Panocha, pierwotna stolica jego: a drudzy Scytowie pospolici.

Panochów Pismo Święte zowie synami Bożymi, a pospolitych lub gminnych, ze wszytkim innym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiej linii) synami ludzkimi; jako mamy ( Gen. 6) :

Świat zaś, Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie.

Stądże Łacinnicy takiego zowią Nobilis, jakoby Nebo-licz, to jest między syny Nieba policzony: a my Szlachcic, jakoby z Lacha czcić:

a to dlatego, iż nie przez żadne przywłaszczenie, ale przyrodzoną mamy zacność Szlachectwa. Stąd znać, jako wielka jest różność, między Slachcicem a Nobilisem.

Zatrzymała starożytność lubo to w innych słowach/ tąż własną różność Scytów Panochów, od inszych pospolitych, aż do dnia dzisiejszego

Kto uważy, co to jest Scythae Regij a Vulgures; (jedno to albowiem jest Panoch a Królujący.) Także i w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scytii w osobie jedney Panny, od połowy na dół Jaszczurki; co się niżej wywiedzie.

Piotr-246 · Gość

kolejne poprawki:

CZĘŚĆ PIERWSZA.

O Zacności pierwotnego Scytyckiego Państwa przed Potopem, i odróżnieniu Scytów Panochów (jeszcze na on czas) od gminnych.

Jadamowe Panowanie światu, w Raju władzą od Boga wziętą poczęte, z razu, to jest przed grzechem, szczera Poradziesz była, którą nowsze języki Arystokracją zowią; przeto iż w Poradzieży jednaką wszyscy wolność mówienia mając, parzystokraczą.

Wspólnie albowiem do Jadama i Jewy rzekł Pan Bóg:

(Gen.1) Rośćcie i mnożcie się, a napełniajcie ziemię, i podbijajcie ją: a panujcie rybom morskim, ptactwu nieba, i wszem rzeczom co się ruszają na ziemi.

Którymi słowami Pan Bóg wszechmogący, naprzód przyrodzoną pierwszych rodziców zwierzchność nad wszystkim przyszłym potomstwem ich potwierdził i ugruntował mówiąc: Rośćcie i mnóżcie się, a napełniajcie ziemię, i podbijajcie ją.

A po tym tak im samym, jako i potomstwu ich, dał wspólną moc i używanie, wszelką inną prócz człowieka żywiącą rzecz, przydając: Panujcie rybom morzkim, i ptactwu nieba, to jest latającemu w powietrzu i wszem rzeczom co się ruszają na ziemi.

Stądże mówi Scot. ( lib. 4, distinct: 15, quaest: 2 ) :

"Lege naturae vel divina, non sunt rerum distincta dominia, pro statu innocentiae: immo tunc omnia sunt communia."

Prawem przyrodzonym albo Boskiem, nie są rozdzielone Państwa rzeczy, dla stanu niewinności, i owszem, w nim wszytko miało byc wspólne wszytkich. Jako mamy i Decret: distin: 8. capite 1.

Zaczym gdyby pierworodny grzech nie nastąpił, wtedy wszelki człowiek jednakie by prawo miał nad wszelką prócz ludzi żywiącą rzeczą, pókiby jej sobie który z nich na swój obecny pożytek, albo posługę nie odłączył.

Bo w onym zgodliwym niewinności stanie, żaden by sobie nic nie przywłaszczał, ale tylko na czas potrzeby, czego chciał, jak swego zażył, a póki by czego jeden zażywał, póty by się tego drugi nie tykał.

Ale zwierzchność nad ludźmi, przy samych by tylko pierwszych rodzicach zostawiona była, a po ich śmierci (ile rozum pokazuje) podobnie także w mężczyznie i białejgłowie, na którychbyktolwiek oni byli takowe prawo swoje od Boga wzięte, wlali: ci zaś także na drugich: i tak zawsze na potym.

Bo władza owa od Boga postanowiona także musiała mieć nasienie następstwa, jak i wszelka inna rzecz od Niego stworzona, nasienie płodu, według onych słów ( Iob 36 ) :

"Deus Reges in solio collocat in perpetuum",

to jest: BÓG Króle na Majestacie postanawia na wieki.

Prawda jest, iż takowa zwierzchność w onym zgodliwym stanie, żadnych hołdów, robót i ciężarów nie wyciągałaby po innych ludziach; jednakże miałaby wzgląd swój i władzę nad zaludnioną ziemią, według wspomnianych słów: Napełniajcie ziemię, i podbijajcie ją.

Nie pomału potwierdzają nazwania Królów: po Łacinie Rex, po Włosku Re, po Hiszpańsku Rei, po Francusku Roy, a Raynik po Staropolsku albo Słowiańsku: że się pierwotne Królestwo świata w Raju poczęło.

Po grzechu zaś pierworodnym ona Poradzież Jadama i Jewy obróciła się w Mień-arcość, czyli Monarchię, to jest, że jeden był miany arcy nad wszytkimi,

gdy Pan Bóg, między innymi troskami naznaczonymi Jewie, odjął jej władzę panowania, mówiąc ( Gen. 2 ) :

"Pod mężową mocą będziesz, a on będzie panował nad tobą."

Bo tymi słowy do Jewy: "A on będzie panował nad tobą", Pan Bóg, władzę Jadamową nad nią i wszystkim przyszłym jej potomstwem potwierdził: aby nikt nie mógł rozumieć, że panowanie Jadamowe równie też także przez grzech ustało; jako i ono pospolite, wszytkiego potomstwa jego, na wszelkich rzeczy mienie w pospolitości.

Nie tylko tedy moc panowania ludziom, ale też i ona pospolita wszem innym rzeczom i używanie ich po grzechu pierworodnym, przy samym tylko Jadamie, pierwszym Rajniku, albo porządnym Panie świata zostały.

Stądże Augustyn Święty uczy ( super 2. Ioan ), że prawem już ludzkim, a nie Boskim, od Królów wziętym mamy, co mamy, i tamże niżej mówi:

"Per iura Regia possidentur possesiones",

To jest: Prawem Rayników (których dziś Królami zwiemy) mają się mienia.

Jawno tedy jest, iż ono pierwotne prawo Boże, wspólnego wszystkich wszem rzeczom panowania, utracił naród ludzki przez grzech pierworodny, tak iż teraz w rękach zwierzchności zostaje.

Ta zaś różna jest, według onych słów Eccl: 5.

"Excelso excelsior est alius, & super hos quoque eminentiores sunt alii, & insuper universae terrae Rex imperat servienti."

Nad wyższego - mówi - drugi jest jeszcze wyższy, i nad tymi znaczniejsi są drudzy, aż na ostatek wszytkiej ziemi Król rozkazuje jej służącej, to jest, wyższy nad szlachtę Królowie, nad tych zaś Cesarzowie, a nad Cesarze jeden Pan wszytkiej ziemi Sukcesor Jadamów.

Który, chociaż by go kto nie chciał znać za takiego, przecie jednak przez to prawa swego nie traci, równie jako Papież Duchownego na wszystek świat, choć go wiele Pogan, Kacerzów i Odszczepieńców nie chcą znać za takiego.

Znowu zaś, między tych tak różną zwierzchnością, jedna jest od Boga wzięta, jako w Jadamie była i musi być w jego prawnych Sukcesorach albo Następcach, według pomienionych słów (Iob. 26 ) :

Deus Reges in Solio collocat, in perpetuum.
To jest: Bóg Rajniki na Majestacie posadza na wieki.

Rajniki mówię, nie Króle, bo Królowie albo Karalowie, Sędziami tylko niegdyś bywali, od Rajników nad krainami na karanie i czynienie sprawiedliwośći postanowionymi.

Druga zaś zwierzchność jest Królów albo Sędziów, nie władzą Bożą, ale: albo własną siłą, albo za zezwoleniem się poddanych, postanowiona do czasu: o jakich mamy słowa Boże ( Ozeae 3 ) :

Ipsi regnaverunt & non ex me, Principes extiterunt & non cognovi.
Oni, mówi, królowali, a nie ze mnie, Panami byli, a jam nie znał, to jest: ich za takich.

Takowa tedy zwierzchność, jeżeli własną siłą powstała, wtedy się tyraństwem zowie: przeto, że ci tacy rany zadawają, szablą stanowiąc królestwa swoje; na które nie mają żadnego prawa.

A jeżeli jest z uchwały poddanych, tedy względem ich słuszna jest, lub to względem prawa Jadamowego (władzą Bożą ustanowionego) nie słuszna: jeżeli od Sukcesora Jadamowego nie ma potwierdzenia i nie przyznawa w nim najwyższej zwierzchności, jak niegdyś przyznawano i znowu powinno będzie przyznawać, kiedy tego czasu od Boga przejrzany, według Daniela Świętego przyjdzie.

To jest, że jeno dwie głowy świata najwyższe będą: Papież, a Pan świecki wszystkiej ziemi: pod którym także będą, jak niegdyś bywali Carowie, pod Carami Rajnicy, a pod Rajnikami Królowie albo Karalowie i Książęta z innymi Pany doczesnymi.

Gdy wtedy, po grzechu pierworodnym, zupełna władza świata w samym tylko Jadamie została, takowa ona Mień-arcość lub Monarchia jego trwała aż do tego czasu, kiedy spuścił synowi swemu, na imię Setowi, Panowanie świata; jako się niżej pokaże.

W ten czas albowiem, iż sam Jadam będąc Panem onego, nie tylko Prawem Bożym, ale też i przyrodzonym, jako Oćiec wszykiego narodu ludzkiego/ niemógł na Setha wlać onego Prawa przyrodzonego/ bo go nie mógł Oycem drugich synów swoich (których prócz Kaina/ Abla/ y tego Setha/ miał 29. y tylesz też/ to iest 32. Córek/ według Comest. in 3. cap. Gen.) także ani potomstw ich uczynić:

dla tegoż aby Seth następca iego/ miał był zupełną wszytką moc Jadamowe/ nie dość było postanowić go na swe mieyscu/ przez wlanie nań prawa Bożego/ ale też nad to dla iakiego rozerwania potrzeba było zezwolenia drugich synów Jadamowych/ na posłuszeństwo iemu.

Przez które spólne porozumienie, nastąpił trzeci stan w Panowaniu świata, z pierwszych dwu zmieszany, to iest Poradzieska Mień-arcość, lub Aristocratica Monarchia, jaką po dziś dzień w Polsce mamy: iż jeden Pan ma harc i górę nad wszystkimi, ale to nie inaczej, jeno przez spólną wszytkich Poradzież abo Aristokracyą.

Tak tedy ugruntowane panowanie świata/ od tego czasu/ zawsze dwoie przezwiska miało/ to iest od spólney rady Poradzież abo Paradisus (iako się niżey pokaże) a od Setha syna y następce Jadamowego/ Sethyckie abo raczey Scythyckie.

Z tądże to imie Chaldeowie y y Arabobowie wykładaią/ fundamentum, a Żydzi: positum. s. pro fundamento.

Od tego tedy zowie się pierwotne Panowanie światu Setyckie, albo raczej Scytyckie: bo tego syna Jadamowego, którego niedoskonałość Greckich i Łaćinskich liter Setem uczyniła, Żydzi Azjańscy, Chaldeowie/ Arabowie/ y wszytka Azya (w którey się urodził y umarł) nie Setem ale Scytem zowią: jako zeznał Vict. Maronita dzisieyszy Professor tych ięzyków in Universitate Romana.

Niemając abowie Grekowie y Łaćinnicy różnośći/ iako my y Azyanowie miedzy

c ć cz,
s ś sz,
z ż ź,

i innymi podobnych: nuż niektóre litery różnie na różnych miejscach wymawiaiąc/ (iako C. przed a, o, u za k. także g. przed e i. za dz/ muśieli radzi nie radzi tak słowa starożytne popsować, że ich teraz i sami nie rozumieją.

Jako na przykład Basilica y Basiliscus, zdadzą się być brat z siostrą/ choć brzydki wąż Bazyliszek/ nie ma nic z Królewskim Kośćiołem/ ktory Bazyliką zowią.

Zkądże to zbłaznienie świata?

Stąd, iż nie mogli wypisać swemi literami Ważylica i Wadziłysk: Których słów by byli nie popsowali, wszystekby gmin zrozumiał, iż dlatego Tum Ważylicą przezwano, aby go wszytkie inne Kościoły czciły i ważyły: a węża wzrokiem zabijającego, dlatego Wadziłyskiem nazwano, iż "wadzi łysk" jego złego oka, wszelkiemu, kogo on spojrzy.

Tak równie wypisać nie mogąc Togryś i Tagrodź, oboje zowią Tygris: choć jedno jest zwierzę, od jadowitego gryzienia Togryś rzeczone; a drugie Rajska rzeka Tagrodz, dlatego tak nazwana, iż grodziła lub dzieliła bezbożne Kainiany od innego, dobrego potomstwa Jadamowego: jako o niej między inny Genebr. ( lib. 1 ) pisze.

Ta niedoskonałość liter "ość" i "usta" w jedno Os, także Cara, w Sara (aby nie czytano Kara) i Carmatae, to jest Carstwo mający, w Sarmatae (żeby nie czytano Karmatae) i niezliczoną rzecz innych słów popsowawszy, niepojętymi uczyniła.

Między jakimi mamy też w Biblii wspomnianego Seta zamiast Scyta, od którego, następcy Jadamowego, pierwotne Państwo świata, Scytyckie się zowie.

Stądże ono jest co Trogus Pompeius (iako mamy u Justyna lib. 2.) wyznał, że Scytom Azja 1500 lat przed Ninem hołdowała. Przeciwko czemu, ponieważ dotychczas nikt się nie ozwał znać, że konieczna jest prawda.

A ponieważ tak jest, tedyć wytraciwszy 1500 lat przed Ninem, musiał się ten hołd w 560 lat po stworzeniu świata począć: to jest, w ten czas, kiedy Pan świata, Kainiany podbił pod posłuszeństwo i jako się niżej pokaże, takowe jarzmo na nich włożywszy, za to przezwiska Malaleel, albo raczej Mola-leł, nabył; bo nie było na on czas mola, naród ludzki psującego, prócz Kaina z potomstwem jego.

Stądże, to jego przezwisko Malaleel, Żydzi Laudans Deum, a Chaldaeowie z Arabami Laus aeterna wykładają: iż przez ono Kainianów podbicie, nabył nieśmiertelnej chwały.

Na tym tedy fundamencie stojąc, jeżeli Scytowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali, tedyć nie od kogo innego mogli tak być jeszcze na on czas nazwani, jeno od tego Scyta lub Seta, syna Jadamowego. A wzajem zaś, jeżeli Scytowie od Scyta rzeczeni na początku panowali, tedyć musi być, iż Scyt albo Set musiał panować po Jadamie, przez którego tę władzą podbijania ziem wzięli od Jadama.

Stądże mamy Eccl. 49 : Set i Sem, chwały dostąpili przed ludzmi, nad wszelką duszę w pokoleniu Jadamowym, to jest, ten Duchowną, z którego Żydzi idą, a tamten świecką, z którego Scytowie albo Setianowie, i dlatego obydwuch imiona Żydzi wykładają positum, a Chaldeowie z Arabami fundamentum.

Zatem, jeżeli on przed Potopem otrzymał górę nad wszelką duszą z pokolenia Jadamowego: a wszystka starożytność poświadcza Trogowi, iż Scythowie w 560 lat po stworzeniu świata panowali: tedyć inaczej być nie może, jeno iż Scytowie ci że byli co i Setianowie, to jest nasławniejszego syna i Następce Jadamowego potomkowie.

Naostatek, i stąd nie pomału sie potwierdza, płynienie Scytów od Seta, syna Jadamowego i Pana świata po nim: że gdy się ona sławna u Historyków sporka między nimi a Egipcjany o starożytność rodzaju toczyła, to jest, którzyby z nich pierwszymi na świecie byli, tedy Scytowie tamże i tymże dowodem, początek rodzaju swego i Scytię, swoje pokazowali, gdzie i Mojżesz o miejsce Raj w Biblii ukazuje: to jest w Armenii.

Bo co o miejsce Raju, łacno się go dorachować ze słów Mojżeszowych, iż był na Ormiańskiej górze, z którey Tygris i Euphrates, Rajskie rzeki wychodzą.

Jeżelić albowiem wszyscy jednostajnie o Tygru wykładają one słowa Mojżeszowe ( Gen. 2 ) Rzeka wychodziła z miejsca rozkoszy. tedyć Raj albo miejsce rozkoszy musiało tam być skąd ta rzeka wychodzi, to jest na Ormiańskiej górze między źródłami rzek Rajskich, Tygra i Euphratu.

Czego i same imiona tej góry potwierdzaią, bo tą Żydzi Ararat, to jest hora albo góra radości: a Scytowie Torem dlatego zowią, iż tam naprzód była ziemia od ludzi przetorowana.

Taurus, z tego Toru, poprawcy starych słów uczynili; jako i złoto, iż się w górach znajduje, po Włosku nazwane Oro, jakoby horne albo górne, Łacinnicy odmienili w aurum, Plotusa iż plótł nowy język Łaciński w Plautusa, i wiele słów innych.

Tam tedy na górze Ararat, Mojżesz Raj i początek narodu ludzkiego, nie inaczej tylko rzekami pokazuje.

A Scytowie tamże i także właśnie, jako i Mojżesz początek swój niegdyś Egipcjanom pokazowali, mówiąc (jako świadczy Trogus lib. 2. Iustini) po innych wywodach, w te słowa: Nuż jawno jest, że Scytia nad wszystkie ziemie tak jest wyniosła, iż wszystkie rzeki w niej się począwszy, do Czarnego, Perskiego i Egipskiego morza wypadają.

Jeżelić albowiem między tymi rzekami, które we wspomniane trzy morza wpadają/ naznaczniejsze są Tygrys i Euphrat, co te Rajskimi zowie Mojzesz, tedyć oczywista jest rzecz, iż tam Scytowie Scythią swoię/ gdzie i Moyzesz Ray, a nad to y także/ przez też rzeki co y on pokazowali.

Co wielkiego uważenia godno wziąwszy za fundament, nie mniej oczywista rzecz jest, że Scythowie nie mogli z tego innego wziąć tak dawnego początku swego, jeno z tego pomienionego Scyta lubo Seta, najznacznieyszego syna Jadamowego.

Jawno tedy jest, iż pierwotne światu Panowanie, na które Scyt albo Set wstąpił po Jadamie, naprzód w Raju się poczęło; bo i sam Raj w Scytii był, którą na on czas w Armenii Scytowie pokazowali. A po wygnaniu z Raju naprzód się było między Tygrem około Euphratu roskrzewiło.

Z których rzek Rajskich, iż Rajka, to iest rzeka z Raju wychodząca: (od którey, naprzód poznanej, wszelką ciekącą wodę reką albo rzeką zowiemy) dzieliła Paradis albo Poradzież, to jest, Państwo Scytyckie abo Setowskie, od wyroctwa Kainiowskiego: jako rzetelnie uczy Genebrardus lib. 1.

Stądże nazwana była Tagrodź, jakoby przegroda.

A Euphrates iż lubo z tejże góry, z której też i Tagrodź wypada, i w toż morze co i ona wpada, iednakże nie prosto jako ona, ale tak bardzo na koło idzie, iż wyszedszy ze źródła swego między północą a zachodem, kołem wypada na południe; stądże nazwany obrotem albo owrotem, poprawcy słów przechrzcili Euphratem.

Naostatek, gdy aż około zejścia Jadama i Jewy, Matusale, Piąty Pan świata, wysiekwszy Kainiany, świat uspokoił, dopiero w ten czas Paradis albo Poradzież, to jest pierwotne Scytyckie Państwo jego, rozciągnęło się aż do rzek Gangesa i Nilu; które Mojżesz Phizonem i Gehonem zowie: i dlatego je między Paradyskie rzeki jako granice jego poczyta.

A co się tknie imion tych rzek, stąd im są dane, iż (jako sam rozum pokazuje) nie bez tego, że się cokolwiek przepłoszonych Kainianów przez nie jakokolwiek przepławiło, stądże jedne Żydzi zowią Phisonem zamiast Wyżonem, jakoby miejscem wygnania: a świat w tenże sens Gangesem zamiast Gongesem, iakoby miejscem, gdzie goniono, ongiś rozegżonych Kainianów.

Druga zaś rzeka, to jest Nil/ dlategoż też nabyła imienia Gon, z którego Żydzi uczynili Gehon: bo daleko za Nil ostatki Kainianów po Afryce goniono, tako się pokazuje z onej wojny, którą Plato Atlanctą zowie: a Solon zeznawa, iż będąc w Egypcie, słychał ją tam być jeszcze przed potopem.

Dopiero tedy po śmierci Jadama i Jewy, wysiekwszy Mathusale Kainiany, aż po te rzeki Państwo uspokoił, jako świadczy ono miejsce Pisma Świętego Ios: 14.

Iadam największy, między Anachami pogrzebion jest, a ziemia przestała od wojen, to jest uspokoiła się od onej wrzawy długich wojen z Kainianami.

Za które uspokojenie ziemi, Piąty Pan świata, iż Kainiany wysiekł, którzy świat mącili, nazwany był Matuściałoch; jako z Azjańskich Żydów, Chaldeów, Arabów i wszystkich Azyanów, którzy go nie Mathusale zowią, ale Mathuśćialach; a wykładają to imię Mittens mortem albo Nuncius mortis.

O tym tedy rozciągnieniu się Scytyckiego Państwa, a nie o Raju, w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli, rozumieć potrzeba, co między innymi Genebr. ( lib. 1 ) mówi:

Niektórzy chcą, że się Paradys rozciągał szeroko, po Armenię, Syrię, Arabię i daleko na wschód słońca: to jest aż do wspomnianej rzeki Phison.

Bo to słowo Paradisus dwojako się w piśmie Bożym rozumie.

Naprzód i właśnie za pierwotne światu panowanie (od Seta albo Scyta syna i następcę Jadamowego, Setyckie albo Scytyckie nazwane (przeto iż jest jako się pokazało Poradzieżka Mień-arcość, albo Aristocratica Monarchia. A potym za Raj, w którym Jadam z Jewą zgrzeszyli: a to dlatego, iż się to Panowanie od Boga postanowione, w Raju naprzód poczęło.

Czego łacno się dorachować z onych słów, między innymi Ezechiela, Proroka i Historyka Świętego, do Króla Tyru ( cap. 28 ) :

Tu signaculum similitudinis, plenus sapientia, perfectus decore, in delicius Paradisi Dei fuisti,

To jest: Ty znaku podobieństwa; pełen mądrości, doskonały w ozdobie, byłeś w rozkoszach Raju Bożego.

Także i z drugich słów, między innymi tegoż Proroka do Egipskiego Faraona ( cap. 31) :

AEmulata sunt eum omnia ligna voluptatis, quae erant in Paradiso Dei.

To jest " Uganiały się z nim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Raju Bożym."

Z tych, mówię, słów Prorockich łacno się dorachować, co on Paradyżem albo Rajem zowie: bo rzecz jest nad słońce jaśniejsza, iż żaden Król Tyru, nie rychło po potopie zbudowanego, nigdy nie był w onym Raju, gdzie Jadam z Jewą zgrzeszyli:

Ani też Rajskie drzewa, bezrozumne będąc, mogły się o co z Faraonem uganiać, jako wzajem, ani Faraonowie nie rychło po potopie w Egipcie panowawszy, Rajskich drzew widzieli.

Istotny tedy wykład pomienionych słów Ezechielowych nie może być je on ten, iż Królowie Tyru nie Rajnikami byli, jak Egipscy Faraonowie, ale Rajnikami: to jest członkami Scytyckiej Poradzieży lub Aristokratyckiej ich Monarchii; jaką po dziś dzień w Polsce mamy.

Iż (jak się rzekło) jeden jest Monarcha lub "Mian arcy", to jest nad wszytkich, ale to nie inaczej, jeno ze wspólnej wszystkich Arystokracji lub Parzystokraczenia.

Te tedy godność uczestnictwa wymawia Prorok i Historyk Boży, Królem Tyru, mówiąc: Ty znaku podobieństwa, pełen mądrości, doskonały w ozdobie, to jest: Ty mądry i ozdobny członku Państwa onego syna Jadamowego, którego on ( Gen. 5 ) urodził na wyobrażenie i podobieństwo swoje, i nazwał imię jego Set, in deliciis Paradisi Dei suisti, byłeś w rozkoszach Poradzieży Bożej, to jest Arystokracji, władzą Bożą w Raju postanowionej.

A iż Królowie Tyru trzymali Carstwo Syryjskie, które po przeniesieniu Setowego Majestatu z Libanu do naszej Korony Polskiej, (jako się niżej pokaże) między wszytkimi Carstwy pierwotnego Scytyckiego Państwa, jako Asyryjskim albo Perskim, Indyjskim, Tatarskim, Libijskim i Rzymskim naprzedniejsze było i na Libanie, Syryjskiej górze, stolicę swoją miało:

dlatego przydaje Królowi Tyru Prorok wymówki zacności jego, mówiąc dalej tamże:

Tu Cherub extentus & protegens, & posui te in monte sancto Dei,

to jest: Ty nad wszystkie Carów najwyższy i ochrońco ich, położyłem cię na górze Świętej Bożej. Bo to Cherub, albo jako Żydzi czytają Cheruw, jest zepsowane słowo Carów albo Cesarzów.

I tenże sens jest drugich pomienionych z tego Proroka do Egiptskiego Faraona:

AEmulata sunt eum omnia lingua voluptatis quae erunt in Paradiso Dei.

Uganiały się z nim wszystkie drzewa roskoszy, które były w Poradzieży Bożej,

To jest: Scytyccy Panowie świata i ich pomienieni Carowie Syryjscy ze swoimi Rajnikami pod nimi królującymi.

Bo jako się pokazało, wszystka starożytność w ten że sens świadczy, że się Scytowie przez długie czasy z Egipcjanami uganiali, sprzeczając się, któryby z ich narodów był starszy: póty aż wywody Scytyckie przemogły.

Tak i sam Pan Chrystus to słowo Paradisus, za Poradzież albo Arystokratycką Monarchią rozumiał, kiedy łotrowi na krzyżu mówiącemu: ( Luc. 23 ) Panie, pamiętaj na mnie, gdy przydziesz do królestwa twego. Odpowiedział: Dziś ze Mną będziesz w Paradysu.

Bo i w niebie królestwo Chrystusowe Poradzież jest, ponieważ nie sam tam panuje, ale i święci Jego będą z nim królować (jako Senat jaki z Panem swoim) i sądzić z nim, jak przyobiecał, mówiąc (Matt: 19 ) :

Gdy usiądzie Syn człowieczy na Stolicy majestatu swego, będziecie i wy siedzieć na dwunastu stołkach sądząc dwanaście pokoleń synów Izraelskich.

Równie tedy to słowo Paradisus tak chodzi jak dzisiejsze Imperium, które naprzód i właśnie rozumie się za Wypieractwo albo Hetmaństwo Kościoła Bożego, na wypieranie Pogaństwa od granic Chrześćiańskich, władzą Papieską postanowione: a potym i za część Niemieckiej ziemi, w której się poczęło takowego Hetmana obieranie.

I jako wzaim to Imperium, jako Hetmaństwo Chrześcijańskie, od miejsca zowie się Niemieckim, tak i Paradisus albo Poradzież, to jest pierwotne, Radzieckie światu panowanie, wzajem się też od miejsca Rajem niegdyś zwało.

Stądże starzy Scytowie Króle, których postanawiali po świecie zwali Rajnikami, dla różnośći od Rayników: jakoby oną władzą, która się w Raju poczęła ustanowionemi.

Czego piękny pomieniony ślad mamy w słowiech Królów Europejskich, których zamiast Rajnik/ Łacinnicy Rex, Włoszy Re, Hiszpanowie Rey, a Francuzowie Roy zowiąc, poświadczaią Genebr. iże Scytowie postanowili królestwa Medyjskie, Perskie, Tatarskie, Greckie, Macedonskie, Rzymskie i niemal wszystkie inne, co ich jest na świecie.

A wprawdzie słusznie to mówi Genebr. ( lib. 1), bo inaczej być nie mogło: ponieważ pospolity głos, wszystkich woła, z Markiem Porcjusem Katonowym, iż:

Principatus orignis semper Scythis tribui tur, a quibus auctis ferunt Colonias per orbem diffusas fuisse.

Początek, prawy rodzaju, zawsze się Scytom przyznawa, od których rozpłodzonych, udają (to jest stare wieki) że się osady po świecie rozkrzewiły.

Jeżelić albowiem Scytowie, a nie kto inny, świat zrazu osadzili (co się potwierdza i z onych słów o Panu Bogu Iob. 26 :

Qui extendit Aquilonem super vacuum,

to jest, który rozciąga Aquilon po czczych miejscach, bo Aquilon jako się niżej pokaże, Scytya królewska jest, albo Korona Polska)

tedyć pewnie i Króle ziemicom dawali, które jako członki swego Państwa Raynikami zwali, dla różności od Rayników albo Tyranów, których Scytowie zawsze psowali gdziekolwiek się zjawiali: a to władza onych słów Bożych w Raju do Jadama ( Gen. 1 ) : Napełniajcie ziemie, a podbijajcie ją.

Ten Set, pierwszy Pan świata po Jadamie, miasto był założył na Libanie, Syryjskiej górze, jako między innymi Genebr. ( lib. 1 ) wywodzi (która stąd imienia tego nabyła, iż ją był nad inne miejsca ulubił.)

I nazwał ono miasto nie Henochą, albo z Chaldejska i Arabska Hnochą, ale Panochą, od imienia syna i następcy swego Enosa, lub z Chaldejska i Arabska Anosa, a po naszemu Panosza, jakoby Panaczka, albo syna Panowego, to jest Seta, po Jadamie Pana świata.

Bo od wszytkich słów, które się jeno od A albo E poczynają, poprawcy pierwotny początek odcięli, jako się w Perspektywie pierwszą regułą psowania słów pokazało.

Żydzi zaś nie mają pewnych wokaliszów, albo słowiących liter, ale je tylko świeżo wynalezionemi znakami w jednym aleph rozznaczają, jako my "ć" i "cz" od gołego "c".

Zaczym przed wynaleźieniem takowych znaków, łacno im było zepsować Anosa w Enosa.

A tego, że temu słowu Anos nie innej litery, jedno P nie dostawa, tak iż ma być nie Anos, ale Panos, a zatem i pomienione miasto Setowe od niego nazwane, nie Anocha ale Panocha.

Stąd się jawnie pokazuje, iż Chaldeowie z Arabami to słowo Anos wykładają Nomen Domini, które w pierwotnym języku jest Pan: a pomienione Miasto od niego nazwane, świat po Potopie nie Enoadir albo Anoadis, ale Paneadis albo Paneadą, jakoby państwem Jadamowym (przeto iż tam była pierwotna stolica świata) zowie, i na tymże ją miejscu pokazuje.

Od tego tedy Panosa, Trzeciego Pana świata, nastąpiła różność między Scytami w Sukcesorze jego, Malaleelu, Czwartym Panu świata: tak iż samą linią jego, która w pomienionej Panosze, pierwotnej stolicy świata panowała, zwano Scytami Panochami, a innych, wszych, Scytami gminnymi.

Stądże Żydzi Gigantów, od wieków sławnych (jako mamy Genes. 6), Anachami, zamiast Panochami zowią, których Abben Ezra tamże wywodzi z Anacha, pierwszego Giganta, mówiąc o nim, że był z linii synów Bożych, to jest Setianów, według pospolitego wykładu.

Skąd znać, że ten po Żydowsku Anoch z linii Setowej, nie kto inny był jeno Malaleel, Czwarty Pan świata; który od nastąpienia po Enosie, albo raczej po Panoszu, na Panowanie (w pomienionej Panosze, pierwotnej stolicy świata) Panoch rzeczony, pierwszy na świecie począł Gigantomachię, to jest: prześladowanie Kainianów.

Czego taka przyczyna była. Za czasów panowania Panosa albo Enosa, dziada jego, iż kacerstwo i bunty Kainiowskie wielką były górę wzięły (jako między inszymi Genebr. lib. 1. wywodzi) Panos widząc, że było potrzeba oraz i przeciwko ich kacerstwu i buntom wojować, temu Wnukowi swemu, dla sposobności do woien (którą w nim skutek imieniem pokazuje) spuścił Panowanie, od którego był Panochiem przezwany: a sam się na osobliwą pieczą dusz ludzkich obrócił; tako się pokazuje z onych słów Gen. 4 :

Ipse coepit invocare nomen Domini,

Ten (prawi) począł wzywać imienia Pańskiego, to iest, nowym z porządzeniem, obrządku chwały Bożey (iako pospolity wykład uczy) na zepsowanie kacerstwa Kainowskiego.

W którym Biskupowaniu nastąpiwszy po nim Henoch Święty wielą pism kacerwo Kainowskie psował, jako szeroce wywodzi Genebr. lib. 1. a po nim od Boga z oczu ludzkich wziętym, Noe był na Biskupstwo świata nastąpił, które potem Semowi synowi swemu spuścił, ten zaś Abrahamowi; jako Mojżesz pokazuje/ Gen. 14.

Panoch (lub Anach po Żydowsku) Czwarty Pan świata, zaraz począł siłą bunty Kainianów przeciwko Państwu Scytyckiemu gromić, póty aż ich 560 roku po stworzeniu świata podbił, nie tylko pod posłuszeństwo, jak dzieśięć lat przed tym, ale też i pod hołdy; przeto iż podbici pierwszy raz, znowu się byli zbuntowali.

Za co jako się wyżej nadmieniło, on, Panoch, pierwszy wojennik na świecie rzeczony był Molaleł albo Malaleel, przeto iż onego mola narodu ludzkiego, to jest Kaina i z jego potomstwem, nie bez wielkiego krwi rozlania podbił.

Stądże Trogus prawdziwie powiedźiał ( lib. 2 ) , iż Azja Scytom 1500 lat przed Ninem hołdy oddawała, bo tyleż lat wytraciwszy wpada ono podbycie Azji we wspomniany rok świata 560. Czego mu jasno pismo Boże potwierdza ( Iozuae 14 ) jako się wnet że pokaże.

To takie Panocha Mola-leła, lub Malaleela, Kainianów prześladowanie, świat zowie Gigantomachią, jakoby Gigantów machanie, to jest kijami, albo czymkolwiek tam było na on czas szermowanie.

Co stąd jawno jest, iż Żydzi Gigantów zowią Anachami, zamiast Panochami.

Jednakże Gigantów, albo raczej Gigasów, imię, nie w ten się czas było zjawiło na świecie, ale dopiero około czasów śmierci Jadamowej, to jest, około roku 930 po stworzeniu: kiedy Mathusale, Piąty Pan Świata, wysiekł do szczętu Kainiany i uspokoił ziemie: jako się pokazuje z onych słów ( Iosu. 14 ) :

Adam maximus ibi inter Anachim situs est, & terrae cessavit a praelijs:

To jest: Jadam największej tam między Panochami pogrzebion jest, a ziemia się uspokoiła od wojen.

W ten czas abowiem, że Scytowie Panochowie (jako się wyżej namieniło) Kainiany aż za Nil po Afryce gonili, a na wschód słońca aż do Gongesu albo Gangesu płaszali, stąd Gongesami, takoby goniącemi gies rozegżonych albo rozproszonych Kainianów byli nazwani: a wspomniane rzeki, które uciekając pomącili, jedne, to jest Nil dzisiejszy, przezwano Gon, z czego Żydzi uczynili Gehon, a druga Gonges, którą Mojżesz w tenże sens przezwał Wyżonem, jakoby wygnaniem, a nowsi Żydzi Phisonem.

Z tych tedy Gongesów, nowsze języki wyrsowały Gigasów jako i z rzeki Gonges Ganges: a ze zwycięzcy Mathu-ściałocha (przeto iż był mat wysiekł) Żydzi Mathusala.

Czego dosyć oczywiście potwierdza to samo, że go (jak się rzekło) Chaldeowie i Arabowie nie Mathusale zowią, ale Mathuścialach zamiast Matuściałoch: a wykładają go Mittens mortem, albo Apostolus mortis, lub Mortem postulans.

Nic innego tedy nie byli sławni oni od wieków ( Gen. 6 ) Gigasowie, lub z cudzoziemska, choć źle, Gigantowie, jedno Scytowie Panochowie.

Których to Gigasów, nasz język Olbrzymami zowie, od podobnego Chamianów po Potopie, na tychże miejscach, to jest: w Egipcie i Babilonie podbicia i przez też rzeki płaszania.

Co iż był Olan, lub z cudzoziemska Alan, przodek nasz, potem za czasem Polach i innymi przezwiskami jako się niżej obaczy rzeczony, uczynił i strach na wszystek świat puścił, stąd Gigasa zowiemy Olbrzym, jakoby Olan brzmi: bo głośne imię jego było po świecie, jako się niżej pokaże.

Dwojacy tedy byli od wieków Scytowie, albo Setowi potomkowie. Jedni Scytowie Panochowie, w których linii było Panowanie świata i w ręku wspomniana Panocha, pierwotna stolica jego: a drudzy Scytowie pospolici.

Panochów Pismo Święte zowie synami Bożymi, a pospolitych lub gminnych, ze wszytkim innym pokoleniem Jadamowym (prócz Kaińskiej linii) synami ludzkimi; jako mamy ( Gen. 6) :

Świat zaś, Panochów synami Nieba, a pospolitych synami ziemie.

Stądże Łacinnicy takiego zowią Nobilis, jakoby Nebo-licz, to jest między syny Nieba policzony: a my Szlachcic, jakoby z Lacha czcić:

a to dlatego, iż nie przez żadne przywłaszczenie, ale przyrodzoną mamy zacność Szlachectwa. Stąd znać, jako wielka jest różność, między Slachcicem a Nobilisem.

Zatrzymała starożytność lubo to w innych słowach/ tąż własną różność Scytów Panochów, od inszych pospolitych, aż do dnia dzisiejszego

Kto uważy, co to jest Scythae Regij a Vulgures; (jedno to albowiem jest Panoch a Królujący.) Także i w onym sławnym u Historyków obmalowanin Scytii w osobie jedney Panny, od połowy na dół Jaszczurki; co się niżej wywiedzie.